LBI: ‘Sorghum heeft potentie in de melkveehouderij’

Sorghum is van oorsprong een tropisch gewas. Het lijkt op mais met lange bloeiende pluimen. Sinds enkele jaren wordt er ervaring opgedaan met de teelt in Nederland. Dit enerzijds vanwege de mogelijke voordelige teelteigenschappen en anderzijds vanwege de potentie van het gewas als aanvullend voedermiddel in het rantsoen.

In veel publicaties is te vinden dat sorghum voordelen biedt met betrekking tot bodemkwaliteit (structuur en organische stof), klimaatadaptatie (waterverbruik, overstromingstolerantie), nutriëntenefficiëntie (met name stikstofbehoefte), nitraatuitspoeling, lachgasemissie en ziektegevoeligheid. In teeltproeven het Louis Bolk Instituut naar deze verschillende aspecten. De bevindingen zijn kort weergegeven in een brochure.

Niet alle voordelen bevestigd

Niet alle gesuggereerde voordelen werden bevestigd door het onderzoek. Bewijzen voor sterke droogtetolerantie en hogere organische stofopbouw zijn bijvoorbeeld niet gevonden. Voordeel is wel het lagere risico in de teelt bij droge periodes (met uitzondering van de kiemperiode); zo kan ook bespaard worden op beregeningskosten, want er is minder beregening nodig dan bij mais. Daarnaast is er minder (kunst)mest nodig voor de teelt in vergelijking met mais. Ook op het gebied van diergezondheid zijn er mogelijk voordelen te halen.

Teelt

In de brochure wordt ingegaan op de in Nederland beschikbare rassen, de perceelskeuze, de bemesting, het zaaien, de onkruidbeheersing en de gewasontwikkeling. Belangrijke kenmerken van de verschillende rassen, zoals vroegheid en opbrengst, maar ook de inzet van gewasbeschermingsmiddelen wordt besproken. Dit naast de vochtbehoefte van het gewas op verschillende momenten in de ontwikkeling. Er wordt informatie gegeven over het moment van zaaien, bemesten en eventueel beregenen.

Oogst en vervoedering

Oogsten en hakselen van sorghum gebeurt met een maishakselaar. De voederwaarde van het product is afhankelijk van het sorghumtype, maar ook van het weer en het oogstmoment. Het is bij sorghum belangrijk niet te droog in te kuilen, vanwege de hardheid van de korrels en de verteerbaarheid. Sorghumkuil wordt graag opgenomen door melkvee en de melkproductie resultaten zijn goed. Qua kosten is de teelt van sorghum mogelijk iets gunstiger dan die van snijmais, maar de drogestof opbrengsten zijn vaak wat lager. Door veehouders wordt aangegeven dat het product door onvoorspelbare zomers teelttechnisch lastig kan zijn, maar dat het een welkome aanvulling is in het rantsoen.

Perspectief

Sorghum is een gewas in ontwikkeling. Het kan een goede aanvulling zijn in het melkveerantsoen. Met de teeltbrochure krijgen melkveehouders een onderbouwde handleiding in handen, om zelf aan de slag te gaan met dit voor Nederland nieuwe gewas en ervaring op te doen.

Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de PPS ‘Sorghum als derde gewas in de melkveehouderij” en het Praktijknetwerk “Sorghum ervaringen in de praktijk, Noord-Brabant’. Uitvoering was in handen van het Louis Bolk Instituut en Wageningen Livestock Research in samenwerking met Maatschap de Milliano-Meijer, Dusormil Sorghums, CZAV, en DSV Zaden Nederland BV. Financiering werd ontvangen van de Topsector Agri & Food, ZuivelNL, de provincie Noord-Brabant en het Melkveefonds.