Aldus melkveehouder Jan Dunnink: "Maximaal automatiseren, optimaal produceren"

Kans om te verplaatsen

De toen nog zeer jeugdige Jan wel. ‘We zaten met onze boerderij in het dorp. We molken 75 koeien, maar konden niet uitbreiden. De mogelijkheid om te verplaatsen grepen we met beide handen aan’, vertelt Jan over de start aan de Leidijk. Ze bouwden voor 140 melkkoeien, wat al een verdubbeling betekende. Met de nieuwbouw kozen ze ook voor automatisch melken met de Lely Astronaut A3. ‘Over automatisch melken heb ik eerst best wel getwijfeld’, aldus Jan die met het verstrijken van de jaren steeds blijer is dat hij automatisch is gaan melken. ‘Het geeft me veel meer flexibiliteit met ons gezin. Het geeft sociale vrijheid en daarmee houd ik plezier in het werk.’

Groeien naar 200 koeien

Daarbij merkte Jan ook al vrij snel dat automatisering heeft geholpen het bedrijf verder te ontwikkelen. Zes jaar na de nieuwbouw – het is inmiddels 2014 - kon en wilde Jan alweer een volgende stap in het bedrijf zetten. ‘We hebben een stuk bij de stal aangebouwd en ruilden onze twee Lely A3’s in voor drie Lely A4’s.’ Het aantal koeien groeide naar in totaal zo’n 200 melk- en kalfkoeien. ‘De jongveeopfok hebben we de deur uit gedaan, zodat we op onze locatie de fosfaatrechten maximaal voor melkvee kunnen benutten.’ De koeien krijgen allemaal een Belgische blauwe stier als partner en hoogdrachtige vaarzen komen ervoor terug.’

Automatisch voeren

Vorig jaar heeft de melkveehouder de volgende stap in de automatisering gezet. Zijn vader deed een stap terug in het bedrijf en Jan wilde meer zelfredzaam zijn. Hij schafte een Lely Vector aan om de koeien automatisch te voeren. ‘Het was de keuze tussen een zelfrijdende voerwagen aanschaffen, de loonwerker het voeren laten doen of het automatiseren’, noemt hij. ‘Ik hou wel van techniek’, zegt hij eigenlijk geheel overbodig. Zo’n twee tot drie keer in de week rijdt hij met de kuilvoersnijder de blokken voer in de voerloods zodat de Vector het keurig bij de koeien kan bezorgen. ‘Bij de bouw van die loods in 2019 had ik eigenlijk al in het achterhoofd gehouden dat daar een voerkeuken in zou kunnen komen.’

De melkveehouder is verrast over de arbeidsbesparing die de Vector oplevert. ‘Misschien wel meer dan het automatisch melken. Anders was ik zeker een uur per dag bezig met voeren, het levert vrije tijd op’, vat hij samen. ‘En ik durf de stelling wel aan dat het in mijn situatie goedkoper is dan een zelfrijdende voerwagen aanschaffen die je dan ook nog zelf moet besturen.’

Synergie melken en voeren

Maar bovenal is Jan zeer tevreden over de synergie tussen melken en voeren. ‘Er ligt altijd genoeg voer voor het voerhek en het aanschuiven triggert de koeien om naar de robot te gaan. We hebben hiervoor ook een Juno gehad, toen merkten we dat voordeel ook al: meer bezoeken en daarmee meer melk per koe.’ In de zomer draagt de Vector bovendien bij aan het verlagen van voerverliezen. ‘We weiden de koeien en dan is het altijd lastig inschatten hoeveel voer er voor het voerhek moet komen’, geeft Jan het ‘oude’ dilemma aan. ‘Je voert dan vaak teveel. De Vector bekijkt zelf hoeveel er ligt en voert bij als het nodig is, dus altijd precies genoeg.’

Zelfvoorzienend in stroom

Met zoveel automatisering komt al snel een volgende vraag naar boven: hoeveel stroom verbruikte dat wel niet? Dat weet Jan exact. ‘In totaal zijn we jaarlijks zo’n 108.000 kWh kwijt. Maar de zonnepanelen leveren 103.000 kWh op’, zegt hij lachend. ‘We zijn nog een kleinverbruiker, dus we kunnen nog salderen zolang het kan. Feit is dat we weinig kosten aan energie hebben.’

Eigen ruwvoer eerst

Ondanks alle automatisering is de basisgedachte van werken aan lage kosten in het melkveebedrijf niet veranderd. Of misschien wel beter gezegd: juist dankzij de automatisering heeft de bedrijfsontwikkeling zo’n vlucht heeft genomen. ‘We investeren in een hoger bedrijfsresultaat.’ Voor Jan staat optimaal melk produceren voorop. ‘We hebben ongeveer 100 hectare land tot onze beschikking, we zijn dus extensief. Eigen ruwvoer komt eerst’, beschrijft de melkveehouder de voerstrategie. ‘De koeien moeten het dus doen met een rantsoen van gras en mais van eigen land. Dat is lekker goedkoop.’ De melkproductie van 8500 liter melk per koe, met 4,50 % vet en 3,50 % eiwit is dan ook optimaal. Met zoveel ambitie en groeikracht liggen de volgende plannen voor Jan wellicht alweer klaar? ‘Nee, eigenlijk niet. Ons bedrijf is zo klaar voor de toekomst.’