Geen onteigening zonder tussenkomst van de rechter

Grond: misschien wel het belangrijkste element in uw agrarisch bedrijf. Dat wilt u niet kwijt raken. Wellicht heeft u pachtgrond waarvan iedereen weet: reguliere pacht is redelijk vast, geliberaliseerde pacht kun je ook zo weer kwijt zijn. Maar u denkt: ‘Ik heb mijn grond in eigendom en dus zit ik veilig.’ Natuurlijk kan de bank een bord in de tuin zetten als het echt niet meer gaat, maar verder…

De laatste jaren zien wij weer een toename van ruimtelijke ontwikkelingen. Zeker met de ingang van de Programmatische Aanpak Stikstof en een nieuw subsidiestelsel voor natuur wordt er her en der weer natuur ontwikkeld. Rivieren gaan meer meanderen en door de hoge verkeersintensiteit blijft ons wegennet zich uitbreiden. Eerder schreven wij al over de nieuwe Omgevingswet, een wet waarin veel zaken op het gebied van vergunningen en ruimtelijke ordening, al dan niet in het buitengebied, worden samengevoegd in één nieuwe wet. Deze wet moet al die ontwikkelingen in goede banen leiden. De volledige invoering en werking van de wet stond voor het laatst gepland voor 2019, maar we gaan er vanuit dat dit in ieder geval 2020 wordt. Onderdelen van de wet hebben nu al bepaalde zeggingskracht. Hier zal nog genoeg informatie over verschijnen.

Minnelijk traject
Mocht een ontwikkeling uw grondeigendom aantasten, dan kon u na het doorlopen van een minnelijk traject worden onteigend. Dit was een lange en zware procedure waarbij de belangen van de eigenaar goed werden beschermd. Meestal werd echt geprobeerd tot een minnelijke oplossing te komen, totdat in het kader van de Omgevingswet de ‘Aanvullingswet grondeigendom Omgevingswet’ ineens werd geïntroduceerd. Een nieuwe wet die het onteigenen van gronden bij ruimtelijke projecten moet gaan regelen.

Een overheid kon nooit zomaar een onteigeningsprocedure opstarten. In de nieuwe wet zou het bevoegde gezag, bijvoorbeeld een gemeente, dat wel ineens kunnen. Belangrijker nog: als de eigenaar in kwestie niet tijdig reageerde met verzet, had hij ook geen recht meer op een proces. Het via de rechtbank laten verlopen van een traject was dus ineens afhankelijk geworden van de actie van een eigenaar in plaats van de onteigenende gezag. Hierdoor kon het bevoegde gezag veel sneller acteren, maar ook slinkse stappen ondernemen. Iets waar grondeigenaren natuurlijk niet blij van werden.

Eerlijk proces
In een brief van 20 januari 2017 van minister Schultz-van Haegen (infrastructuur en milieu) is aangegeven dat deze omissie uit het wetsvoorstel wordt gehaald. Het onteigenende gezag zal zelf de rechter in haar proces moeten betrekken. Hierdoor bent u als eigenaar verzekerd van een eerlijk proces. Onteigend worden zal nooit leuk zijn, maar hiermee wordt een belangrijke weeffout in het systeem rechtgezet.

Het toont maar aan dat de nieuwe Omgevingswet met aanverwante regelgeving een ingewikkelde materie is, waarbij het nu al opletten is. En als vakmensen vanuit de praktijk reageren kan dat effect hebben! Wij blijven daarom voor u opletten. Heeft u ondertussen een vraag over grondzaken, contracten of vervreemding van grond? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Met 31 vestigingen zijn wij overal dichtbij.

Alfa is kennispartner van Melkvee.nl, het online platform voor melkveehouders. Wekelijks presenteren wij u het laatste nieuws op onze partnersite. Ook heeft Alfa, samen met Melkvee.nl, de Marge-Monitor Melkveehouderij ontwikkeld. Deze geeft in een oogopslag weer hoe de Nederlandse melkveesector er voor staat. Wilt u een gratis indicatie van de financiële positie van uw bedrijf? Ga naar www.melkvee.nl/margemonitor/mijn-situatie.