Rutte-III: sector moet zelf zorgen voor koeien in de wei

Dat blijkt uit het regeerakkoord dat vandaag is gepresenteerd. Om het voor de sector mogelijk te maken de doelstelling te halen, zal het kabinet branche- (BO) en producentenorganisaties (PO) meer in staat stellen om Algemeen Verbindend-verklaringen (AVV's) aan te vragen. Via deze AVV's kunnen PO's en BO's ook bijvoorbeeld onderzoek financieren of duurzame standaarden implementeren in de sector.

De nieuwe regering legt in haar akkoord vooral de nadruk op meer marktmacht voor boeren en op vergroening van de sector en van de maatschappij. 

Markt

Ook neemt het kabinet Rutte-III stappen om de marktpositie van boeren te verbeteren en de ongelijke verhoudingen in de keten tegen te gaan. De Mededingingswet wordt zo aangepast dat boeren mogen samenwerken.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) krijgt een speciaal team om geschillen in de keten te beslechten en de organisatie moet erop toezien dat als afnemers bovenwettelijke eisen stellen aan boeren, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid of dierenwelzijn, dat die boeren daarvoor hogere prijzen ontvangen. 

Klimaat en milieu

Met een Nationaal Klimaat- en Energieakkoord wil de regering een stip op de horizon zetten: 49 procent minder uitstoot in 2030. Dit geeft zekerheid aan bedrijven en creëert een platform voor innovatie. De broeikasgasemissies in de landbouw moeten met 3,5 Mton afnemen. Het kabinet gaat hierover met de sector in gesprek. De nadruk ligt hierbij op technische maatregelen, niet op minder dieren.

Dit moet onder andere gebeuren door een reeks maatregelen, die moeten leiden tot vermindering van de methaanuitstoot. Waterschappen en boeren moeten gaan experimenteren met flexibel peilbeheer en onderwaterdrainage. Er komt een praktijkonderzoek om te kijken of de methaanemissie uit mestopslag omlaag kan. Ook slimmer landgebruik en het gebruik van kassen als energiebron moet de emissie omlaag brengen.

Agrarisch natuurbeheer in de directe omgeving van Natura2000-gebieden zou een bijdrage kunnen leveren aan minder intensief landgebruik en zo aan de klimaatopgave en aan natuurherstel. Boeren die hieraan meedoen, moeten daarvoor compensatie krijgen.

EU

Het kabinet wil zo efficiënt mogelijk voldoen aan Europese eisen. Het streven is naar een gelijk speelveld met zo min mogelijk ‘nationale koppen’. Het kabinet gaat ook een inventarisatie maken naar de verschillen in implementatie van Europese richtlijnen (Kaderrichtlijn Water, Natuur- en Habitatrichtlijn, NEC-richtlijn) in Nederland en het buitenland.

Het heeft geleerd van de fosfaatoverschrijding en het fosfaatreductieplan; in het regeerakkoord staat: „Het niet tijdig voldoen aan EU-normen dwingt tot hard ingrijpen met soms vergaande gevolgen voor individuele bedrijven.” Het kabinet wil een nieuw fosfaatreductieplan voorkomen, daarom wil het met de sector langetermijnopgaven inventariseren en samen actieplannen opstellen. In die plannen moet versterking van kringlooplandbouw en bodemvruchtbaarheid een plaats krijgen. Het kabinet zet in op een hervorming van het GLB na 2020. Dat moet minder gericht zijn op inkomensondersteuning en meer op innovatie, duurzaamheid, voedselzekerheid en –veiligheid. Daarnaast moet het de landbouw meer crisisbestendig maken, onder andere door boeren meer ruimte voor samenwerking in de markt te bieden.