Mono mestvergisting in melkveehouderij kansrijk - Alfa Stikstof Podcast

Dit artikel is verschenen op alfa.nl. De bijbehorende podcast kun je luisteren op Spotify. Luister naar onze hele podcast serie over stikstof.

Door te investeren in een mono mestvergister gaat je CO2 voetafdruk van je melk flink omlaag. En omdat de vergister technisch het beste rendeert met verse mest, zorgt het ook voor een lagere ammoniakemissie uit de stal. “Als boeren hebben we veel meer in handen dan we zelf in de gaten hebben”, zegt melkveehouder Anton Stokman uit het Friese Koudum. Ruim drie jaar geleden investeerde hij in een mono mestvergister, die niet alleen de mest vergist van zijn eigen 280 koeien, maar ook van twee nabij gelegen bedrijven, waardoor de mest van totaal 600 koeien wordt vergist. In de Alfa Stikstof Podcast legt hij uit dat de methaanemissie uit de mestput nagenoeg 0 is. En omdat hij een dichte vloer heeft, waar elk half uur de mestschuif overheen gaat, daalt de ammoniakemissie tot zo’n 20 procent. De Friese ondernemer richt zich nu op het verminderen van de methaanemissie uit de bek van de koe. “Driekwart van de methaanemissie komt uit de magen van de koe. Als we die deels kunnen verlagen dan zit daar een geweldig verdienmodel in. Maar je moet er wel voor zorgen dat jij als boer daar een deel van krijgt en het niet alleen naar de industrie gaat. Wij zijn als boeren niet gewend om geld te vragen voor dingen die niet melk zijn of vlees. Maar die zijn juist heel erg veel waard.”

Groen gas in het net

Dagelijks wordt er 1.000 m3 gas per dag geproduceerd. Het methaan wordt opgewerkt naar aardgaskwaliteit en rechtstreeks aan het gasnet geleverd. Toen Stokman 3 jaar geleden begon, was de SDE-subsidie €0,89 per m3 gas, inmiddels is dat bijna verdubbeld tot €1,60. Bovenop de SDE-subsidie verkoopt Stokman de groenwaarde van het gas via GvO-certificaten, inmiddels goed voor €0,20 - €0,40 per m3 gas. De Friese melkveehouder is positief over de potentie van mono mestvergisting. Bovendien verwacht hij dat de vraag naar groen gas gaat toenemen. “Waarschijnlijk volgend jaar komt er een bijmengverplichting, waardoor energiebedrijven worden verplicht groen gas bij te mengen.” Stokman zegt dat hij de investering, in zijn geval rond €1 miljoen, in 8 jaar tijd terug kan verdienen. “Het is een kans die nu open ligt en aan alle kanten past. Voor je bedrijf én voor de maatschappij.”

Stikstof vasthouden

Marktmanager Food & Agri Hans de Bie bij Alfa accountants onderschrijft het positieve geluid van Stokman. “De levering van groen gas is de basis van het verdienmodel, maar door de lagere ammoniakemissie heb je een betere stikstofbenutting op je bedrijf, waardoor er minder kunstmest nodig is.” De Bie voegt daar wel aan toe dat er politiek nog wat knopen doorgehakt moeten worden voordat de mest die overblijft na vergisting en na bewerking met een stikstofstripper, ook daadwerkelijk als kunstmest op het bedrijf ingezet kan worden. “Maar werken aan een lagere ammoniakemissie is altijd goed voor je verdienmodel, want je benut de stikstof op je bedrijf beter en wie wil er nu verliezen!” Daarnaast kan de verlaging van de uitstoot van broeikasgassen een plus op de melkprijs geven wat bijdraagt aan een verbeterd verdienmodel.

Afspraken samenwerking

Bedrijfsjurist Jan Poppe bij Alfa wijst wel op de risico’s die je vooraf in kaart moet brengen en waar je afspraken over moet maken. Zeker omdat je in de meeste gevallen zult moeten samenwerken met collega’s, om te komen tot een succesvolle businesscase. Zoals Stokman aangeeft in de podcast begint dat met een klik; je moet iets hebben met degene met wie je gaat samenwerken. Poppe: “Maar je zult ook afspraken zwart op wit op papier moeten zetten.” De eerste vraag is volgens hem: draag je de financiering, de onderhoudskosten en afschrijving alleen zelf en daarmee ook het risico? Of doe je alles samen met de compagnons en verdeel je dus ook het risico? Waarvoor je ook kiest, je zult volgens Poppe in de basis over de volgende drie zaken moeten nadenken en vastleggen:

1. Continuïteit aanvoer mest voor vergister en afvoer mest uit vergister. Poppe: “Dit heeft ook te maken met de lange termijn visie van je compagnons. Hebben ze over 5 tot 10 jaar nog net zoveel koeien? Zijn hun vergunningen op orde? En wat gebeurt er als je compagnon z’n afspraken niet kan nakomen?”
2. Wat en hoe betaal je de compagnons? Voor de mest die ze aanvoeren als grondstof voor de vergister en voor de revenuen die het groen gas oplevert.
3. Hoe wordt de vergunning voor de mono mestvergister geregeld, welke voorwaarden worden daaraan gesteld door het bevoegd gezag en wat is de relatie met de omgevingsvergunning (milieuvergunning en Nb-vergunning) die je al hebt?

Succesvol in de praktijk

De aanschaf en exploitatie van een mono mestvergister heeft perspectief en kan leiden tot nieuwe verdienmodellen. Zeker nu het bedrijfsleven in toenemende mate gaat betalen voor verlaging van de CO2 voetafdruk. Maar het is ook uitermate complex waarin je alle risico’s goed in beeld moet hebben. Specialisten van Alfa accountants kunnen je helpen bij het opstellen van een goede businesscase! Neem daarvoor contact op met het dichtstbijzijnde kantoor van Alfa.