Dr. Vanholder: “Droogstand is begin lactatie”
Bij vrijwel alle melkkoeien zorgen de fysieke, fysiologische en hormonale veranderingen in de transitiefase voor immuunsuppressie. Tegelijkertijd maken alle koeien in deze periode een negatieve energiebalans door. Vanholder: “Dit maakt de koe heel kwetsbaar voor een reeks aandoeningen, zoals infecties en stofwisselingsziektes. Als melkveehouder kan je de duur en de ernst van deze immuunsuppressie en negatieve energiebalans beperken door het nemen van een reeks maatregelen tijdens de Vital 90 Days.”
Immuunsuppressie
Vanholder beschrijft de volgende oorzaken van een verminderde immuunfunctie:
• negatieve energiebalans;
• slepende melkziekte;
• verstoord calciummetabolisme;
• verhoogde productie van stresshormonen.
Vatbaarder voor mastitis, baarmoederontsteking en ophouden nageboorte
Als het immuunsysteem onderdrukt is zijn koeien vatbaarder voor ziekten. “De koe is dan kwetsbaarder voor transitieproblemen als mastitis, baarmoederontsteking en ophouden van de nageboorte. Om de immuniteit van de verse koe zo snel mogelijk weer op peil te brengen na het afkalven, zijn een goed samengesteld en aangeboden rantsoen, een schone omgeving en gedegen managementbeslissingen van groot belang. De focus moet hierbij liggen op maximaal koecomfort en het beperken van stress”, aldus Vanholder.
Verdubbeling energiebehoefte
Bij melkkoeien treden vanaf de laatste fase van de dracht ingrijpende fysiologische veranderingen op, legt Vanholder uit: “Na het afkalven neemt de energiebehoefte drastisch toe door de snel stijgende melkproductie. Nadat een koe heeft gekalfd en aan de lactatie begint, verdubbelt de energiebehoefte van de ene op de andere dag. Deze verdubbeling doet zich voor op het moment dat de energieopname uit voer op zijn laagst is.”
Vatbaarder voor slepende melkziekte, cysteuze eierstokken en verminderde vruchtbaarheid
Ook bij een negatieve energiebalans zijn koeien vatbaarder voor ziekten. Vanholder: “Bij een energietekort zal de koe lichaamsreserves aanspreken, wat een daling van de lichaamsconditiescore tot gevolg heeft. Als de koe de lichaamsreserves te veel moet aanspreken, kan dit leiden tot een verhoogde concentratie ketonen in het bloed en daarmee tot ketose. Bovendien maakt dit de koe kwetsbaarder voor lebmaagverplaatsing en werkt het immuunsuppressie in de hand. Als de koe langdurig in een negatieve energiebalans verkeert, kan dat ook leiden tot cysteuze eierstokken en verminderde reproductieprestaties.”
Het is dus belangrijk de negatieve energiebalans zoveel mogelijk te beperken, legt Vanholder uit: “Routinematig monitoren van alle verse koeien maakt het mogelijk zieke dieren snel op te sporen en tijdig in te grijpen en biedt bovenal de gelegenheid om het management bij te sturen en de effectiviteit van de genomen maatregelen na te gaan. Door het nemen van praktische maatregelen op koppel- en koeniveau kunnen slepende melkziekte en gevolgziekten grotendeels worden vermeden. De focus ligt hierbij op het optimaliseren van alle factoren die de voeropname beïnvloeden. Hoogrisicodieren kunnen in overleg met de dierenarts preventief worden behandeld tegen ketose.”
Maatregelen
Vanholder benadrukt dat zich in de periode van begin droogstand tot 30 dagen na afkalven, The Vital 90 Days, twee processen voordoen die met elkaar in verband staan en elkaar versterken: de negatieve energiebalans en de immuunsuppressie. Vanholder spoort melkveehouders aan om in samenspraak met zijn adviseurs een scala aan maatregelen nemen die een goede immuunfunctie waarborgen en de energiebalans optimaliseren en leiden naar een succesvolle lactatie. Deze maatregelen omvatten:
- bedrijfsmanagement,
- rantsoenaanpassingen en voersupplementen,
- vaccinatieprogramma’s,
- bedrijfsplan voor mastitis
- monitoren van gezondheidsparameters.
Vanholder: “De investeringen die een veehouder tijdens the Vital 90 Days-periode maakt, zijn bepalend voor de gezondheid, het welzijn en de productie van zijn melkkoeien. Het vermijden van problemen tijdens deze kritische periode is een essentieel element voor hun duurzaamheid.”