Wat verandert in 2016 voor boeren?

Kringloopwijzer

Per 1 januari 2016 willen de zuivelondernemingen het gebruik van de Kringloopwijzer verplicht stellen voor alle melkveebedrijven. Melkveebedrijven met een fosfaafoverschot moeten sinds 1 januari van dit jaar het managementinstrument al invullen.

Wet grondgebonden groei melkveehouderij

Op 1 januari 2016 treedt de AMvB Grondgebonden Groei Melkveehouderij in werking. Hiermee wordt beoogd om grondloze groei van de melkveehouderij te beperken. Op 13 november 2015 maakte staatssecretaris Van Dam het rekenmodel grondgebondenheid behorende bij de AMvB bekend. De AMvB is inmiddels al gepubliceerd in het Staatsblad.

Fosfaatrechten

Op 2 juli 2015 kondigde (voormalig) staatssecretaris Dijksma de invoering van fosfaatrechten voor de melkveehouderij aan. Er bestaat nog veel onduidelijkheid over dit stelsel. De fosfaatrechten zullen gelden per 1 januari 2016, ook al wordt later bekeken hoe het stelsel er precies uit gaat zien. Fosfaatrechten gelden voor de productie per jaar; als de wetgeving later dit jaar tot stand komt, zullen de rechten toch gelden voor de periode vanaf 1 januari tot en met 31 december. Alleen als de uiteindelijke wetgeving pas laat in het jaar bekend wordt en boeren niet meer kunnen bijsturen voor het hele jaar, zou het kunnen dat in 2016 geen fosfaatrechten worden ingesteld.

Asbest

Per 1 januari 2016 wordt een subsidieregeling voor asbestsanering opengesteld. Hiervoor is minimaal 75 miljoen euro beschikbaar. De subsidie bestaat uit 4,50 euro per vierkante meter asbestdak. Deze subsidieregeling komt bovenop de al bestaande provinciale regelingen om het saneren van asbestdaken te stimuleren, in combinatie met het plaatsen van zonnepanelen. De provinciale subsidie bedraagt ook 4,50 euro per vierkante meter asbestdak. Deze regeling zou oorspronkelijk in september dit jaar eindigen, maar is in de meeste provincies verlengd tot en met oktober 2016.

MDV

De eisen voor de Maatlat Duurzame Veehouderij worden een stuk strenger per 1 januari 2016. Dit komt door het nieuwe besluit emissie-arme huisvesting dat per 1 juli 2015 van kracht is. Voor investeringen in stallen kunnen fiscale subsidies mogelijk zijn. De stal moet dan voldoen aan de gestelde eisen van de MDV.

Mestverwerking

De verplichte mestverwerkingspercentages voor de regio's Zuid en Oost worden voor 2016 met 5 procent verhoogd, naar respectievelijk 55 en 35 procent. Het verplichte mestverwerkingspercentages voor de regio Overig blijft ongewijzigd op 10 procent.

Agrarisch natuurbeheer

Vanaf 1 januari 2016 gaat er een nieuw stelsel voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer van start: het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer 2016 (ANLb2016). De kern van het nieuwe stelsel is een collectieve benadering vanuit de streek zelf. Nederland telt straks veertig collectieven. Subsidie-aanvragen voor agrarisch en particulier natuurbeheer kan vanaf 2016 alleen nog via deze gebiedscollectieven.

Jonge Landbouwersregeling

De Jonge Landbouwersregeling (tweede pijler; plattelandsontwikkeling) wordt op korte termijn opengesteld, heeft staatssecretaris Van Dam laten weten. Waarschijnlijk gebeurt dit in het eerste kwartaal van 2016. De regeling zou al in 2014 worden opengesteld. De regeling geeft jonge ondernemers de mogelijkheid financiële steun te krijgen bij investeringen. Hiervoor is 5,2 miljoen euro per jaar beschikbaar die voor de helft vanuit de Europese Unie en de andere helft vanuit de provincies wordt gefinancierd.

Elektronische monitoring

Per 1 januari 2016 zijn veehouders die een luchtwasser in hun stal hebben, verplicht om hun luchtwassers elektronisch te monitoren. De verplichting geldt vanaf 1 januari 2013 voor nieuwe luchtwassers. Voor luchtwassers die op die datum al aanwezig waren, is voorzien in een overgangstermijn van drie jaar. Voor de varkenshouderijsector hebben LTO en NVV tevergeefs om uitstel gevraagd vanwege de zware crisis waar de varkenshouderij nu in verkeert.

En wat volgt …

Natuurwet

De nieuwe Wet Natuurbescherming is de Tweede Kamer gepasseerd en ligt nu bij de Eerste Kamer. De verwachting is dat de wet medio 2016 in werking treedt. Deze Wet natuurbescherming verenigt de Natuurbeschermingswet 1998 (Nbw), de Flora- en faunawet (Ffw) en de Boswet in één nieuwe natuurwet. Eén samengevoegde wet en één bevoegd gezag zorgt ervoor dat de wet minder complex is en beter uitvoerbaar wordt. De provincies worden het bevoegd gezag voor de uitvoeringstaken; het Rijk doet een stap terug bij de uitvoering ervan.
Nu is het zo dat de provincie bevoegd is wanneer het grootste gedeelte van het Natura 2000-gebied in deze provincie is gelegen. Als de stal de meeste effecten veroorzaakt op een Natura 2000-gebied in een andere provincie, is die provincie het bevoegd gezag. In het nieuwe wetsvoorstel is opgenomen dat de NBW-vergunning moet worden aangevraagd bij de provincie waarin het project wordt uitgevoerd cq de veehouderij is gelegen.

Omgevingswet

Met de Omgevingswet bundelt de overheid de regels voor ruimtelijke projecten. Op 1 juli 2015 heeft de Tweede Kamer ingestemd met de Omgevingswet. Begin 2016 stemt de Eerste Kamer over het wetsvoorstel. Daarna volgt de publicatie in het Staatsblad. Verder moet er een invoeringswet en een invoeringsbesluit komen. De wet treedt in 2018 in werking.
Voor boeren betekent de Omgevingswet onder andere dat bij vergunningaanvragen de volksgezondheid een aspect wordt. Ook wordt het verplicht om bij vergunningaanvraag in dialoog te gaan met de omgeving. Dit aspect is in Brabant al verplicht in de Brabantse Zorgvuldigheidscore Veehouderij. Ook Gelderland wil deze verplichting opnemen in het nieuwe Gelders Plussen Systeem.