Van Dam: Mogelijk geen afroming bij grondgebonden bedrijven
Van Dam begon zijn antwoord aan de Tweede Kamer met een uitleg waarom het zo lang heeft geduurd voordat het kabinet met een stelsel voor fosfaatrechten kwam. "Het is zonder twijfel het lastigste dossier dat ik kreeg bij mijn aantreden", vertelde hij de Kamer. "Het is een onderwerp met grote gevolgen, dat vraagt zorgvuldigheid, en dat kost tijd."
Hij legde uit dat hij geen garantie kan geven dat Nederland de derogatie zal behouden. "Maar het werkt niet zo dat we eerst in Brussel kunnen onderhandelen, en het stelsel van fosfaatrechten pas invoeren als we de derogatie krijgen", zei hij. "Als wij niet laten zien dat we alles doen om ons aan de afspraken te houden, dan krijgen we die derogatie niet meer."
Elbert Dijkgraaf (SGP) vroeg of hij hierover een brief van het nitraatcomite, of de Europese Commissie, kan zien. Hij vertrouwde niet op de interpretatie van de Nederlandse regering en wilde deze zwart op wit hebben. Maar Van Dam reageerde dat Nederland zo een brief niet heeft. Hij legde uit dat dit het resultaat is van intensieve gesprekken die de Nederlandse regering met ambtenaren in Brussel voert.
Geen afroming bij grondgebonden bedrijven
Verschillende partijen in de Tweede Kamer vroegen om een uitzondering voor grondgebonden bedrijven bij het fosfaatrechtenstelsel. Van Dam antwoordde dat dat moeilijk is; wettelijk mag hij bij de afroming geen onderscheid maken tussen bedrijven. Wel mag hij bepaalde bedrijven extra rechten toe te kennen. Daarom wil de staatssecretaris grondgebonden bedrijven evenveel extra rechten toekennen als ze moeten afromen, zodat ze netto niets verliezen. Maar of dat lukt, weet hij pas wanneer de precieze cijfers over de Nederlandse fosfaatproductie bekend worden. Alles wat grondgebonden bedrijven niet hoeven af te romen komt bovenop de generieke afroming, en de staatssecretaris wil die niet te hoog laten worden.
Familiebedrijven
Ook had de Tweede Kamer de staatssecretaris gevraagd om bij opvolging binnen familiebedrijven niet af te romen. Van Dam legde uit dat Nederland weer onder het fosfaatplafond moet komen. Alles wat dus niet bij overdracht binnen familiebedrijven wordt afgeroomd, verhoogt dus het generieke afromingspercentage. "En dat treft familiebedrijven ook", waarschuwde hij. "Als de Kamer dit wil, dan doen we dat. Maar u moet er wel rekening mee houden dat dit betekent dat bedrijven in het algemeen harder worden getroffen."
Varkensrechten
De staatssecretaris beloofde de Tweede Kamer om in de wet de mogelijkheid open te laten om varkensrechten om te zetten in fosfaatrechten voor de melkveehouderij. "Maar het daadwerkelijke uitwisselen zal enkel gebeuren wanneer beide sectoren dat willen", vertelde hij. Het wordt niet de standaard binnen de regeling. Van Dam verwacht binnenkort met de varkenshouders rond de tafel te zitten, en zal dit onderwerp dan op tafel brengen.
