"Ga er ontspannen mee om en je zult zien dat het een stuk makkelijker gaat lopen"

Naast het melkveebedrijf werken de twee ook buiten de deur. Marco bij het grondverzet loonbedrijf van zijn broer en Evalien als chauffeur bij verschillende opdrachtgevers. ‘’Dit werk heb ik er altijd al naast gedaan, en dat doe ik nu nog steeds’’, vertelt Marco. ‘’Mijn vader deed de dagelijkse dingetjes, en ik hielp hem waar nodig. Hij had er heel veel schik in, en ik kon daardoor buiten de deur werken. ´s Ochtends molken we de koeien met zijn tweeën in een tandem draaistal, en als ik dan weg moest, maakte hij het voor de rest af.’’

Moeilijkste keuze

Toen Marco het bedrijf van zijn vader overnam is hij begonnen met het uitbreiden van het aantal gebouwen op het bedrijf, waaronder een nieuwe melkveestal met diepstrooiselboxen waar hij sinds 2011 met twee Lely Astronaut A4 melkrobots in een robotruimte van 10x3m melkt.

‘’Destijds was dat de moeilijkste keuze van de hele stal,’’ laat Marco ongevraagd weten. ‘’Want hoe kom je er nou achter of je voor melkrobots het type bent als je voor die keuze staat? Ik moest wel weten wat ik wilde,’’ vult hij aan. ‘’Want als het toch niet bij me bleek te passen, had ik een flinke uitdaging om er weer een melkput in te krijgen.’’

Alle dagen, alle tijden, alles hetzelfde

Toch kozen Marco en Evalien vanwege de arbeidsverlichting en flexibiliteit voor melkrobots. Marco: ‘’Weet je wat het is; het robotmelken bestond toen al 20 jaar. Je kon het niet meer wegdenken. En een automatisch melksysteem was ook niet heel revolutionair meer.

Als het de allereerste melkrobot was geweest, dan had ik er mijn twijfels bij. Maar er draaien er al zo veel zo goed, dat ik er geen twijfels over had. Daarbij zijn koeien ook gewoontedieren, en ook dat is de kracht van een robot. Die is nooit chagrijnig of ziek, en heeft nooit een feestje of een slechte nacht gehad. Een robot doet het alle dagen, alle tijden, alles hetzelfde. Het is gewoon een enorme regelmaat die je bij geen enkele mens kan vinden; en daar is een koe bij gebaat.’’

Kijken

Bij andere melkveehouders kijken is een belangrijk aspect in het bepalen of je het type persoon voor robots bent, schetst Marco. Zelf is hij ook meerdere malen bij andere bedrijven gaan kijken om enige twijfels weg te nemen.

Evalien: ‘’We kwamen erachter dat het wel bij ons zou passen. We zijn natuurlijk een wat kleiner bedrijf en hebben er niet zomaar een melker bij.

We zijn blij met de keuze die we hebben gemaakt want de koeien komen goed. We zitten keurig op 3,2 melkingen per dag, met een gemiddelde van 35 liter, zonder extra werk.’’

‘’Op het bedrijf kunnen we het allemaal makkelijk rondzetten en ook nog buiten de deur werken als we dat willen,’’ vult Marco aan. ‘’Maar als het niet werkt, of je ervaart veel storingen, kan ik mij best wel voorstellen dat iemand nadelen van het systeem ervaart.’’

Service

De uiteindelijke keuze voor een melkrobot van Lely, kwam mede door de schaalgrootte van de organisatie. Marco: ‘’Er is niets zo erg als storing op je bedrijf. Een firma kan er niet altijd wat aan doen, maar als je een kleine klantenkring hebt is je storingsgebied natuurlijk heel groot.

Als de koeien staan te schreeuwen omdat ze niet gemolken kunnen worden, is dat vervelend. Lely heeft het wat dat betreft goed voor elkaar. Die hebben meer monteurs voor zich werken en dan ben je er als boer wel bij gebaat als er snel iemand komt.’’

Opstart

De melkrobots zijn op een woensdag opgestart, wat anders is dan de gebruikelijke dinsdagen. Hierbij hebben zij -omwille van de rust bij de koeien- gekozen om met een klein clubje mensen te werken. Naar hun idee konden mede hierdoor diezelfde vrijdag de hekken er al uit, en kwamen 90% van de koeien al binnen zes dagen zelf.

Tijdens de overgang naar melkrobots moest Marco erg wennen aan een ander ritme; maar kreeg hierdoor wel meer tijd voor zijn andere hobby’s. ‘’De koeien wennen sneller dan de boer, dat is 100% zo,’’ zegt hij.

Koegezondheid

Sinds de overgang naar robotmelken zijn de koeien een stuk relaxter geworden, schetst Marco. In de zomer laten zij de staldeur altijd dag en nacht open staan, want de koeien komen vanzelf.

‘’Als je de koeien de vrijheid geeft, geven ze je de vrijheid terug. We hoeven weinig aan de koeien te doen en we zijn wel degelijk meer gaan melken. Met de komst van de robot hebben we tussen de 10 á 15% stijging gezien,’’ laat Evalien weten.

Problemen

Marco en Evalien melken nu zo’n 11 jaar met de melkrobots. Naar eigen zeggen doe je in die tijd heel veel ervaring op. ‘’Het kan natuurlijk wel eens gebeuren dat ik ergens anders ben en dat de robot mij dan belt. Dat is op dat moment vervelend,’’ vertelt Marco. ‘’Ik probeer dan eerst de buurman te bereiken of hij even een kijkje kan nemen; die heeft het toen voor me opgelost.

In mijn beleving: hoe meer veehouders een robot hebben, hoe beter. Dan kun je elkaar een beetje bijstaan als er wat aan de hand is.’’

Evalien: ‘’Gaandeweg leer je de machine kennen. Dan snap je waar storingen vandaan kunnen komen. En als ik het zelf niet weet op te lossen, dan kan ik contact opnemen met het Lely Center. De samenwerking met Lely Center Bunschoten ervaar ik als heel goed. Ik krijg snel en goed antwoord en de tips die ik online lees zijn ook erg nuttig.’’

Nieuwe melkrobots

Afgelopen jaar besloten Marco en Evalien om hun Astronaut A4 melkrobots in te ruilen voor twee nieuwe van het type A5. ‘’Met de nieuwe A5’s hopen we weer 15 jaar vooruit te kunnen’’, vertellen de twee. ‘’Hij is een stuk energiezuiniger en vraagt veel minder van de compressor. Dat was een belangrijke pijler in deze keuze.’’

‘’We hopen nog een tijdje te blijven boeren en als je dan moet investeren, dan is er maar één ding dat zeven dagen in de week, 24 uur per dag draait op het melkveebedrijf, en dat proberen we dan maar te vernieuwen.’’

Toekomst

In de toekomst hopen Marco en Evalien nog een keer de oude stal, waar nu het jongvee gehuisvest is, nieuw te bouwen. Deze moet dan nog efficiënter ingedeeld zijn. Op dit moment vinden zij het moeilijk om hier stappen in te zetten vanwege de onzekerheid in de regelgeving.

‘’We kijken wel naar verbreding van ons bedrijf’’, vertelt Evalien. ‘’We hebben best wel wat ruimte over en we kijken wat we daar mee kunnen doen. Misschien verhuren, of het uitbesteden aan een kinderdagverblijf. Maar dat zijn enkel nog maar ideeën.’’

Wees niet bang

Op de vraag wat ze tegen veehouders willen zeggen die twijfelen over automatisch melken, antwoorden ze beide dat iedereen gezellig mag langskomen en niet bang hoeft te zijn. ‘’We begrijpen de twijfels, en vonden het zelf ook de moeilijkste keuze die we destijds gemaakt hebben. Zeker als je in een nieuwbouwsituatie zit, pas je de stal om je melksysteem heen aan. Maar wees niet bang en weet dat het systeem werkt.

Evalien: ‘’Ga er ontspannen mee om, en je zult zien dat het een stuk makkelijker gaat lopen. Als je de koeien een beetje vrijlaat, dan komen ze op gegeven moment zelf. Dan kun je ander werk doen, of ontspannen een boek lezen. Met een melkrobot ben je van die strakke tijden af en heb je gewoon heel veel vrijheid. Wij kijken er in ieder geval heel positief op terug.’’

Bedrijfsgegevens

Melkveebedrijf V.O.F. Van der Vaart & Smink heeft 55 hectare grond in gebruik. Zij melken 92 koeien met een gemiddelde melkproductie van 35 kg per koe per dag en een respectievelijke vet- en eiwitpercentage van 4.40% en 3.50%. Sinds 30 november 2011 gebruiken zij twee Lely Astronaut A4 melkrobots en maken verder gebruik van een Lely Discovery mestrobot. Aan de dagelijks terugkerende werkzaamheden zijn zij op een dag gemiddeld twee keer 2 uur in de winter en twee keer 1,5 uur in de zomer kwijt.