GD waarschuwt voor te hoge koperwaarden

Een chronische overmaat aan koper in het rantsoen is slecht voor de nierfunctie en daarmee voor de algehele gezondheid en weerstand, waarschuwt GD.

Norm

De toelaatbare norm is 100 tot 600 milligram koper per kilo drogestof van de lever. Tot en met september 2016 heeft de GD bij 24 bedrijven verhoogde koperwaarden vastgesteld (600 – 800 milligram) bij een of meer runderen boven de 2 jaar.

Bij 16 bedrijven was er bij een of meer dieren sprake van 'toxicologisch relevant verhoogde koperwaarden' van 800 milligram of meer. Dat betekent dat er dan sprake is van (beginnende) kopervergiftiging. Over heel 2015 ging het om respectievelijk 29 bedrijven met verhoogde en 15 bedrijven met toxicologische koperwaarden.

Weerstandsproblemen

In de eerste drie kwartalen van 2016 is de GD Veekijker betrokken geweest bij vijf melkveebedrijven met weerstandsproblemen, die mogelijk waren gerelateerd aan hoge kopergiften. Bij vier van de vijf bedrijven werd daadwerkelijk leverschade aangetoond.
Na onderzoek van uitgesneden stukjes lever bleek dat de gemeten koperwaarden ver boven de toelaatbare norm zaten van 100 tot 600 milligram. Er werden kopergehaltes vastgesteld tot wel 1.286 milligram.

Rantsoenen nagerekend

De Veekijker-dierenarts heeft voor zover de informatie bekend was de rantsoenen nagerekend. Daaruit bleek dat op de bedrijven wel 2 tot 3 keer meer koper werd gevoerd dan de CVB-norm op de top van de lactatie en 1,5 tot 2 keer hoger dan de norm op het eind van de lactatie, aldus GD.

Enkele bedrijven hebben vervolgens op advies van GD de mineralengift drie tot zes maanden verlaagd tot 75 procent van de CVB-norm. Deze veehouders gaven vervolgens aan dat de melkproductie toenam en de weerstand en daarmee de diergezondheid sterk verbeterde, stelt de dienst.

Totale mineralengift

GD adviseert daarom om bij weerstandsproblemen ook de totale mineralengift in beeld te brengen, vanuit kuilvoer, krachtvoer, mineralenmixen en bolussen, en dit dan te doen voor zowel de top van de lactatie als aan het eind van de lactatie en tijdens de droogstand. 'Want niet alleen een te lage, maar ook een te hoge mineralengift kan klachten geven.'

Biopt of sectie

Of er sprake is van een overmaat aan koper, kan niet worden gemeten via bloed- of melkonderzoek. Dat is alleen aan te tonen in de lever zelf. Bij levende koeien kan dat via een biopt (operatie waarbij een stukje leverweefsel wordt weggenomen voor onderzoek) of bij dode dieren na sectie.