Testament bij bedrijfsopvolging punt van aandacht

Dat is ook de reden dat de uitkomst van een zaak over de erfbelasting een hard gelag was voor de niet voortzettende kinderen. Een testament dat is toegesneden op de bedrijfsopvolging had mogelijk veel nadeel kunnen voorkomen. Wat was het geval?

Landbouwbedrijf in man/vrouw-maatschap
Een man en vrouw oefenden hun landbouwbedrijf in maatschap uit. Ze waren gehuwd in gemeenschap van goederen. De man overleed, waarna zijn vrouw het landbouwbedrijf voortzette. Er was geen (andere) bedrijfsopvolger. In de nalatenschap van de man zat dus een deel van het landbouwbedrijf.

Lagere waarde bij voortzetting
Landbouwbedrijven die worden voortgezet, hebben in het algemeen een lagere waarde dan de liquidatiewaarde (de waarde als het bedrijf niet wordt voortgezet maar de activa los worden verkocht). Het overnamerecht van een van de maten, waarmee deze tegen een lagere waarde kan overnemen en voortzetten, drukt dus op de waarde van het maatschapsaandeel van de andere maat.

Nalatenschap bestond uit twee delen
Om de discussie voor de Hoge Raad te begrijpen, is het belangrijk dat de nalatenschap van de man uit twee delen bestond door de gemeenschap van goederen. Het eerste deel is de helft van zijn eigen maatschapsaandeel. Hierover bestond geen discussie. Dit deel mag worden gewaardeerd op een lagere waarde, rekening houdend met het overnamerecht (hier: de lagere overnamesom).

Maatschapsaandeel van de vrouw tegen liquidatiewaarde
Het tweede deel van de nalatenschap is de helft van (de waarde van) het maatschapsaandeel van de voortzettende vrouw. De discussie voor de rechter ging over de waardering van dit tweede deel. Omdat de man zojuist was overleden, was de waardedruk van zijn overnamerecht vervallen. De waarde van de helft van het maatschapsaandeel van de voortzettende vrouw moest binnen de nalatenschap van de man worden meegenomen tegen de veel hogere liquidatiewaarde.

Gevolgen voor de erfbelasting
De voortzettende vrouw zal er voor de erfbelasting nauwelijks last van hebben gehad. Partners hebben immers een hoge vrijstelling. Daarnaast is er bij voortzetting recht op de bedrijfsopvolgingsfaciliteit. Het belang zat in een hoog bedrag aan erfbelasting over de aandelen van de kinderen in de nalatenschap.

Wat kunt u doen?
De waardering van het maatschapsaandeel op liquidatiewaarde kan een probleem zijn als u een maatschap/VOF met uw echtgenote heeft én bent gehuwd in gemeenschap van goederen én geen van uw kinderen voortzettingsrechten heeft. Met name in dat geval is het belangrijk dat u zich laat adviseren over oplossingen. U kunt hierbij denken aan toetreding van uw zoon of dochter tot de maatschap, waarbij deze voortzettingsrechten krijgt. Een andere, minstens zo belangrijke actie is het laten opstellen van een testament waarin u de onderneming legateert én een afvullegaat ten gunste van uw partner opneemt. Hiermee voorkomt u een onnodig hoge aanslag voor erfbelasting en de vaststelling van erfdelen die in werkelijkheid niet kunnen worden betaald.

Laat u adviseren door Alfa
Ook als u een man/vrouw-firma bent aangegaan maar niet bent gehuwd in gemeenschap van goederen, is het belangrijk dat uw firma-overeenkomst, huwelijkse voorwaarden en testamenten goed op elkaar aansluiten. Laat u hierbij deskundig begeleiden, want het is en blijft moeilijke materie. De adviseurs van Alfa helpen u graag verder.

Alfa is kennispartner van Melkvee.nl, het online platform voor melkveehouders. Wekelijks presenteren wij u het laatste nieuws op onze partnersite.