Topmais telen: hoe, wat en wanneer bekalken?

De pH van de bodem is volgens Reijneveld belangrijk voor een goede oplosbaarheid van de voedingsstoffen in het bodemvocht, zodat planten het goed op kunnen nemen. De pH mag niet onder de 5 komen. „Dan worden zware metalen als aluminium en ijzer toxisch. Die gaan vervolgens concurreren met andere elementen als kalium en magnesium. De opgeloste ijzer kan dan ook fosfaat gaan binden (fixatie) waardoor het niet meer opneembaar is voor de plant.” Een pH van boven de 7 kan volgens de bodemspecialist ook ongunstig uitpakken. „Boven een pH van 7 worden essentiële sporenelementen als mangaan, zink en koper ‘vastgelegd’ door de bodem en zijn ze niet langer plant beschikbaar. Ook de beschikbaarheid van calcium neemt af bij hogere pH waarden.”

Kleine hoeveelheden

Reijneveld merkt op dat maistelers beter elk jaar kleine hoeveelheden kalk kunnen strooien dan één keer in de vier jaar. Hij legt uit dat de bodem een grote hoeveelheid kalk niet kan binden. Daardoor zakt een deel naar diepere bodemlagen of het spoelt uit. „Hoe hoger het organische stof-gehalte en het kleigehalte, hoe meer kalk de bodem kan binden, maar omgekeerd geldt hetzelfde. Gronden met meer organische stof en/of meer klei, hebben meer kalk nodig om eenzelfde stijging in pH te bewerkstelligen. De kalkadviezen zijn daarom niet enkel afhankelijk van de pH, maar ook van het organische stof-gehalte en het aandeel klei”, aldus de specialist.

Bodemstructuur

Het pH-advies heeft niet alleen te maken met de beschikbaarheid van nutriënten, maar ook van belang voor de bodemstructuur. Reijneveld: „Op kleigronden zorgt calcium voor voldoende rulheid. Calcium houdt de kleiplaatjes op een mooie afstand van elkaar. Daarnaast zorgt calcium voor binding tussen organische stof en bodemdeeltjes; ook op zandgronden. Als de calciumtoestand beter is, is het risico op bijvoorbeeld verslemping lager. Bij een goede structuur kan er meer zuurstof in de bodem komen.” Op gronden waar de pH voldoende hoog is maar waar men nog wat wil doen om de bodemstructuur te verbeteren, wordt nog wel eens gips geadviseerd. „Gips verhoogt niet de pH maar wel het aandeel calcium.”

Soorten kalk

Er zijn verschillende kalksoorten te verkrijgen. De ene kalksoort werkt sneller dan de ander. De meeste soorten zijn op basis van calciumcarbonaat, maar in de praktijk wordt ook wel gebruik gemaakt van magnesiumhoudende kalk. „Magnesium is een nuttig element en niet schadelijk voor de bodem. Maar als de magnesiumtoestand al hoog is en je gebruikt ook nog magnesiumhoudende kalk, dan kan dit wel het kalium verdringen. Daar dient wel rekening mee gehouden te worden”, stelt Reijneveld.

Bij het calciumadvies wordt gerekend met de neutraliserende waarde (nw). Elke kalksoort heeft zijn eigen neutraliserende waarde. De specialist legt uit dat op het verslag bijvoorbeeld staat dat er 1000 kg nw gestrooid moet worden en de kalk een nw van 50 heeft, er dan 2000 kilo product per hectare nodig is.

Tijdstip

Het beste tijdstip om te bekalken is wat Reijneveld betreft het najaar. „Dan heeft de bodem de tijd om tot een nieuw evenwicht te komen. Als je vlak voor het seizoen strooit, zal het calcium in de kalk de competitie aangaan met kalium en magnesium en zal calcium ook de fosfor kunnen binden waardoor de fosforbeschikbaarheid afneemt.”