Case study eierstokcystes: oorzaak of gevolg?
Vaststellen cystes moeilijk
Met de veehouder gingen we dieper in op het probleem. Het bedrijf werd nog niet zo lang door deze dierenarts begeleid op het gebied van vruchtbaarheid; de meeste cystes waren ontdekt tijdens vruchtbaarheidscontroles door een KI-organisatie. Uit eigen ervaring en van literatuurgegevens weet ik dat het vaststellen van cystes op de eierstokken niet altijd makkelijk is, zeker zonder een echo. Daarnaast waren er meerdere koeien die pas na 80 dagen in lactatie als "cysteus" werden bestempeld. Speelde er een onderliggend probleem?
Koeien met een verhaal
Bij verdere rondgang viel op dat zowel bij de far-off als bij de close-up droogstaande koeien meer dan 30% een conditiescore 4 of hoger had, wat een verhoogd risico op slepende melkziekte betekent. De veehouder vertelde dat dit bijzondere koeien met een verhaal waren, waardoor ze te vet waren geworden. Controle van de lactatiegegevens van deze dieren wees uit dat dit niet voor alle koeien opging. Ik vermoedde te veel koeien met slepende melkziekte op dit bedrijf; we maakten samen met de veehouder een plan van aanpak.
Monitoren
De eierstokken van de koeien worden nu door de dierenarts al tussen 30-40 dagen na afkalven gecontroleerd op activiteit en afwijkingen. Daarnaast gaat de veehouder aan de slag met het monitoren van de verse koeien op slepende melkziekte met de KetoTest; een test die deze ziekte helpt op te sporen.
Onderliggende problemen
Dit bezoek was een “eye-opener” voor de veehouder: de werkelijke situatie is vaak anders dan aanvankelijk gedacht. Voor een goede oplossing is een juiste probleemstelling belangrijk. In dit geval ging het niet om de cystes, maar om het onderliggende probleem: het hoge percentage vette koeien dat als gevolg van hun conditie slepende melkziekte ontwikkelt.
De dierenarts en veehouder maakten inmiddels een nieuw plan van aanpak om slepende melkziekte te voorkomen. Daarbij draait het niet alleen om het behandelen van ziekte, zoals cystes, maar vooral om het aanpakken van de oorzaken.
Tekst: Tom Vanholder, dierenarts bij Elanco Animal Health