Vertrouwen van melkveehouders herstelt voorzichtig

De Agro Vertrouwensindex is opgebouwd uit de stemmingsindex en de index van de verwachting voor de komende 2 tot 3 jaar. voor de melkveehouderij. Het niveau van de Agro vertrouwensindex in het tweede kwartaal van 2023 komt overeen met dat van het laatste kwartaal van 2022. Ondanks dit herstel van vertrouwen daalt de stemming onder melkveehouders in het tweede kwartaal met 1 punt, wat echter minder sterk is dan de daling van 8 punten in het eerste kwartaal. De index staat nu op 28,5 punten, wat nog steeds als hoog wordt beschouwd en al vijf kwartalen boven het gemiddelde van de hele land- en tuinbouwsector ligt, evenals boven het langlopende gemiddelde van de melkveehouderij.

Jakob Jager, onderzoeker landbouw en economie bij Wageningen Economic Research (WER), benadrukt dat de nog steeds relatief hoge melkprijs de belangrijkste reden is voor deze optimistische stemming onder melkveehouders. Hoewel de melkprijs aan het begin van het jaar daalde van historisch hoge niveaus in 2022, bleef deze prijs in het tweede kwartaal redelijk stabiel en daalde hij niet verder, zelfs niet in augustus. Ook de kunstmestprijzen naderen weer het oude niveau. Andere kosten, zoals voer en energie, blijven hoog, maar omdat veel melkveebedrijven hun eigen energie opwekken en profiteren van de salderingsregeling, ondervinden ze minder nadeel van de hoge energieprijzen.

Afbouw derogatie

In tegenstelling tot de huidige situatie, hebben melkveehouders een negatieve kijk op hun verwachte economische bedrijfssituatie over 2 tot 3 jaar. Deze negatieve verwachting is echter minder negatief geworden in de meest recente meting voor het tweede kwartaal van 2023, met een stijging van 9 punten. De index staat nu op -13 punten, wat nog steeds onder het langlopende gemiddelde voor de melkveehouderij ligt.

Deze verschuiving in de verwachtingen wordt toegeschreven aan de voortdurende onzekerheid over de vermindering van de stikstofuitstoot, die veel vragen oproept over welke bedrijven aanzienlijke reducties moeten doorvoeren of mogelijk moeten sluiten, en wie zich met behulp van technologische ontwikkelingen moet aanpassen om te kunnen blijven bestaan. Ook het versnelde afbouwen van de derogatie, klimaatdoelen, waterkwaliteit (bufferstroken) en grondgebondenheid spelen een belangrijke rol in deze negatieve vooruitzichten.

Nieuw kabinet

De samenstelling van het nieuwe kabinet zal in sterke mate bepalen of er op de lange termijn grote veranderingen te verwachten zijn in de sector. Dit kan verklaren waarom sommige melkveehouders, ondanks de onzekerheid, toch iets minder pessimistisch zijn gestemd.

In het tweede kwartaal van 2023 is het vertrouwen van boeren en tuinders in hun bedrijven met 2 punten gedaald in vergelijking met het eerste kwartaal, wat resulteert in een score van 5 punten in Q2. Dit cijfer ligt ver onder het langlopende gemiddelde van bijna 12 punten en weerspiegelt de voortdurende onzekerheid in de landbouwsector met betrekking tot cruciale beleidskwesties zoals stikstof, derogatie, het landbouwakkoord en waterkwaliteit.