Bescherm uw droge koeien tegen hittestress

Sven: “Koeien hebben veel sneller last van warmte dan mensen. Wij vinden 22 graden doorgaans een aangename temperatuur, maar bij een luchtvochtigheid van 50% kan dit problemen geven. Voor koeien is deze combinatie van temperatuur en luchtvochtigheid al snel te hoog . De koe voert warmte af door te transpireren, wat bij een hoge vochtigheidsgraad niet goed meer lukt. Afvoeren van warmte via de ademhaling is dan het alternatief, waardoor de ademfrequentie stijgt. Op warmere dagen zie je daarom vaak koeien met een pompende ademhaling, een slecht teken.”

Hittestress en droge koeien
Hittestress gaat gepaard met gezondheidsproblemen, vertelt Sven. “Dit komt vooral doordat koeien lustelozer worden en minder gaan vreten. Daardoor daalt de droge stofopname, wat de gezondheid niet ten goede komt. Koeien in lactatie produceren minder en het celgetal stijgt, maar ook voor droge koeien is hittestress een probleem. Vooral tijdens de transitiefase is het belangrijk dat de conditie op peil blijft en de koeien dus goed blijven vreten, zodat de negatieve energiebalans rond het afkalven niet te ver door slaat. Gebeurt dit wel, dan is de kans op stofwisselingsproblemen zoals ketose groot. Ketose leidt weer tot gevolgaandoeningen, zoals opgehouden nageboorte, lebmaagverplaatsing en mastitis. Daarnaast leert de praktijk dat koeien die tijdens de droogstand last hebben gehad van hittestress, tijdens de volgende lactatie minder produceren. Doordat hittestress tijdens de droogstand ook zijn weerslag heeft op de weerstand en vruchtbaarheid van de koe, blijven deze koeien nog lang na de warme periode problemen houden. Alle reden dus om ook de droge koeien tegen de hitte te beschermen.”

Zwakke kalveren
Hittestress tijdens de droogstand heeft bovendien gevolgen voor het kalf. Sven: “Onderzoek van de universiteit van Florida toont aan dat kalveren van koeien die tijdens de droogstand leden aan hittestress, achterblijven in hun ontwikkeling. Dat komt doordat de placenta van mindere kwaliteit is. Het geboortegewicht van deze kalveren ligt soms wel 8 kilo lager. Een achterstand die tijdens hun hele leven zijn weerslag heeft op hun gezondheid, doordat hun weerstand tijdens de eerste levensmaanden achterblijft.”
Sven geeft 6 tips om hittestress bij droge koeien te voorkomen:

Tip 1: Weet bij welke omstandigheden de koe zich prettig voelt. Hittestress kan al spelen rond de 17 – 18 graden. Dat is ook de temperatuur waarbij maatregelen nodig zijn en waarbij je extra moet letten op de temperatuur, conditie en ademfrequentie van de koeien.

Tip 2: Lopen de koeien in de wei? Haal ze dan tijdens de warmste momenten van de dag naar binnen. In de volle zon loopt de temperatuur snel op.

Tip 3: Zorg op stal voor een smakelijk rantsoen dat elke dag vers wordt aangeboden. Dit stimuleert de koeien om te blijven vreten.

Tip 4: Wanneer de droge stofopname zichtbaar achteruitgaat, bijvoorbeeld doordat ineens meer restvoer overblijft, is het verstandig energierijker te voeren. Dit kan bijvoorbeeld worden gerealiseerd door meer mais of krachtvoer toe te voegen. Zo krijgen de koeien toch genoeg energie binnen.

Tip 5: Droge koeien staan vaak in de oude stal, waar het klimaat doorgaans wat slechter is. Het is daarom verstandig voor verkoeling te zorgen door het dak te besproeien met water. Dakisolatie of ventilatoren zijn ook een goede manier om voor verkoeling te zorgen is nog beter, maar vragen ook om een grotere investering.

Tip 6: Een koe kan wel 25 liter per dag zweten. Deze hoeveelheid vocht moet ze dus op z’n minst kunnen drinken. Zorg daarom voor minstens twee waterbakken met schoon water. Als de waterkwaliteit goed genoeg is om zelf te drinken, is het ook goed voor de koe. Wanneer er gebruik gemaakt wordt van bakken, zorg dan voor minstens 10 cm drinkruimte per koe.