Verhoging celgetal: tijdig ingrijpen voorkomt erger
Controlegrens strak genoeg?
Vanholder: “ Bij een controlegrens van 250.000 cellen, loop je de kans om een infectie niet op te merken. Het celgetal wordt namelijk bepaald op een mengmonster van de 4 kwartieren en dan kan één verhoogd kwartier gemaskeerd worden door de andere 3. Uitgaande van een gelijkmatige melkgift per kwartier en van 3 gezonde kwartieren met < 50.000 cellen, moet het geïnfecteerde kwartier al meer dan 850.000 cellen bevatten om boven de 250.000 cellen te komen. Houdt dus niet te star vast aan die grens van 250.000 cellen, maar bekijk vooral ook het verloop van het celgetal. Zit een koe continu onder de 150.000 cellen, en heeft ze bij een melkcontrole plots 212.000 als celgetal, wacht dan niet af maar controleer deze koe.”
Actie tegen infectie
Een verhoogd celgetal is niet meteen reden tot paniek, stelt Vanholder. “Een verhoogd celgetal betekent dat het afweermechanisme van de koe in werking is getreden. Witte bloedcellen, waaronder neutrofielen, dringen vanuit de bloedbaan de uier binnen om de bacteriën te doden. Wanneer het celgetal is gestegen, wijst dit er op dat de koe niet in staat is de infectie zelf te bestrijden en dat die nog in de uier aanwezig is. Naast tijdige behandeling is het vooral belangrijk op zoek te gaan naar oorzaken om zo nieuwe infecties te vermijden.”
Slepende melkziekte maakt koe gevoeliger voor uierontsteking
Als uw koeien veel last hebben van uierontstekingen, ligt de oorzaak vaak in het transitiemanagement, stelt Vanholder: “Tijdens de transitiefase hebben koeien een verhoogde kans op uierontsteking. Naast de negatieve energiebalans die dan optreedt, heeft ook haast elke koe te maken met een verminderde werking van het afweersysteem. Ketose of slepende melkziekte als gevolg van die negatieve energiebalans onderdrukt nog verder het immuunsysteem, met een verminderde werking van de neutrofielen als gevolg. De koe heeft dan onvoldoende afweer om uierontsteking tegen te gaan, waardoor de ernst van de infectie toeneemt en een hoger celgetal wordt gemeten.”
Preventie
Vanholder: “Uierontsteking is vervelend voor de koe, drukt de productie en vermindert het arbeidsplezier van de veehouder. Voorkomen is daarom beter dan genezen. Een directe maatregel is om de koeien bij droogstand te voorzien van een teatsealer. Deze sluit de speen af en voorkomt zo infectie. Bij geïnfecteerde dieren kan bovendien een droogzetinjector worden ingezet ter genezing. Om uw koeien weerbaarder te maken tegen uierontsteking, is het bovendien verstandig kritisch naar uw transitiemanagement te kijken. In de Vital 90 Days rond afkalven hebben uw koeien namelijk specifieke voerbehoeftes en is het belangrijk voldoende comfort te bieden. Uw voeradviseur en dierenarts kunnen u adviseren over specifieke maatregelen in de structurele aanpak van uierontsteking.”
Meer tips om uierontsteking te voorkomen? Diernarts Vanholder geeft 15 tips.