Maïs te vroeg oogsten kost geld, hoe kun je dat ongeveer berekenen?
Hoe beoordeel je oogstrijpheid en globale berekening te vroeg oogsten
Wanneer zijn we te laat en wat is een ideaal tijdstip voor de maïsoogst?
We spreken van een te late oogst bij een ds-gehalte rond de 40% of hoger. Dat zagen we de voorgaande drie jaar regelmatig gebeuren. De maïs is dan te droog. Dit zorgt ervoor dat het moeilijker is om de kuil goed aan te drukken. Er blijft meer lucht in de kuil en de bewaring verloopt slechter. Het risico op broei en schimmelvorming is dan een stuk groter. Ook dit resulteert in een verlies aan voederwaarde en een lagere opname door de koeien. Overrijpe maïs bevat ook minder suikers die de voedingsbodem zijn voor de melkzuurbacteriën die nodig zijn voor een goede conservering van de maïskuil.
Met onderstaand schema kun je gemakkelijk het rijpingsstadium van de maïskolf herkennen. Het drogestofgehalte van de kolf is te schatten op grond van de melklijn in de korrels. De melklijn is de scheiding tussen het vaste zetmeel en het melkgedeelte. De melklijn kan het beste beoordeeld worden aan een korrel die afkomstig is uit het midden van de kolf en die in de lengterichting is doorgesneden.
Wanneer spreken we van te vroege maïsoogst?
Bij te vroeg oogsten spreken we van een drogestofgehalte van 32% of minder. Bij die maïs gaat een stuk opbrengst verloren door minder drogestofopbrengst en gemiddeld een lager zetmeelgehalte. Dit resulteert in een lagere voederwaarde van de maïs wat ten koste gaat van de melkproductie. Uit voederproeven van de WUR is gebleken dat de benutting van hoogproductieve koeien hoger is bij een ds gehalte van 36% ipv 30%. Het zetmeelgehalte is hoger en ook het bestendig zetmeelgehalte dat niet in de pens, maar pas in de darm wordt afgebroken, is hoger. Dit geeft een betere benutting wat resulteert in een hogere melkproductie. Bij onrijpe maïs bijvoorbeeld is de kans op sapverliezen groter en zal de pH vaak lager zijn. Herkauwers lusten dat minder graag, waardoor ook de opname lager ligt. Schimmelvorming in de kuil kan ook de eetlust van uw herkauwers beïnvloeden. De gevolgen laten zich raden.
Beide gevallen zullen dus geld kosten. Het ideale moment om de maïs te oogsten is wanneer het drogestofgehalte tussen 35 en 38% ligt.
En wat kost te vroeg oogsten?
Vanuit de grafieken onder op deze pagina is af te lezen dat te vroeg oogsten (ca 28% ds) ten opzichte van oogsten bij een ideaal drogestofpercentage (ca 36% ds)
- ongeveer 40 gram zetmeel/kg ds
- 2 punten verteerbaarheid
- en ca. 10 à 15 VEM per kg ds kost.
Een berekening, wat kan te vroeg oogsten kosten?
Met de huidige hoge grondstof- en mengvoederprijzen is het belang van, als de omstandigheden het toelaten, op het juiste moment oogsten nog belangrijker geworden! Immers: moeten corrigeren van de kuil kan flinke extra kosten met zich meebrengen voor extra krachtvoer.
Een voorbeeld als we kijken naar een lagere VEM door te vroeg te oogsten:
- een koe eet 21 kg maïs per dag = 7 kg drogestof uit maïs
- 300 lactatiedagen = 2.100 kg drogestof uit maïs
- voor 1 liter melk is +/- 460 VEM nodig
Een kuil met 36% drogestof en 960 VEM = 2.100 x 960/460 = 4.382 liter melk
Een kuil met 30% drogestof en 945 VEM = 2.100 x 940/460 = 4.314 liter melk
Resultaat kosten bij te vroeg oogsten door minder VEM:
15 VEM minder/kg ds = 68 liter minder melk = +/- € 24 minder/koe/lactatie (bij een melkprijs 1 liter melk = € 0,35)
Tekst: Kurt Goethals
Beeld: Jacquelijne van den Berg