Video: Waarin liggen onze koeien ?

Hoogproductieve koeien liggen gemiddeld wel zo’n 10 tot 14 uur. Een lange ligtijd levert veel positieve effecten op. De klauwen worden minder belast, de koe herkauwt meer en er gaat meer bloed door het uier. Een uur extra ligtijd levert zomaar 0,5 tot 1 kg meer melk per dag op. Maar, door bevuiling van mest en melk is de ligbox ook een ideale broedplaats voor schadelijke bacteriën. Zorg daarom voor een goede ligboxhygiëne om te voorkomen dat het paard achter de wagen wordt gespannen.

Meest voorkomende bacteriën
Voordat we ingaan op de verschillende boxvullingen zetten we eerst de meest voorkomende schadelijke bacteriën die zich graag in de ligbox vermeerderen op een rij.

Escherichia coli is een typische omgevingsgebonden bacterie die veel voorkomt in boxen en mest. Tussen 15°C en 45°C vermenigvuldigen deze bacteriën zich razendsnel.

Klebsiella is een gemene bacterie die voorkomt in de bodem en vaak via het strooisel in de stal terecht komt. Via de mest worden het ligbed, de looppaden en de huid van de koe besmet. Bij warm weer vermenigvuldigt deze bacterie zich explosief.

Streptococcus uberis komt met name voor in de leefomgeving van de koe. Deze bacterie gedijt goed bij een slechte ventilatie, matige huisvesting en overbezetting. Hij nestelt zich graag in de afkalfstal en in de ligbox.

Staphylococcus aureus kent voornamelijk koegebonden eigenschappen. Deze bacterie zit op de speenhuid en in de melk. Overdracht tussen dieren vindt veelal plaats rondom en tijdens het melken. Speendesinfectie na het melken is een belangrijk maatregel om de besmettingsrisico’s te beperken.

Variatie aan boxvulling
In de ligboxen komen we vooral zaagsel, stro, gedroogde mest, vlas en af en toe zand tegen. Bij elke boxvulling kunnen opmerkingen geplaatst worden met betrekking tot koecomfort, verwerking, beschikbaarheid en prijs. In dit artikel concentreren we ons met name op de uiergezondheid.

Zand: als het gaat om (uier)gezondheid biedt zand als boxvulling veel voordelen. Het is een anorganisch materiaal waarin bacteriën slecht gedijen. Het zorgt voor minder klauwproblemen en werkt verkoelend in de zomer. Helaas levert het op veel bedrijven praktische problemen op bij bestaande roostervloeren en mestscheiding. In combinatie met mest nestelt vooral de Klebsiella bacterie zich graag in boxen gevuld met zand.

Stro: gehakseld stro is comfortabel maar kan blijven plakken aan de spenen wat de verspreiding van ziektekiemen in de hand werkt. Bevuild stro kan grote hoeveelheden aan Streptococcus uberis bevatten.

Zaagsel: grof zaagsel is comfortabel en neemt veel vocht op. Fijn zaagsel neemt nog meer vocht op maar kan aan de spenen blijven plakken wat verspreiding van bacteriën in de hand werkt. De kwaliteit is erg belangrijk want zaagsel wordt vaak gelinkt aan een hogere risico op een Klebsiellabesmetting.

Gescheiden mest: deze boxvulling wint aan populariteit maar een goede opvolging is noodzakelijk. De vaste fractie kan veel omgevingsgebonden bacteriën zoals E.coli en Klebsiella bevatten die in een vochtige omgeving zich zeer snel vermeerderen. Let er op dat de vaste fractie minimaal 35% droge stof bevat, de gescheiden mest binnen 24 uur in dunne laagjes wordt verspreid en de ventilatie in de stal optimaal is.

Voorkom beschadiging van de huid
Om de infectiedruk te verlagen wordt vaak kalk in de box gestrooid. Dit verhoogt de pH wat tijdelijk een bacteriedodende werking heeft. Deze werking is slechts 12 uur van toepassing. Het gebruik van kalk kent ook nadelen. De hoge pH waarde van kalk is schadelijk voor de huid. Zeker als de spenen gedesinfecteerd worden met de middel op jodiumbasis heeft kalk een verschralende werking op de speen.

Eerste barrière
Een gezonde huid is nog altijd de eerste barrière tegen schadelijke bacteriën dus is het belangrijk om deze intact te houden. Een effectief hulpmiddel voor een hygiënisch ligbed is BoxClean®. Met een huidneutrale pH waarde verstoort BoxClean^® de melkzuurmantel van de speenhuid niet waardoor deze in goede conditie blijft. Dit geldt ook voor de huid van de klauwen.

Biocide geregistreerd tot 48 uur effectief
BoxClean is in Nederland het enige biocide geregistreerde boxstrooimiddel waarmee natte plekken in de ligbox voor 48 uur worden gedesinfecteerd. Zoals onderstaande tabel laat zien heeft BoxClean bewezen schadelijke bacteriën te doden die vanuit de leefomgeving via de speen binnen kunnen dringen.

Geregistreerd Biocide. Nederland: 13941N | België: 1516B
Gebruik biociden veilig. Lees voor het gebruik het etiket en productinformatie