Let op leverbot
Verschijnselen
Acute leverbot komt alleen voor bij een zeer zware besmetting. Duizenden leverbotwormpjes trekken door de lever, waardoor de koe doodbloedt. De chronische vorm komt vaker voor en kent de volgende verschijnselen:
> Bloedarmoede
> Te vroeg afkalven
> Lagere voeropname
> Lage melkproductie
> Dof haarkleed
> Vermagering
> Slechte groei
Diagnose
Acute leverbot toont u aan door bloedonderzoek of sectie. Chronische leverbot is aan te tonen door bloed-, mest-, of tankmelkonderzoek.
Behandeling|
> Maak uw dieren leverbotvrij door leverboteieren op het weiland te voorkomen.
> Neem regelmatig bloed- en mestmonsters om de ernst van de situatie te bepalen.
> Behandel pinken en kalveren 2 weken na het opstallen met een leverbotbestrijdingsmiddel.
> Gebruik een middel dat ook de jonge leverbot doodt, om acute leverbot te voorkomen en de cyclus te verbreken.
> Melkkoeien kunt u alleen behandelen aan het begin van de droogstand.
Preventie
Periode
In Nederland kan de leverbot zich alleen ontwikkelen van april tot december. Eitjes die in april of mei via de mest op het land komen zijn in augustus/ september ontwikkeld. In augustus, september en oktober is de besmettingsdruk dus ook het hoogst.
Leefomgeving
De leverbotslak leeft op plaatsen die jaarrond nat zijn zoals; kwelplaatsen achter dijken, greppels, (vertrapte) slootkanten en slenken. De slak is gevoelig voor droogte, maar overleeft een strenge winter. De ontwikkeling van de leverbot buiten de gastheer vindt alleen plaats bij een temperatuur boven 10 graden Celsius.
Tips om leverbot te voorkomen:
> U kunt leverbot voorkomen door de leverbotslak op uw grasland te voorkomen. De leverbotcyclus kan hierdoor niet in stand blijven.
> Goede afwatering van uw grasland.
> Waterpeilverlaging verslechtert de leefomstandigheid van de leverbotslak.
> Schapen en geiten kunnen zeer veel leverboteieren uitscheiden. Weid daarom geen schapen of geiten in leverbotgevoelige gebieden.
> Zet uw dieren in de herfst en winter op stal of weid ze op hoge en droge percelen.
> Vermijd risicovolle percelen zoveel mogelijk.
Tekst: Sanne van Raalte- van de Kamp, Agrifirm Feed