NVWA blijft komende periode scherp op tweelingfraude

Dat meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Vorige week bleek dat er op duizenden melkvee- en jongvee-opfokbedrijven sprake was van onverklaarbaar hoge aantallen meerlingen. Een steekproef van de NVWA wees uit dat 45 bedrijven inderdaad hadden gefraudeerd met de registratie in het I&R-systeem. Die bedrijven zijn per direct geblokkeerd en mogen geen dieren aan- of afvoeren totdat ze de I&R-registratie aantoonbaar weer op orde hebben gebracht.

Sindsdien zijn er nog geen nieuwe geblokkeerde bedrijven bij gekomen, laat een woordvoerder van de NVWA weten. Of nu alle bedrijven met een opvallend hoog percentage meerlingen worden geïnspecteerd, en hoe lang die controles blijven duren, kan de NVWA nog niet zeggen. Zeker is wel dat de dienst de komende periode als een bok op de haverkist zit als het om tweelingfraude gaat.

7.700 bedrijven

Uit administratief onderzoek van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) bleek op 19 januari dat op circa 7.700 bedrijven het opgegeven percentage meerlinggeboortes opvallend hoog was. Op 5.700 bedrijven lag dat tussen de 5 en de 10 procent, en op 2.000 bedrijven zelfs boven de 10 procent. Gangbaar is dat 3 tot 5 procent van alle drachten een meerlingdracht is.

In beide categorieën zijn vervolgens steekproeven gehouden. In de eerste groep werden 64 bedrijven bezocht, waarbij op 22 bedrijven fraude werd vastgesteld. In de tweede groep werd op 23 van de 29 bezochte bedrijven het vermoeden van gesjoemel bevestigd.

Administratie gevorderd

Van de I&R-registratie van die bedrijven is een foto gemaakt. De onregelmatigheden liggen daarmee vast, aldus de NVWA. Deze worden ondersteund door andere administraties die inmiddels zijn gevorderd. RVO en NVWA monitoren wijzigingen die in de I&R worden aangebracht.

Strafrechtelijke vervolging

Als veehouders de I&R manipuleren, zijn daar volgens de NVWA consequenties aan verbonden. Het bedrijf gaat zoals gezegd op slot totdat de gegevens in de I&R-database aantoonbaar zijn hersteld. Daarnaast loopt de veehouder het risico op strafrechtelijke vervolging vanwege overtreding van de Wet op de economische delicten (WED) en valsheid in geschrifte. Op deze misdrijven staan geldboetes en gevangenisstraffen. Welke straf in welke zaak volgt, is aan het Openbaar Ministerie en de rechter. Veroordelingen leveren een strafblad op, waarschuwt de NVWA.

Verder volgt nacalculatie en daarmee naheffing in het kader van het fosfaatreductieplan. En daarnaast loopt de veehouder nog het risico op terugvordering van de GLB-inkomenssteun, waarbij die korting kan oplopen van 20 tot 100 procent.

Tweelingfraude

Bij de zogeheten 'tweelingfraude' wordt het kalf van een vaars die heeft afgekalfd, in de I&R niet toegeschreven aan de vaars, maar aan een melkkoe die dan een 'tweeling' heeft gebracht. Zo blijft de bewuste vaars dus langer tellen als een halve GVE in plaats van de volledige GVE als melkkoe. Op die manier wordt de veestapel op papier kleiner gehouden dan dat die in werkelijkheid is, waarmee boeren het fosfaatreductieplan kunnen omzeilen.

'Niet acceptabel'

Landbouwminister Carola Schouten heeft de fraude fel veroordeeld. "Ik vind het beeld van deze afwijkingen niet acceptabel", scrhijft Schouten in haar brief aan de Kamer. "I&R is een cruciaal traceringssysteem bij de uitbraak van dierziektes. Als dit systeem niet betrouwbaar is, dan is dat in gevallen van uitbraak van een dierziekte een risico voor de diergezondheid en volksgezondheid."

Daarnaast is de betrouwbaarheid van I&R belangrijk voor de reputatie van Nederlandse producten en voor de export, benadrukt ze. "Het is dus in het eigen belang van de sector om ervoor te zorgen dat I&R zo snel mogelijk op orde komt."

Ook LTO Nederland, de NMV, het NAJK en de NZO vinden de fraude onacceptabel. De organisaties doen een dringend beroep op melkveehouders om hun verantwoordelijkheid te nemen en te zorgen voor een sluitende I&R-registratie.