Ervaringen Shredlage-hakselen in 2016

Afgelopen jaar is de Shredlage hakseltechniek op grotere schaal in Nederland geïntroduceerd. De eerste resultaten zijn binnen en er kan meer gezegd worden over de effecten hiervan binnen de Nederlandse melkveehouderijsector. Deze evaluatie heeft plaats gevonden bij Kamps de Wild (Claas- dealer), waar ook wij bij aanwezig waren. Om jullie hierover te informeren hebben we een korte samenvatting van de middag geschreven. Hierbij dient wel rekening gehouden te worden met de omstandigheden die afgelopen jaar plaats hebben gevonden: extreme regenval in de lente en een lange/late periode van droogte waarin de
temperaturen hoog waren. Hierdoor heeft de maïs zich
niet optimaal kunnen ontwikkelen en is erg droog ingekuild.

Wat hadden we verwacht?

• Grovere delen en beter gekneusde korrel
• Minder restvoer doordat het zetmeel aan het schudblad blijft plakken → smakelijker product
• Betere penswerking door meer structuur → gezondere koeien
• Minder of geen structuur bijvoeren → vermindering kosten
• Hogere melkproductie door hogere voeropname en hoogwaardiger product
• Hogere gehaltes in de melk door betere benutting zetmeel

Techniek
De technische aspecten van het principe heeft afgelopen oogstseizoen haar werking goed laten zien. De delen zijn inderdaad grover en de korrel is (in de meeste gevallen) vermalen/flink verkleind. De betere kneuzing van de korrel heeft als gevolg dat het zetmeel beter opneembaar is voor het vee. Zo wordt er dus een hoogwaardiger product verkregen. Bij sommige bedrijven waren er nog pitten terug te vinden in de mest, dit is vaker het geval wanneer er begonnen wordt aan een nieuwe maïskuil. Een mogelijke oplossing hiervoor is het bijvoeren van raap waardoor deze pitten op een natuurlijke manier worden afgebroken. Doordat de maïs als het ware uit elkaar getrokken wordt, dus ook de sponsdeeltjes, zou het product in de kuil goed aangereden moeten kunnen worden. Dit was afgelopen jaar erg lastig door het hoge aandeel drogestof. Dit probleem heeft zich afgelopen jaar ook voor gedaan bij de conventioneel gehakselde maïs.

Minder restvoer en hogere voeropname
In de meeste gevallen neemt de voeropname toe, de vermindering van restvoer laat in sommige gevallen nog aan de wensen over. Dit restvoer is voornamelijk schudblad. Dit heeft mede als oorzaak dat de maïs in veel gevallen erg droog is ingekuild en hierdoor het zetmeel niet aan het schudblad blijft plakken. Het beste is natuurlijk dat alles wat wordt gevoerd ook daadwerkelijk wordt opgevreten. Maar wanneer er naar het volume tegenover de massa van het restvoer wordt gekeken valt dit in veel gevallen mee. Een mogelijkheid om de koeien ook het schudblad te laten vreten is het bijvoeren van een natte/kleverige smaakverbeteraar.Penswerking
Het is van belang dat het voer zo lang mogelijk in de pens blijft zodat het zo goed mogelijk verteerd kan worden. Hiervoor is herkauwen erg belangrijk. Bij het herkauwen worden de voerdeeltjes verkleind, waardoor het product beter verteerd kan worden. Tevens wordt er speeksel gevormd, dit heeft als resultaat dat: er meer bicarbonaat in de pens komt (wat zorgt voor een beter pensevenwicht en pensverzuring helpt te voorkomen), N gerecycled wordt via het ureum in speeksel en er enzymen te beschikking komen voor de voedselvertering. Herkauwen wordt veroorzaakt door vezels (NDF), de kwaliteit van de vezel (pensvulling) en de deeltjesgrote.

Deze “mat” dient boven aan in de pens te blijven drijven zodat er ook iets te herkauwen valt. Door de kwaliteit van deze mat blijven de kleine deeltjes met een hoge voedingswaarde, zoals zetmeel, ook bovenin de pens. De structuur voor deze mat wordt prima geleverd met Shredlage maïs, bij een aanzienlijk aandeel Shredlage-maïs in het rantsoen is het niet nodig structuur bij te voeren. Behalve een goede vertering heeft de Shredlage-maïs in veel gevallen aangetoond dat de vitaliteit en gezondheid van het vee fors verbeterd is. Zo heeft het vee een hogere, rendabele levensduur op uw bedrijf.

Hogere gehaltes en melkproductie
Door de betere vermaling van de korrel en het uit-elkaar-trekken van het product moeten de nutriënten beter beschikbaar zijn. Dit is ook het geval, maar omdat de Nederlandse ruwvoerproductie/-management voor uit loopt is het effect hiervan minder te zien. Dit is hetzelfde geval bij de verwachting die er was over de verhoging van de melkproductie.

Houd rekening met...
Bij het hakselen moet rekening worden gehouden met het drogestof percentage. Dit was afgelopen jaar in veel gevallen te hoog en was niet te voorkomen. Hierdoor laat de kuil zich moeilijker vast rijden, dit probleem doet zich ook voor bij conventioneel gehakselde maïs. Hierdoor is de kuil meer gevoelig voor broei. Door de kuil goed af te dekken en een toevoegmiddel te gebruiken wordt de kans hier op verkleind. Houdt rekening met de voersnelheid: doordat er in veel gevallen bij een relatief hoge temperatuur is ingekuild zit er warmte in de kuil (voornamelijk in het midden) die er lastig uit te krijgen is. Daarom is het van belang minstens 1,5 meter per week te voeren. Verder dient er bij het uitkuilen voorkomen te worden dat er lucht in de kuil komt. Ook voor de kuil dient de plaat schoon te zijn; ruim losliggend voer op.

Kuenen Loonbedrijf en Grondverzet, Overloon, januari 2017