Video: Frans van der Kroon: ‘Inteelt kan juist voordeel opleveren’

Peek & van der Kroon organiseerde de symposia volgens Huub Peek om succesvolle ondernemers hun ervaringen te laten delen met melkveehouders in Nederland. Eén van deze sprekers was Lloyd Holterman die bijna duizend koeien melkt, een gemiddelde productie van 14.000 kg melk realiseert en geen antibiotica gebruikt. Afgelopen zaterdag stond er een reportage over dit bedrijf in Melkvee (klik hier). Binnenkort verschijnt er tevens een video over Holterman op deze site.

„Als je op het gebied van management je best doet en op het gebied van fokkerij de verkeerde keuzes of combinaties maakt, te veel verwantschap inbouwt in je stambomen waardoor inteelt het gevolg wordt, dan is dat een gemiste kans en kan het management dat niet voldoende compenseren”, aldus Peek in de bijgaande video. „De laatste jaren is er veel nadruk gelegd op de negatieve aspecten van inteelt”, gaat Van der Kroon verder, „maar inteelt kan juist ook voordelen opleveren.”

Vier basisstieren

In zijn presentatie noemde Van der Kroon de vier basisstieren uit de Holstein-fokkerij: Elevation, Chief, Ivanhoe en Astronaut, die in de jaren ’50 en ’60 zijn geboren. „Elevation was tevens een kleinzoon van Ivanhoe en hij werd gebruikt op Ivanhoe-dochters, bewuste inteelt dus. Ivanhoe gaf ze lang en slungelig en Elevation kon dat weer compenseren.”

Van der Kroon wees erop dat Sunny Boy (Nehls x Sheik x Gardenia) Chief zowel aan moeders- als aan vaderskant in de stamboom heeft (Nehls en Gardenia zijn beide Chief-zonen). Overigens zit ook Astronaut zowel aan vaders- als aan moederskant achter Sunny Boy en komt ook Ivanhoe in zijn stamboom voor.

De fokkerijadviseur becijferde dat de vooruitgang in de Holstein-fokkerij nog altijd groter is dan de inteeltdepressie en benadrukte dat de kennis over inteelt moet worden uitgebreid. „Een computergestuurd paringsprogramma werkt goed om de inteelt te beheersen, mits je het goed instelt en bedient.” Hij wees erop dat dochters van stieren met ongewenste eigenschappen in het verleden werden uitgeselecteerd, maar dat dat bij de nieuwe stieren niet meer zo is. „Verder moeten in een fokdoel fitness, weerstand, gezondheid en vruchtbaarheid de nadruk hebben.”

Ingeteelde stieren

Stieren die succesvol zijn gefokt met behulp van inteelt, zijn Celsius, Goldwyn, Damion en Goldfarm. Celsius’ grootvader aan zowel vaderskant als aan moederskant is Bell, bij Goldwyn komen de stieren Grand, Aerostar, Inspiration en Chief Mark zowel aan vaderskant, als aan moederskant voor en Goldfarm is een Goldwyn-zoon, die zowel Storm aan vaders- als aan moederskant heeft. Damion (Durham x Encore) tenslotte heeft Dellia (Chief Mark x Bell) zowel als vadersmoeder, als als moedersmoeder.

„Een voordeel van ingeteelde stieren is dat ze minder variatie in de genen hebben en dus fokzuiverder zijn”, aldus Van der Kroon. „Hoe meer een stier is ingeteeld, hoe meer hij een haatliefdesrelatie oproept. Celsius moest je goed gebruiken, bijvoorbeeld op Sunny Boy, anders bleven ze te klein en konden ze de productie niet aan. En Goldwyn is voor de show gefokt, niet voor de levensduur en dat zit er dan ook niet in. Overigens is het voordeel van dergelijke stieren, dat als je er tien dochters van gezien hebt, dat je dan weet je precies hoe hij fokt.”

Volgens de paringsadviseur is snelheid in de topfokkerij belangrijk, risico’s veel minder. Voor de veehouders is dat anders. Daarom probeert hij met het paringsprogramma M84U inteelt zoveel mogelijk te vermijden, door vijf generaties terug te kijken. Voor het bepalen van de verwantschap wordt zelfs nog verder teruggekeken. „De verwantschap van een stier met de rest van de populatie is niet belangrijk, de verwantschap van een te gebruiken stier met uw veestapel des te meer.”