Hoe bereik je een goede jeugdgroei van kalveren?
Droogstandsrantsoen van grote invloed op biestkwaliteit
Een goede jeugdgroei begint al in de droogstand van het moederdier. Het droogstandsrantsoen is namelijk van grote invloed op de biestkwaliteit. Het is noodzakelijk dat een droogstaande koe meer dan 12 kg droge stof per dag opneemt. Een goede graadmeter hiervoor is de pensvulling. Een droge koe moet de hele dag door een gevulde pens hebben (pensscore >4). “Een goede voeropname in de droogstand zorgt niet alleen voor een betere biestkwaliteit”, vertelt Dirk. “Het is ook essentieel voor de start van een nieuwmelkte koe. Bovendien zal de koe in de daaropvolgende lactatie ook meer droge stof opnemen.”
Voeropname tijdens droogstand stimuleren
Voor een goede opname van het droogstandsrantsoen is de smakelijkheid (de aanwezigheid van suikers) essentieel. Hiervoor zijn de Droogstandsmix Maxima en Droogstandsmix Gezondheid Ultra ontwikkeld. Voor een goede biestkwaliteit zijn FEB (penseiwit) en SFRE (snel fermenteerbaar ruw eiwit) in combinatie met voldoende snijmais en mineralen onmisbaar in het droogstandsrantsoen. Bij het begin van de droogstand is het streven een rantsoen met tussen de 800 en 850 VEM en 12 tot 14% ruw eiwit per kg DS. Richting het einde van de droogstand moet het energieniveau verhoogd worden naar 900 VEM per kg DS. Dit kan in de vorm van een droogstandsbrok die vanaf drie weken voor het afkalven gevoerd wordt. Let ook op dat er voldoende mineralen worden gevoerd. Mineralen zorgen voor de juiste anionische zouten en ondersteunen de weerstand en gezondheid van zowel moederdier als kalf.
Factoren droogstand | Voorwaarden |
Drogestof-opname | >12 kg DS |
Pensvulling | Minimaal 4 (schaal 1 t/m 5) |
Mestconsistentie | 4 (schaal 1 t/m 5) |
Haarkleed | Glanzend |
Ruw eiwit | 12-14% |
Inzet Droogstandsmix Maxima of Gezondheid Ultra | Voldoende FEB (penseiwit) en SFRE (snel fermenteerbaar ruw eiwit) |
FOS | Inzet snijmais/gerst/tarwe |
Suiker (smakelijkheid) | Inzet 0,5-1 kg Snoepsiroop dier/dag |
Droogstandsbrok (Afkalf Impulsbrok Maxima, Droogstandsbrok Compleet, Droogstandsbrok Uniek) | 1-2,5 kg drie weken voor afkalven |
Biestkwaliteit | Brix-waarde >23 en tussen 4 en 8 liter biest |
Tips voor na de geboorte
Wanneer het kalf eenmaal geboren is, is warmte essentieel voor een goede start.
- Zorg ervoor dat de kalveren dik zijn ingestrooid en tochtvrij liggen. Als het kalf ligt dan moet het dier echt in een nestje van stro liggen.”
- Hang een warmtelam op, wanneer het kalf na de geboorte nog nat. Zo kan het kalf snel droog worden en hoeft het kalf geen warmte (en daarmee energie) te verliezen.
- Zorg er voor dat het kalf altijd droog ligt. Een natte ondergrond is voor jonge kalveren funest.
- Naast het goed instrooien van de hokken is het ook alweer tijd voor kalverdekjes. Dit dekje kun je opdoen als het kalf droog is en kan enkele weken (maximaal 4 à 5 weken) opblijven. Zelf doe je met dit weer ook graag een trui aan!
- Houd de kalveren na het spenen nog een aantal weken in de strohokken. Zo blijven de overgangen zo klein mogelijk en worden stress en groeiverlies beperkt.
Biestopname door het kalf
Een pasgeboren kalf is kwetsbaar en heeft nog geen antistoffen. Het is dan ook erg belangrijk om kalfjes zo snel mogelijk goede biest te geven. De weerstand van kalfjes wordt verhoogd op het moment dat je op tijd biest verstrekt dat van goede kwaliteit is. Dirk adviseert om snel na de geboorte drie dagen lang voldoende biest te geven en daarna goede kunstmelk en onbeperkt vers water te verstrekken. “Met voldoende melk- en voeropname krijgt een kalf meer weerstand. Een goede weerstand en hard voeren worden beloond met een vroeg dekrijpe pink.”
In onderstaande tabel kun je duidelijk zien dat de effectiviteit hard achteruitgaat, naarmate het langer duurt voordat de biest wordt gegeven.
Direct | Na 6 uur | Na 4 uur | Na 8 uur | |
Opname capaciteit darmcelwand % | 1 | 0,5 | 0,33 | 0,25 |
Afweerstoffengehalte in biest % | 1 | 0,83 | 0,78 | 0,7 |
Effectiviteit % | 1 | 0,415 | 0,257 | 0,175 |
Biestkwaliteit bepalen
De kwaliteit van de biest wordt vooral bepaald door de concentratie antistoffen (igG). Een veel gebuikt instrument om de biestkwaliteit te bepalen is de refractometer. Met deze meter kun je de Brix-waarde (droge stof) van de biest bepalen. De Brix-waarde is gekoppeld aan de hoeveelheid antistoffen (IgG), zie onderstaande tabel. Bij goede biest ligt de Brix-waarde boven de 23.
Brix-waarde | Voorspelde hoeveelheid igG | Waarde biest |
>27 | >100 g/liter | Excellent |
>23 | >50 g/liter | Goed |
18-22 | 30-50 g/liter | Matig |
<17 | <30 g/liter | Slecht |
Makkelijk en snel biest opwarmen met de AR Biestverwarmer
Het opwarmen van de biest kan soms een tijdrovend klusje zijn, maar dat is verleden tijd met de AR biestverwarmer. De biestverwarmer stelt je in staat om heel geleidelijk de biest op te warmen tot de benodigde temperatuur van 45 °C. Met een biestverwarmer werk je hygiënisch, makkelijk en snel. Tot en met 31 december ontvang je de biestverwarmer gratis bij bestelling van 1.000 kg van onze actieproducten.
Melkpoeder en kalverbrok voor extra energie
Om goed te kunnen groeien heeft het kalf voldoende energie nodig. Het verstrekken van melkpoeder is de eenvoudigste manier om ervoor te zorgen dat het kalf meer energie binnenkrijgt. Je kunt bijvoorbeeld een halve liter meer melk voeren of de concentratie aanpassen. Gebruik een melkpoeder dat het kalf goed kan verteren. Dit zorgt voor de beste groei. Verstrek de kunstmelk altijd rond de 42 oC. Daarmaast is het goed om vanaf dag 3 een kalverbrok bij te voeren. Zo krijgen de kalveren meer voeding binnen, wat resulteert in sterkere kalveren. Een goede kalverbrok bevat een goede balans tussen eiwitten, energie en vezels. De keuze van de grondstoffen is hierbij bepalend voor de kwaliteit van de kalverbrok. AR hanteert hierbij de Zuiver Voer-filosofie. Een aantal van de smakelijke grondstoffen zijn soja, geplette gerst, bietenpulp en sojahullen. Om de voeropname te stimuleren is een extra smaakstof toegevoegd aan de brokken. Een kalf groeit van brok, maar voor de pensontwikkeling is het belangrijk dat er stro of hooi bijgevoerd wordt. Dirk: “Zorg voor een goede balans tussen kalverbrok en structuur en verstrek dagelijks hetzelfde krachtvoer en ruwvoer. Verstrek naast ruwvoer ook altijd vers drinkwater.”
Profiteer van de kalvermelkactie van AR
Tot het einde van het jaar ontvang je bij bestelling van 500 kg van onze actieproducten een gratis kalverbodywarmer. Bestel je 1.000 kg dan kun je kiezen uit een gratis biestverwarmer of twee kalverbodywarmers. Lees meer over onze kalvermelkactie en plaats je bestelling.