‘Stoppen om de natuur te behouden zoals hij is'

Volgens hem klopt het inderdaad dat dieren en planten uitsterven in een razend tempo, maar hij ziet tegelijkertijd dat de natuur bezig is de wereld te veroveren en dat gebeurt ook dankzij de mens. Hij pleit ervoor dat milieuorganisaties afstappen van hun doemverhalen.

Niet doemdenken

Recentelijk nog bleek uit een Duits-Nederlandse studie dat het aantal insecten in nog geen 30 jaar is afgenomen met zeker 75 procent. Heel wat experts spreken van een nieuwe uitstervingsgolf omdat een kwart van de zoogdieren en bijna de helft van de amfibieën worden bedreigd. Chris Thomas, professor biologie aan de universiteit van York in Engeland, weigert mee te doen aan dat doemdenken. „Ik maakte me in het verleden ook zorgen, maar ik heb gemerkt dat er ook een andere kant aan het verhaal is: op veel plaatsen vergroot de moderne mens de biologische diversiteit”, stelt hij.

Natuur past zich aan

Thomas wijst erop dat bomen worden gekapt, rivieren verlegd en steden gebouwd en dat we meer dan ooit reizen en handelen. „Daardoor verspreiden flora en fauna zich overal op de aardbol. De natuur past zich aan en verovert de wereld. Waar de huismus zich ooit alleen op de steppe in Centraal-Azië begaf, vinden we haar nu op ieder continent, zelfs op overvolle caféterrassen”, stelt de professor. Twee derde van alle dieren leeft volgens hem op plaatsen waar ze amper twee generaties geleden niet hadden overleefd. En bij planten gaat het nog sneller: in de afgelopen 300 jaar zijn er alleen al in Groot-Brittannië meer nieuwe kruisingen van plantensoorten ontstaan dan er in heel Europa zijn uitgestorven.

Broeikasgassen

Ook in de klimaatverandering ziet de bioloog niet meteen een extra bedreiging, hoewel naar verwachting tien procent van alle soorten die op het land leven, zal uitsterven. „We moeten natuurlijk proberen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen, maar we moeten ook beseffen dat een veranderend klimaat kansen brengt. Meer soorten hebben het liever warm dan koud”, aldus Chris Thomas. Als het op aarde warmer wordt, zal de biodiversiteit volgens hem in de meeste gebieden naar alle waarschijnlijkheid toenemen, behalve op enkele plekken waar het droger wordt.

Natuurbehoud

Deze optimistische van de Britse professor neemt niet weg dat hij ook pleit voor natuurbehoud. „Ongetwijfeld zal de mens nog allerlei technologische veranderingen in gang zetten, waarvan we ons de gevolgen nog niet kunnen voorstellen. Door zoveel mogelijk soorten op aarde in stand te houden, bouwen we aan de veerkracht van onze planeet. Hoe meer soorten, des te meer bouwstenen voor een gezond ecosysteem”, schrijft Thomas in zijn boek 'Erfgenamen van de aarde'.

Dynamiek leren aanvaarden

Zoveel mogelijk soorten behouden staat wel niet gelijk aan alles zoveel mogelijk laten zoals het is. „We zijn geneigd om iedere verandering als een risico te zien. We tellen die risico’s ook bij elkaar op. Dat is oneerlijk, want iedere verandering brengt ook mogelijkheden met zich mee. Er zijn nadelen én voordelen.” Daarom hoopt Thomas dat milieuorganisaties afstappen van hun doemverhalen en meer besef tonen voor de kansen die ontstaan door de constante veranderingen in de natuur. „We moeten de voortdurende dynamiek in de natuur leren aanvaarden. Soorten komen en soorten gaan. Zo is het altijd geweest.”