Van Dam: deel directe betalingen naar risicobeheer

Dat schrijft hij in een brief waarin hij de Tweede Kamer informeert over de informele Landbouwraad die begin september in Estland plaatsvindt. Onder het voorzitterschap van Estland staan risicobeheersingsmaatregelen – denk aan klimaatschade of marktcrises – centraal.

Verhoging crisisreserve

Het Estse voorzitterschap concludeert dat het huidige GLB niet in staat is om effectief en adequaat om te gaan met crises. Er is een andere benadering nodig waarmee de sector veerkrachtiger wordt en meer verantwoordelijkheid neemt voor het aanpakken van risico's. Het GLB zou kunnen voorzien in instrumenten hiervoor, onder ander door het verhogen van de crisisreserve.

Dat laatste ziet Van Dam niet zitten. Hij vindt dat de huidige manier waarop de crisisreserve wordt ingevuld, te complex is. Er zou eerst moeten worden gekeken naar mogelijkheden om de huidige crisisbeheersinstrumenten te verbeteren.

Weersverzekering

Het GLB heeft er bijvoorbeeld aan bijgedragen dat in Nederland jaarlijks meer boeren deelnemen aan de brede weersverzekering wordt gerealiseerd. Op dit punt nemen de Nederlandse landbouwers dus inderdaad meer verantwoordelijkheid, schrijft Van Dam. 'Onder andere door klimaatverandering zullen de komende jaren de schommelingen in opbrengsten toenemen. Het is noodzakelijk het risicobeheerinstrumentarium van het GLB op deze ontwikkelingen aan te laten sluiten.'

Verder schrijft Van Dam dat de huidige directe betalingen moeten worden omgebogen naar doelgerichte betalingen: boeren moeten worden beloond voor maatregelen die zij nemen om te vergroenen of te verduurzamen.

Hectarepremie niet gelijktrekken

Het gelijktrekken van de hectarepremie binnen de EU, waar het voorzitterschap voor pleit, vindt Van Dam geen goed plan. 'Een dergelijke gelijktrekking doet geen recht aan de verschillen tussen de lidstaten, bijvoorbeeld in de grondprijs.'

Directe betalingen gebaseerd op areaal hebben Europees gezien daarnaast een ongewenst opdrijvend effect op de grondprijs. Dit belemmert de toegang tot de grondmarkt voor jonge boeren en kan een rem vormen op innovatie en structuurverbetering, aldus de staatssecretaris.

Hij ziet de directe betalingen als stabiel inkomensbestandsdeel juist als een belemmering voor landbouwers om risicobeheermaatregelen te nemen. 'Bovendien zie ik geen bijdrage van het gelijktrekken van de hectarepremie binnen de EU aan risicobeheer. '