'Out of the eenlingbox denken'
Huisvesting voor kalveren buiten in groep wint Dutch Dairy Challenge
Zelf spreken de melkveehouders ook wel van een 'kalvercrèche'. In de ogen van Hans en Anouk zijn kalveren veel beter af in groepshuisvesting en is dat de toekomst voor de melkveehouderij. Op het Gelderse melkveebedrijf worden vierhonderd koeien gemolken. Het idee bestaat uit een omheinde zandbak met een voergedeelte en schuilmogelijkheden tegen slecht weer. Als de kalveren na drie dagen van de biest af gaan, gaan ze naar de groepshuisvesting. Meer informatie, plus een filmpje, staat op de website van KalverenWeij.
Volgens de jury is het idee voor een kalverweide niet nieuw, maar de manier waarop het idee is vormgegeven door de familie Reinders helemaal nieuw en innovatief. „Wij zijn onder de indruk hoe jullie het hebben doorontwikkeld", zei jurylid Annie de Veer - directeur Strategie, Kennis en Innovatie bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Technische aspecten
De Veer: „De technische aspecten zijn goed doordacht en geïmplementeerd. Het idee is uitgewerkt vanuit integraliteit, niet alleen vanuit dierenwelzijn en diergezondheid. Deze aspecten zijn belangrijk, maar er is ook gedacht aan bijvoorbeeld biodiversiteit en hoe je dit kunt inpassen op het bedrijf. Het is mooi wat je laat zien aan het publiek.„
Volgens jurylid Jos Verstraten en bestuurslid van LTO-vakgroep Melkveehouderij kun je in dit concept veel doen voor 10.000 euro. „Iedereen weet dat je voor 10.000 euro nog geen tien hokjes voor kalveren hebt. Dit idee is makkelijk op te pakken op melkveebedrijven. Iedereen kan ermee aan de slag."
Relatie met het publiek
Volgens lector precision livestock farming Lenny van Erp van de HAS in Den Bosch is dit idee ook belangrijk voor de relatie met het publiek. Zij was ook een van de juryleden. „Iedereen kan de kalveren buiten zien lopen. Het idee is bij veel mensen dat alle kalveren naar binnen gaan, met luchtafzuiging en zo. Nu zie je de kalveren echt lopen, wat mooi is voor de maatschappij."
Hans en Anouk willen bewijzen dat innovatie loont. Hans noemt het zelf 'out of the eenlingbox denken'. „Kalveren krijgen veel ruimte, veel natuurlijk gedrag, veel lucht, beweging, we verstrekken onbeperkt volle melk. Dit zorgt voor een goede groei en gezonde kalveren.”
In de eerste drie tot dertig dagen is de dagopname 11 tot 12 liter per dag. De familie Reinders realiseert een groei van 1,5 tot 2 kilo per dag. “Het is ver boven verwachting hoe gezond de kalveren zijn. Het kan niet anders dan dat dit leidt tot een lager antibioticagebruik.”
Goed voor de kalverhouderij
Volgens de veehouder zijn gezonde kalveren in het belang van de melkveehouder zelf, maar is het ook goed nieuws voor de kalverhouderij. Deze sector is ook blij met gezonde kalveren. Reinders is ervan overtuigd dat de 28-dagenregel die in Duitsland al van kracht is, ook naar Nederland komt. Kalveren moeten dan twee keer zo lang op het melkveebedrijf blijven, voordat ze naar de kalverhouder mogen. „Een goede start voor het kalf wordt daarmee nog belangrijker.”
IJsselsteins zomerhooi
De tweede prijs ging naar melkveehouder Henri Kuijt uit het Utrechtse IJsselstein van het initiatief 'Van zomerhooi tot lentekoek'. Deze melkveehouder wil zoveel mogelijk gras voeren en zo min mogelijk krachtvoer. Door het gras ver te drogen en daarbij de voederwaarde te behouden, denkt de IJsselsteiner de hoeveelheid krachtvoer met de helft tot tweederde te kunnen terugbrengen.
Het gras zelf moet dienen als krachtvoer. Van het gedroogde gras maakt hij graskoek dat in de stal kan worden gevoerd. De koek bevat bijna 1.000 VEM. 'Door vooral minder kosten aan krachtvoer bespaar je ongeveer 650 euro per koe per jaar', vertelde zijn adviseur Teunis Mul eerder aan Nieuwe Oogst.
Volgens jurylid Herman Molenaar is het idee van Henri en Teunis 'goed nieuws voor de wereld'. Het bedrijf gebruikte afgelopen jaar al geen soja meer in het rantsoen. „Het idee is snel schaalbaar en economisch haalbaar. Namens de hele wereld: bedankt voor dit verhaal."
Publieksprijs naar ijsboerderij 'De Wieringer'
Melkveehouder Ilse Boersen uit het Noord-Hollandse Hippolytushoef won de publieksprijs met haar initiatief 'De Wieringer'. Ze ontving ruim 350 stemmen van mensen die via internet hun stem uitbrachten. Boersen gaat de bedrijfsvoering van haar melkveehouderij flink aanpassen. Ze wil een aangepaste vrijlevenstal bouwen in combinatie met een horecagelegenheid waar ze eigen ijs en zuivel gaat verkopen.
De aanpassing van het bedrijf is ingegeven doordat Boersen op de tweede locatie gaan stoppen, waar nu nog het jongvee staat. De dieren gaan naar de melkveelocatie, waardoor ze teruggaat van honderd naar zeventig melkkoeien. 'Dit aantal kunnen we melken met een robot', zegt Boersen. De ondernemer maakt ijs en eigen zuivel. Dit wordt nu al via zelfbediening verkocht op het bedrijf. Dit wil Boersen uitbreiden en er een ijssalon van maken. Nu er een nieuwe stal komt, worden de plannen gelijktijdig aangepakt.
Innovaties voor verduurzaming
De Dutch Dairy Challenge werd dit jaar - na een eerdere regionale variant - voor het eerst landelijk gehouden. De gedachte achter het initiatief is dat de beste innovaties voor verduurzaming van de melkveesector worden bedacht op het boerenerf. Via deze challenge willen de initiatiefnemers ervoor zorgen dat goede ideeën, die op het boerenerf worden geboren, de kans krijgen om verder uitgewerkt te worden.
De initiatiefnemers van de Dutch Dairy Challenge zijn Rabobank, FrieslandCampina, Agrifirm, Imagro en de Alliantie EWUU, met daarin de universiteiten van Eindhoven, Wageningen en Utrecht. Nieuwe Oogst is mediapartner. De eerste prijs bevat een bedrag van 5.000 euro om het idee verder te helpen. Aan de tweede prijs is een bedrag van 2.500 euro verbonden en aan de publieksprijs 1.000 euro.
Tekst: Gineke Mons
Gineke Mons (1970) groeide op op een biologisch melkveebedrijf in Gelderland. Na haar studie journalistiek werkte ze 13 jaar bij het Agrarisch Dagblad. Sinds 2008 is ze freelance (landbouw)journalist, met het accent op veehouderij en diergezondheid.
Beeld: Gineke Mons, Dutch Dairy Challenge
Bron: Dutch Dairy Challenge