'Geen reden om bioboeren buiten reductieregeling te houden'

Die Kamer behandelde dinsdag de Wet Grondgebonden Groei Melkveehouderij en de invoering van een stelsel van fosfaatrechten. Maar daarnaast was de reductieregeling fosfaatrechten ook een belangrijk onderwerp van gesprek.

Vooral Marijke Vos van GroenLinks en Meta Meijer van de SP waren gebrand op een uitzondering voor de biologische sector. Vos vond het onverteerbaar dat biologische bedrijven, die binnen de Europese Nitraatnorm van 170 kilo stikstof per hectare werken, en dus geen derogatie nodig hebben, toch gekort worden en minder fosfaatrechten krijgen. Meijer stelde dat die bedrijven geen bijdrage hebben geleverd aan het probleem, maar toch worden gestraft.

Zij vonden geen gehoor bij de staatssecretaris. Het verlies van derogatie zou Nederland geld kosten, betoogde hij. Derogatie is een uniek Nederlands voorrecht; nergens in Europa wordt op zo'n grote schaal gebruik gemaakt van de regeling. Het verlies daarvan zou de jaarlijkse kosten voor mestverwerking met 160 miljoen euro doen toenemen, en alles bij elkaar zou de winst van het Nederlandse zuivelcomplex met minstens een miljard euro afnemen. De sector heeft dit voorrecht nu drie jaar op rij op het spel gezet.

Maatschappelijk belang

Maat het verlies is volgens Van Dam niet enkel economisch. De derogatie zorgt er ook voor dat Nederland groen blijft, vertelde hij. Derogatie zorgt ervoor dat boeren grasland aanhouden, en houdt de weides, die de Nederlandse burger zo waardeert, in het landschap. Bovendien bindt grasland meer fosfaat dan akkerland en zorgt zo voor minder uitspoeling in het grondwater.

Daarmee is de derogatie niet enkel een bedrijfsspecifiek, maar ook een maatschappelijk belang, betoogde Van Dam. En dus mag de regering ook offers vragen van bedrijven die niet aan de derogatie meedoen. Hij haalde daarbij zelfs de uitspraak van de rechter aan, die ook had gezegd dat derogatie een algemeen belang is, en in de basis dus een rechtmatige grondslag voor het fosfaatreductieplan.

Hij ging niet mee in de redenering van Meijer dat bioboeren geen bijdrage hebben geleverd aan het fosfaatoverschot, omdat ze grondgebonden zijn. Elk bedrijf dat meer fosfaat produceert dan op de peildatum werkt mee aan het fosfaatoverschot, stelde hij. De Europese Commissie rekent Nederland af op de totale fosfaatproductie. "Het doet er voor het Nitraatcomité niet toe of die productie komt van biologische, grondgebonden, weidegaande of gangbare koeien."

Het was niet voldoende om Vos en Meijer te overtuigen. Die laatste kondigde alvast aan dat haar fractie, met 9 zetels in de Eerste Kamer, tegen de wet zou stemmen. De stemming is aanstaande dinsdag.