CVI: omvang Botulisme-uitbraak heel uitzonderlijk

Elk jaar doet zich wel een keer een forse uitbraak van acuut botulisme voor waarbij meerdere tot tientallen koeien sneuvelen.

Zo werd vorig jaar augustus het bedrijf van de bekende FH-fokkers familie Van der Vis in Groningen getroffen. Zij verloren in een paar weken tijd 54 stuks vee van hun 95-koppige Fries-Hollandse veestapel. De familie vermoedt dat er een kadaver van een haas of een watervogel met het gras mee is ingekuild in ronde balen.

Dode kip

Eind 2013 kostte een uitbraak van botulisme type D een melkveehouder in Heythuysen 21 koeien en 1 pink. In een weiland waar tot voor kort de koeien hadden gegraasd, werd later het kadaver van een kip aangetroffen. Hoogstwaarschijnlijk was er een vos actief geweest die de dode kip door het weiland heeft gesleept.

'Hoogst uitzonderlijk'

Dat echter een complete 180-koppige melkveestapel binnen enkele dagen dusdanig ziek wordt dat de dieren uit hun lijden moeten worden verlost, is hoogst uitzonderlijk, volgens Koene. ,,Een drama voor de getroffen familie.”

De verschijnselen openbaarden zich volgens de Leeuwarder Courant in de week van 11 april. Eén dier ging uit zichzelf dood. De andere koeien waren door het gif botuline toxine dusdanig verlamd dat ze niet meer konden staan of vreten. Die werden geëuthanaseerd; op 13 april viel het doek voor de laatsten. Op het bedrijf was geen jongvee aanwezig.

Voermengwagen

CVI doet uit privacy-overwegingen geen uitspraken over het onderzoek aan de monsters van het getroffen bedrijf in Jannum. Op grond van wat bekend is van de ziekte botulisme, lijkt het meest voor de hand liggende scenario dat een besmet kadaver via de voermengwagen door het melkvee-rantsoen is verspreid. Enkele nanogrammen botuline toxine kunnen al dodelijk zijn voor een dier, aldus Koene. ,,Het is een enorm potent gif.”

Een andere mogelijkheid is een besmetting via het drinkwater. De familie Tamsma en hun dierenarts geven echter desgevraagd aan er niet nader op in te willen gaan.

Onderzoek

Het Centraal Veterinair Instituut van Wageningen UR is nog bezig met onderzoek van materiaal dat naar hen is ingestuurd. Berichten in de media suggereren dat het om botulisme type D gaat. CVI geeft aan hierover geen informatie naar buiten te brengen. Zodra de onderzoeken zijn afgerond, wordt dit aan de opdrachtgever gerapporteerd.

Overigens is het goed mogelijk dat de bron van de besmetting niet meer valt te achterhalen. Als er daadwerkelijk een besmet kadaver door het rantsoen is gemengd, is dat voer en daarmee het bewijs al door de koeien opgevreten.