Overijssel: ‘omgevingswet biedt ook weidevogels bescherming’

De nieuwe Omgevingsverordening biedt voldoende bescherming. Daarbij wordt wel een voorbehoud gemaakt. ‘Wel constateren we dat de uitvoering van het beleid valt of staat met de interpretatie en naleving van onze verordening door gemeenten en waterschappen.’

Trend

De brief is gestuurd naar aanleiding van een door de Staten aangenomen motie in november. Daarin werd gevraagd of de nieuwe Omgevingsverordening Overijssel 2024 wel voldoende bescherming biedt aan weidevogels, bijvoorbeeld bij ontwikkelingen zoals windturbines. Bovendien krijgen gemeenten daarin meer eigen verantwoordelijkheden.

Volgens het Overijsselse college lijken de aantallen weidevogels na een jarenlange dalende trend de afgelopen zes jaar gestabiliseerd. Van echte groei is nog geen sprake en de populaties zijn gezien de lage aantallen kwetsbaar, waarschuwt het college. ‘Extra inzet op beheer en inrichting is daarom noodzakelijk, landelijk en in Overijssel.’

Minder dan 60 procent over

Uit tellingen van vorig jaar in het eigen provinciale meetnet blijkt dat weidevogels zoals de wulp, kievit, grutto en tureluur het moeilijk hebben. Van de aantallen Overijsselse weidevogels uit 1994 (het eerste jaar van het meetnet) is minder dan 60 procent over en van de grutto 30 procent.

Als oorzaken worden intensivering van bedrijfsvoering en grondgebruik, in combinatie met een sterke ontwatering van landbouwgebied en veel predatie van nesten genoemd. Die aantallen zijn de afgelopen zes jaar gestabiliseerd, maar van een echt herstel is volgens GS dus nog geen sprake.

Leefgebieden

De vrees van de Provinciale Staten over de sinds 1 januari van kracht zijnde nieuwe Omgevingsverordening 2024 deelt GS dus niet. ‘In deze verordening is geregeld dat leefgebieden en kerngebieden voor weidevogels een beschermde status hebben.

'Die is verankerd in gemeentelijke omgevingsplannen waardoor de leefgebieden kwalitatief en kwantitatief niet af kunnen nemen.’ Bovendien kan de provincie de gemeenten verplichten dat er voldoende openheid, rust en een voldoende hoog waterpeil in leefgebieden voor weidevogels moet blijven.

Windturbines bedreiging?

De bedreiging van weidevogelgebieden door de komst van bijvoorbeeld windturbines ziet het college niet. ‘Ook onder de nieuwe Omgevingswet volstaat ons beschermingsbeleid.’

Wel worden op langere termijn bedreigingen en problemen gezien. ‘De komende jaren verwachten we een toename van ruimtelijke ingrepen in het landelijk gebied, onder meer vanwege de energietransitie, verstedelijkingsopgave en andere opgaven die landen in het landelijk gebied. Op een gegeven moment kan de situatie ontstaan dat, vanwege geboden uitzonderingen, er te weinig kwalitatief geschikt leefgebied overblijft om invulling te geven aan de doelen voor weidevogels.’

Juiste omstandigheden

Het creëren van de juiste condities voor weidevogels kan namelijk niet op elke plaats in Overijssel, zo stelt GS: ‘Vanwege de hydrologische situatie (te droog), landschappelijke kenmerken (onvoldoende openheid) en de kwaliteit van het leefgebied voor weidevogels. Wij volgen deze ontwikkelingen en zullen u een voorstel doen voor wijzigingen van beleid, wanneer wij inschatten dat we onze doelen redelijkerwijs niet meer in staat zijn te halen.’