Bemiddeling herziening pachtstelsel mislukt

„Ik zie de partijen niet meer tot een akkoord komen op de onderdelen die hen nu scheiden", stelt de oud-landbouwgedeputeerde van de provincie Friesland in zijn eindrapportage aan de staatssecretaris. Maar dat is volgens hem geen probleem. Uiteindelijk moet de regering en de Tweede Kamer een besluit nemen over een pachtstelselherziening. Als betrokken partijen samen een standpunt innemen, hechten Kamer en regering daar belang aan, maar ze zijn er niet aan gehouden. Uiteindelijk wordt de beslissing toch in Den Haag genomen, of er nu overeenstemming is in het veld of niet.

Draagvlak

Er is wel draagvlak voor een vaste reguliere pacht. Vrijwel alle partijen, schrijft Heldoorn, willen graag weer naar een situatie waarin men langjarige pachtcontracten kan afsluiten. De kortlopende pacht komt vaak voor reguliere pacht in de plaats, ook in situaties waar dat niet de bedoeling is. De hogere prijs voor kortlopende pacht is daarvoor niet de enige reden, maar het onvermogen van de verpachter om reguliere pachtcontracten te kunnen bijsturen of stoppen speelt ook een belangrijke rol. Een pachter, of zijn erfgenamen, kunnen besluiten om het boerenbedrijf te stoppen, maar het land aan te houden, en de verpachter kan daar niets tegen doen. „Om het gebruik van reguliere pacht weer aantrekkelijk te maken zal er meer moeten gebeuren dan een begrenzing van de hoogte van de kortlopende pacht", concludeert de bemiddelaar dan ook in zijn rapport.

Onoverbrugbaar

Maar desondanks zijn er onoverbrugbare punten van verschil. De BLHB, de bond van landpachters, wil dat de rechten van de bestaande reguliere parters niet worden aangetast. De Federatie Particulier Grondbezit wil dat prijsvorming van flexibele pacht volledig vrij wordt. NAJK vindt daarentegen dat de pachtprijs gerelateerd moet zijn aan het opbrengend vermogen van de grond, en dat een pachtovereenkomst wordt beëindigd bij de AOW-leeftijd van de pachter, zodat er meer ruimte komt voor jonge boeren. Het is Heldoorn niet gelukt om de partijen op deze punten dichter bij elkaar te brengen.

De staatssecretaris heeft aangekondigd dat het ministerie na het zomerreces een reactie op het advies naar de Kamer stuurt. Daarin staat dan ook een visie op hoe het nu verder moet met het pachtstelsel.