Koe in late lactatie: keuzes voor de droogstand

Herstel van uier en melkcellen
Tijdig en zorgvuldig droogzetten is van groot belang voor gezonde melkkoeien. ”Tijdens de droogstand krijgt het weefsel van de uier kans om te herstellen. Dit geldt ook voor de melk- producerende cellen”, legt Den Toom uit. “De droogstand is dus een herstelperiode, die goed moet worden getimed, want niet alle koeien kunnen tegelijk de droogstand in”.
Aan het begin van de droogstand, zo’n 60 dagen voor het afkalven, moeten dus al de eerste keuzes worden gemaakt om de koe goed door de droogstand en het begin van de lactatie te loodsen. “Deze fase van 60 dagen voor - tot 30 dagen na het afkalven is bepalend voor het succes van de volgende lactatie. Een koe krijgt tijdens deze periode van 90 dagen te maken met veel veranderingen waardoor koeien dan het meest kwetsbaar zijn”, legt den Toom uit.

Vroeg droogzetten bij hoog celgetal
Het is verstandig sommige koeien eerder droog te zetten. “Dat geldt met name voor de dieren met een hoog celgetal, wat duidt op infectie”, zegt den Toom. “Antibiotica die tijdens de droogstand worden toegediend, blijven langer in de uier en kunnen daarom langer doorwerken.”.

Nieuwe infecties voorkomen
Een hoog celgetal is volgens den Toom niet de enige reden voor een vroege droogstand: “De droogstand is niet alleen een periode om bestaande infecties te behandelen, maar ook om nieuwe infecties te voorkomen. Tijdens de droogstand is de koe extra gevoelig voor het ontwikkelen van nieuwe infecties. Doordat de melkkanalen niet doorspoelen, kunnen bacteriën hierin achterblijven om zich te vermenigvuldigen. Hoe minder melk er in de uier achterblijft, hoe kleiner de kans op infectie.”, vertelt den Toom.

Aandacht voor productieniveau
Een laag productieniveau, kan daarom ook een reden zijn voor vervroegde droogstand. “Droogzetten bij lage productie is niet alleen een economische overweging, maar brengt ook bepaalde gezondheidsvoordelen met zich mee”, zegt den Toom. “Bij een laag productieniveau is de druk op de uier lager, waardoor er minder lekkage plaatsvindt en er een lagere kans is op invasie van bacteriën. Bovendien is het volume van de melk in de uier lager, waardoor er een grotere concentratie aan van nature beschermende stoffen in de melk aanwezig is, zoals lactoferrines, immunoglobines en fagocytaire cellen.”

Samen met de dierenarts
Welke koeien moeten eerder drooggezet en welke koeien vereisen een behandeling met klassieke droogzetters? Deze vragen kunnen het beste in overleg met de dierenarts worden beantwoord, vertelt den Toom: “De dierenarts kan goed inschatten bij welke dieren vroege droogstand verstandig is. Dit baseert hij op het verloop van het celgetal van individuele koeien, eerdere respons op mastitisbehandelingen en eventuele resultaten van labo-onderzoek op melkmonsters.”
Verder kan de dierenarts volgens den Toom ook adviseren welk middel in te zetten voor de droogstandsbehandeling: “De dierenarts weet tegen welke bacteriën de middelen werken en hoe ze scoren in het formularium melkvee. Het voorbereiden van de droogstand, doen veehouder en dierenarts daarom het beste samen.”