Rabobank: Zuivelprijzen lijken door het dal heen

De afnemende inflatie in een groot aantal landen zorgt voor vraagherstel. Toch is dat beeld niet in alle landen hetzelfde. Daalde de inflatie in Nederland en Duitsland in oktober respectievelijk naar 2,6 en 4,7 procent, in Frankrijk bedroeg de inflatie in oktober nog steeds 11,2 procent. Voor alle landen geldt dat de zuivelprijzen ondanks de afzwakkende inflatie nog steeds boven het prijsniveau van 2021 liggen.

Voorzichtig positief

De eerste signalen over het zuiveljaar 2024 zijn positief. Het Nieuw-Zeelandse zuivelbedrijf Fonterra stelde onlangs haar prognose voor de melkprijs van seizoen 2023-2024 naar boven bij. De verwachte melkprijs is aangepast van 32,50 euro naar 35,00 euro per 100 kilogram.

In de Verenigde Staten steeg de melkprijs van juli tot september van 34,00 euro naar 42,50 euro per 100 kilogram. In de eerste helft van 2024 verwacht Rabobank een verdere verbetering van de Amerikaanse melkprijzen en marges.

De gemiddelde Europese melkprijs is de laatste maanden vrij stabiel en kwam in oktober uit op 43,47 euro per 100 kilogram. In vergelijking met dezelfde maand vorig jaar is sprake van een prijsval van 23 procent. In landen als Nederland, Duitsland, Ierland en Denemarken liggen de melkprijzen zelfs 30 procent onder het prijsniveau van 2022. De Rabobank verwacht begin 2024 verder oplopende melkprijzen op basis van recente verbeteringen van de zuivelprijzen, een relatief krappe marktbalans en lagere voorraadniveaus dan vorig jaar.

Marges blijven onder druk

Ondanks de verwachte en reeds aangekondigde prijsstijgingen blijven de kosten op bedrijfsniveau hoog, waardoor de marges in de melkveehouderij onder druk blijven staan. Met name de alsmaar oplopende mestafzetkosten baren de bank zorgen. De bank dringt dan ook aan op het vinden van passende oplossingen voor de afnemende mestplaatsingsruimte. Mogelijke oplossingen die de bank ziet, zijn het creëren van meer opslagruimte of het maximaliseren van de mestverwerkingscapaciteit. Rabobank ziet ook kansen in een snelle implementatie van de Landelijk Beëindigingsregeling. Een afname van het aantal bedrijven kan een positieve bijdrage leveren aan de balans tussen mestplaatsingsruimte en mestproductie, aldus de bank.

Beperkte groei melkvolume

Rabobank stelt in haar kwartaal update de groeiverwachting voor de melkproductie opnieuw naar beneden bij. Voor het eerste kwartaal van 2024 verwacht de bank wereldwijd een groei van het melkvolume met 0,3 procent.

Voor Nieuw-Zeeland verwacht de Rabobank een productiedaling van 2 procent over het seizoen 2023-2024. Voor de Verenigde Staten valt de verwachtte melkproductie in 2024 1 procent hoger uit dan het afgelopen jaar. Voor Europa schat de bank in dat de melkproductie in het eerste kwartaal van 2024 0,5 procent achterblijft op vorig jaar. Voor het tweede kwartaal verwacht de bank 0,4 procent minder melk.

Meer vraag verwacht uit China

In 2023 importeerde China 15 procent minder zuivelproducten, gerekend in volumes. De eerste signalen wijzen echter op een aantrekkende vraag in 2024. Maar om de Chinese markt weer in balans te brengen, moeten eerst de voorraden worden afgebouwd. Dat kan betekenen dat de import in het eerste kwartaal van 2024 laag is. De verwachting is echter wel dat op basis van volume over het hele jaar 2024 sprake zal zijn van een bescheiden groei van 0,2 procent. De belangrijkste factor voor een aantrekkende vraag is de verwachte minder harde groei van de binnenlandse melkproductie van 2,5 procent komend jaar tegenover 6,3 procent dit jaar.

Export blijft hoog, maar neemt af

Hoewel gedurende het lopende jaar de exportvolumes afnemen, is nog steeds sprake van een sterke groei in vergelijking met voorgaande jaren. Zo lag de export van boter (+32 procent), vol melkpoeder (+15 procent), mager melkpoeder (+9,3 procent) en kaas (+5,6 procent) boven het niveau van vorig jaar. Het geëxporteerde volume vloeibare melk (-6,9 procent) en weipoeders (-1,4 procent) laat daarentegen wel een dalende trend zien.

Voor de toekomst blijven concurrerende prijzen een uitdaging voor Europese basis zuivel. Ook zal de beperkte melkaanvoer en beschikbaarheid invloed hebben op de handelsvolumes. Wel is de verwachting dat, ondanks een daling van de exportvolumes in het eerste kwartaal van 2024, over heel 2024 zullen toenemen.