Vierluik: Wantrouwen van de boer
9 van 10 boeren voelen zich politiek slecht vertegenwoordigd
Een geluid vanuit de agrarische sector, dat Tweede Kamerlid Jaco Geurts (CDA) niet verbaast. „Deze signalen hoor ik ook in de gesprekken aan de keukentafel met boeren en boerinnen”, zegt de politicus. „Ze hebben overigens wel vertrouwen in diverse personen die in de politiek zitten. Maar in het algemeen willen ze op deze manier een signaal afgeven. Ze willen erkenning voor hun werk en meer gehoord worden.” Volgens de CDA’er is dat ook terecht. „Ik snap dat gevoel als geen ander. Ik ben zelf de politiek ingegaan omdat ik vond dat de overheid niet de juiste beslissingen nam met betrekking tot het voortbestaan van de agrarische sector.”
Nieuwbakken Kamerlid Laura Bromet (GroenLinks) vond het resultaat van het onderzoek ‘schokkend’. „De boeren zijn de afgelopen jaren slachtoffer geworden van het systeem van schaalvergroting. GroenLinks vindt dat we juist naar verduurzaming moeten gaan en uit dit onderzoek blijkt nu ook dat boeren dat zelf wel willen.” Ruim 80 procent van de agrarisch ondernemers geeft aan duurzamer te willen worden.
Dwars doorheen
Kamerlid Geurts kan begrijpen dat Nederlandse agrariërs moeite hebben met politieke besluiten. „Boeren zijn ondernemers die besluiten moeten nemen voor vele tientallen jaren. De politiek komt daar soms dwars doorheen. Het gevoel leeft bij boeren dat ze het probleem dat daardoor ontstaat dan zelf mogen oplossen”, aldus het Tweede Kamerlid. „De politiek vergeet vaak met welke onvoorspelbare factoren van buitenaf boeren te maken hebben. Denk aan dierziektes, hagelstenen zo groot als knikkers die uit de lucht vallen enzovoorts. Dat maakt het een zeer bijzonder, maar ook zo moeilijk beroep.”
Bromet vindt het lastig om te zeggen of Nederlandse politici genoeg weten van de manier waarop boeren hun bedrijf runnen. „Ikzelf weet ook niet of ik het al wel genoeg begrijp.” Om haar kennis over de sector te vergroten, gaat Bromet deze zomer een toer maken langs verschillende Nederlandse boeren die mogelijk willen verduurzamen. „Wij willen partner worden van deze boeren. Ik wil bij gangbare boeren langsgaan om te praten over de belemmeringen om duurzaam te worden. Ik heb al best veel aanmeldingen gekregen.”
Erkenning
Boeren zoeken meer erkenning in de politiek. Dat is volgens Geurts niet gek. „En terecht, die verdienen ze. Ze verdienen niet dat ze afgeschilderd worden als criminelen. Meestal door mensen die een ingezonden stuk sturen vanuit een comfortabele financiële positie. Mensen met een volle koelkast bovendien die voor het gemak maar even vergeten zijn dat boeren, tuinders en vissers voor hun voedsel zorgen.”
Bromet denkt dat er wat betreft erkenning onder meer een taak ligt voor de politiek. „Ik denk zeker dat daar een rol voor is. We moeten zorgen voor een langetermijnvisie voor de landbouw, en niet doorgaan op deze manier. We moeten positief zijn, maar toch is de boer soms ook slachtoffer van het systeem. Als politiek moeten we daarom de juiste voorwaarden scheppen voor de boeren om op een juiste manier te kunnen ondernemen.”
Onwerkelijke prijs
Maar ook supermarkten hebben daarin volgens Bromet een taak. „Het vlees dat nu in de supermarkt ligt, ligt daar voor een onwerkelijke prijs. Je betaalt niet voor het milieu en de natuur. Iedereen ziet zelf dat een stukje biologisch vlees soms wel drie keer duurder is dan een gewoon stuk. Dat is niet zonder reden.” Maar volgens Bromet heeft het ook te maken met de houding van de consument.
Dit artikel vormt het derde deel van een vierluik over het gebrek aan vertrouwen van de boer in wetenschap, politiek en landbouworganisaties. In het volgende artikel komt het gebrek aan vertrouwen in de landbouworganisaties aan bod. Deze artikelen zijn gebaseerd op een onderzoek door dagblad Trouw in samenwerking met vakuitgeverij Agrio en agrarisch onderzoeksbureau Geelen Consultancy uit Wageningen.