GD-dierenarts: de 5 feiten over bloedzweten

1. Bloedzweten bij kalveren komt een enkele keer voor. Het lijkt op zweten omdat er druppeltjes, soms straaltjes bloed zichtbaar zijn op de vacht, maar wat is het?

‘Bloedzweten’ heeft niets met zweten te maken. De oorzaak ligt in een stollingsstoornis, waardoor een kalf snel bloedt bij een prikje, bijvoorbeeld van een vlieg. Als het stollingsmechanisme niet goed werkt, zie je vervolgens een straaltje bloed over de vacht lopen. Met name in de zomer is dit sneller zichtbaar: er zijn meer stekende insecten en de huid is beter doorbloedt vanwege de warmte.

2. Waardoor ontstaat een stollingsstoornis?

Een stollingsstoornis kan meerdere oorzaken hebben. Het kan om een zeldzame aangeboren afwijking in het stollingsmechanisme gaan, om een vergiftiging met rattengif (coumarine) of om een bloedvergiftiging. Bij een ernstige infectie kunnen dusdanig veel stollingsproducten ‘weggevangen’ worden in het bloed dat er onvoldoende over is voor eventuele wondjes van een kalf. Dit kan bijvoorbeeld ontstaan bij een bloedvergiftiging door E coli. Ook een infectie met BVD kan soms een stollingsstoornis geven.
In 2008 zagen we in Nederland voor het eerst Bovine Neonatale Pancytopenie (BNP) ofwel ‘bloederkalf’. Hier is veel (internationaal) onderzoek naar gedaan en het ontstaan van BNP-kalveren werd gerelateerd aan het gebruik van een bepaald BVD-vaccin. Dit vaccin is sinds 2010 niet meer verkrijgbaar.

3. Is er een verband met BVD?

Er is geen verband met de huidige BVD-vaccins. Een infectie met het BVD-virus kan ook stollingsstoornis veroorzaken. Het virus vangt bloedplaatjes weg waardoor de stolling niet meer goed werkt. Als een bedrijf een kalf met ‘bloedzweten’ heeft, is het raadzaam te kijken naar de BVD-situatie op het bedrijf.

4. Op welke leeftijd komt ‘bloedzweten’ voor?

De typische BNP-kalveren waren veelal 10-14 dagen oud. Een stollingsstoornis door andere oorzaken (infectie of vergiftiging met rattengif) kan op elke leeftijd voorkomen. Een kalf met een aangeboren stollingsstoornis zal al snel na geboorte bloedingen laten zien.

5. Wat kunnen veehouders doen als ze een kalf hebben met ‘bloedzweten’?

Een kalf met een stollingsstoornis is erg ziek en kan snel overlijden door teveel bloedverlies. Het advies is dan ook om de dierenarts te bellen zodat hij of zij kan nagaan wat de mogelijke oorzaak zou kunnen zijn en of therapie mogelijk is. Mocht een kalf toch overlijden, dan is het advies om pathologisch onderzoek te laten doen om de oorzaak in beeld te brengen. In sommige gevallen, zoals een infectie met BVD of E coli, kan de diagnose helpen bij de aanpak van een eventueel bedrijfsprobleem.