Veel vraag naar goed gesitueerde melkveelocaties vanwege 'grondhonger'
Bedrijfsgrootte van verkochte melkveehouderij stijgt naar recordhoogte, kortste verkooptijd ooit
NVM Agrarisch en Landelijk presenteerde de cijfers over 2023. NVM: ‘Niet eerder was de verkooptijd van een melkveehouderij zo kort. De gemiddelde bedrijfsgrootte van een verkochte melkveehouderij steeg in 2023 naar een recordhoogte van 38,3 hectare. Verouderde bedrijven op minder gunstige locaties staan echter langer te koop. Extra regelgeving, onder meer door NV-gebieden, gaat daar leiden tot hogere kosten en druk op het rendement. Dit kan op termijn leiden tot verkoop. Er bestaat een groep melkveehouderijen die al geruime tijd op zoek zijn naar een koper. Deze bedrijven zijn vaak verouderd en liggen op minder gunstige locaties.’
Grondhonger
Schaarse grond heeft geleid tot meer dynamiek in de aan- en verkoop van agrarische bedrijven. De prijs per hectare agrarische grond is in 2023 met 7,4 procent gestegen tot bijna 80.000 euro. Tussen 2019 en 2023 bedraagt deze stijging zelfs 28 procent. In 2023 zijn 400 agrarische bedrijven te koop gezet, een stijging van 11 procent ten opzichte van 2022.
„2023 kenmerkt zich door grondhonger onder boeren”, zegt Jos Ebbers, vakgroepvoorzitter NVM Agrarisch & Landelijk. „Of het nu voor schaalvergroting en bedrijfsontwikkeling is of voor de aanwending van mest, grond is schaars. Ik verwacht dan ook dat we in 2024 méér transacties krijgen dan in 2022 en 2023.”
NVM-makelaars benadrukken dat de doorgaans grote percelen van melkveehouderijen zeer aantrekkelijk zijn. Onder de kopers bevinden zich bedrijven die ruimte nodig hebben voor het uitrijden van mest, nu de derogatieregelingen beëindigen. Daarnaast wordt grond ook verkocht voor andere doeleinden, zoals landelijk wonen, zonneparken of kleinschalige bedrijvigheid.
Vergrijzing of overheidsmaatregelen
'Vergrijzing en het gebrek aan bedrijfsopvolging leiden ertoe dat agrarische ondernemers hun bedrijf verkopen aan collega’s of kiezen voor een beëindigingsregeling van de overheid voor de stikstofproblematiek’, schrijft de belangenclub voor makelaars na eigen onderzoek.
Andere sectoren
Minder varkenshouderijen verkocht
Door de goede verdiensten in de varkenshouderij is het aantal te koop gezette bedrijven beperkt. In 2023 waren dat 10 bedrijven tegen gemiddeld 30 bedrijven in de afgelopen 10 jaar. NVM: ‘Bedrijven die zich hebben aangemeld voor een beëindigingsregeling van de overheid worden niet op de vrije markt aangeboden. De beëindigingsregeling legt een bodem in de markt. Kleinere verouderde intensieve bedrijven (pluimvee-, varkens- en kalverhouderijen) kunnen met moeite voldoen aan de overheidsmaatregelen als gevolg van de stikstofproblematiek. Investeringen zijn noodzakelijk, maar de armslag of het perspectief ontbreekt. In deze gevallen kunnen de opkoopregelingen van de overheid een mogelijke oplossing bieden.’
Groter aanbod akkerbouwbedrijven
In 2023 was het aantal te koop gezette akkerbouwbedrijven ruim 30. Dit hangt samen met het gebrek aan bedrijfsopvolging en de hoge grondprijzen. In 2023 was deze meer dan 91.000 euro per hectare, een stijging van 7,6 procent ten opzichte van 2022. NVM: ‘De grote grondvraag leidt ertoe dat akkerbouwbedrijven zeer snel worden verkocht.’
Landelijk wonen populair
De gemiddelde prijs van een landelijke woning was in 2023 657.000 euro, een lichte daling ten opzichte van 2022 toen er bijna 690.000 euro werd betaald. NVM: ‘Het aanbod van mooi gelegen landelijke woningen is beperkt en daarmee populair. Met meer woonoppervlakte en een groter perceel is dit type woning gewild, maar niet voor iedere doelgroep geschikt of bereikbaar.’
Tekst: Guus Daamen
Als zoon van een fruitteler opgegroeid tussen de appelbomen in Gelderland. Tijdens mijn master Journalistiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam mij verder gespecialiseerd in politiek. Schrijft voor Agrio voornamelijk over Politiek en Beleid. Luistert, vraagt en onderzoekt. Andere passie: sport.
Beeld: Susan Rexwinkel
Bron: NVM Agrarisch