“De longschade door het Bovien Corona Virus kan zo ernstig zijn, dat kalveren nooit meer de volledige potentie van een melkkoe bereiken.”

Virus op veel Nederlandse melkveebedrijven aangetoond

Schäffler weet waar ze over praat. Als rundveedierenarts heeft ze met eigen ogen gezien wat het Bovien Corona Virus (BCV) kan aanrichten. “Het Bovien Corona Virus is een veelvoorkomend rundveevirus dat onder meer longontsteking, hoesten, en diarree kan veroorzaken bij kalveren en koeien. Op veel Nederlandse melkveebedrijven is het virus aangetoond. De economische schade is enorm.”

Snelle, pompende ademhaling

Het Bovien Corona Virus is zeer besmettelijk en verspreiding van het virus vindt vooral plaats via de lucht; door direct contact tussen besmette en gezonde kalveren en koeien, maar ook door contact met geïnfecteerde materialen of kleding kan overdracht plaatsvinden. De symptomen van het Bovien Corona Virus kunnen variëren. “Het ziekteverloop kent overeenkomsten met de humane variant, al gaat het wel om een heel ander virus. Het Bovien Corona Virus is ook niet besmettelijk voor mensen”, benadrukt Schäffler. “In de meeste gevallen is er eerst sprake van hoge koorts. Soms gepaard met wat diarree. Daarnaast zie je dat koeien en vooral kalveren last krijgen van hoesten en een serieuze, heldere neusuitvloeiing. Binnen een paar uur of na een dag treedt een snellere, pompende ademhaling op. Als een kalf of koe eenmaal besmet is, kan het ernstig ziek worden met zelfs sterfte tot gevolg.”

Angst voor nieuwe uitbraak

“Wanneer er problemen zijn op rundveebedrijven, wordt er lang niet altijd gedacht aan het Bovien Corona Virus”, vertelt Schäffler. “Zo kwam ik bij een rundveebedrijf in Noord-Nederland dat jaar in jaar uit 5% tot 10% kalveruitval had. Alle kalveren waren goed gevaccineerd tegen pinkengriep en ook de biestvoorziening was optimaal. Toch bleven de uitbraken terugkomen. Die mensen waren ten einde raad en wisten niet meer wat ze moesten doen. Ik heb direct voorgesteld om een longspoeling uit te voeren. Daaruit kwam naar voren, dat het ging om een uitbraak van het Bovien Corona Virus. Iedereen was weliswaar opgelucht dat er eindelijk een diagnose was gesteld, maar feit bleef dat we er niets aan konden doen. Er was nog geen vaccin beschikbaar. We hebben op hoop van zegen de managementmaatregelen aangescherpt, maar op het moment dat de koeien weer op stal moesten, bleef de angst voor een nieuwe uitbraak groot.”

Longspoelsel geeft uitsluitsel bij acute problemen

“Zeker bij een acute uitbraak of als je rundvee symptomen vertoont, waar niemand precies de vinger op kan leggen, adviseer ik altijd een longspoelsel. Dat geeft uitsluitsel. Bij een longspoelsel kun je direct herleiden welke ziekteverwekker de boosdoener is. Onlangs was ik nog op een boerderij waar de volwassen melkkoeien binnen 1 dag ineens hele hoge koorts hadden. De boer dacht meteen aan Mannheimia haemolytica, maar het longspoelsel toonde het Bovien Corona Virus aan. Meten is weten, zo simpel is het.”

Niet alles is met blote oog zichtbaar:
BCV QuickScan geeft veel inzicht

“Het stellen van de juiste diagnose moet bij elk bedrijfsprobleem het startpunt zijn”, vindt Schäffler. Zodra kalveren hoesten of je luchtwegproblemen vermoedt, biedt een goede diagnose uitkomst. Vaak tap ik dan 5 bloedmonsters voor onderzoek op afweerstoffen tegen BCV met behulp van de BCV QuickScan. Als ik meerdere verwekkers van longproblemen wil opsporen, gebruik ik de BRD QuickScan. Met de uitkomsten van deze scans maak ik in samenspraak met de rundveehouder een plan van aanpak. Zelfs als er geen klachten zijn, loont het om zo nu en dan bloed te tappen”, benadrukt Schäffler. “Niet alles is met het blote oog zichtbaar. Als een test uitwijst dat er sprake is van een respiratoire aandoening, kan je handelen en waar nodig preventief vaccineren. Dat scheelt op lange termijn een hoop kosten en problemen.”

Slepend bedrijfsprobleem

Dat die kosten kunnen oplopen, weet Schäffler maar al te goed uit de praktijk. “Ik heb helaas meerdere uitbraken van het Bovien Corona Virus meegemaakt. De gevolgen voor rundveehouders liegen er niet om. Van een kalf met longaandoeningen, kan je tot 1.000 liter minder melk in de eerste lactatie verwachten. De longschade kan ervoor zorgen, dat ze nooit meer de volledige potentie van een melkkoe bereiken. Ik ken praktijkvoorbeelden waarbij de uitval meer dan 10% is. Zonder vaccin, krijg je geen vat op het virus. Dan wordt het een slepend bedrijfsprobleem. Dat levert ontzettend veel verdriet en frustratie op bij melkveehouders. De komst van een vaccin is dan ook echt goed nieuws.”

Domino-effect

“Sectorbreed kun je stellen dat het Bovien Corona Virus een soort domino-effect creëert. Je kalveren zijn veel vatbaarder voor andere ziekten. Vaak veroorzaakt het virus chronische longontsteking. Runderen krijgen er altijd een bacteriële infectie bovenop. Zo’n infectie of longontsteking moet je behandelen, want een longabces wil je te allen tijde voorkomen. Dus daar ga je met je antibioticagebruik... Al met al veel stress en extra werk voor boeren. Om over de kosten nog maar te zwijgen.”

Gerommel in de marge

“Tot nu toe gaf je je kalveren voldoende biest en vaccineerde je ze tegen longaandoeningen. Dan plaatsten je ze over naar het groepshok en werden ze alsnog ziek. En elk kalf dat nieuw in het groepshok kwam, werd óók weer besmet. Allemaal puffende en kuchende kalveren en geen dierenarts die er wat aan kon doen. Door het bijsturen van managementmaatregelen en het doorvoeren van een strikte biosecurity maakte je soms nog wat verschil, maar het bleef gerommel in de marge. Nu er een vaccin is, kunnen we eindelijk in actie komen.”