De eerste voeding móet optimaal zijn
Waarom is de eerste biest ook weer zo belangrijk?
Het kalf heeft bij de geboorte geen antistoffen tegen ziekteverwekkers en is dus even totaal weerloos tegen eventueel heersende ziektes. Het kalf krijgt de antistoffen alleen door snel na de geboorte voldoende goede biest te drinken. Goede biest bevat naast antistoffen, stoffen die het afdrijven van de eerste mest bevorderen en licht verteerbare voedingsstoffen, mineralen en vitaminen.
De grote eiwitmoleculen, immunoglobulinen genoemd, in biest zijn dragers van de antistoffen. Het kalf is alleen in de eerste 24 uur na de geboorte goed in staat deze volledig intacte antistoffen uit de melk op te nemen. Dit heeft twee redenen:
1. De zuurgraad in de lebmaag is nog zo hoog dat de antistoffen hierin niet worden afgebroken;
2. De darmwand laat intacte antistoffen de eerste 24 uur door en daarna niet meer.
Wat is concreet snel, voldoende en goed?
•Snel: verstrek de eerste voeding binnen 1 uur na de geboorte. De capaciteit van het kalf om de antilichamen goed op te nemen is direct na de geboorte het hoogst en neemt daarna met het uur af.
•Genoeg: de eerste 4 liter binnen een uur na de geboorte en in totaal circa 6 liter binnen 24 uur na de geboorte. Deze hoeveelheden zijn nodig om de opnamecapaciteit van het kalf optimaal te benutten en het dier meteen vanaf de start maximale weerstand en ontwikkeling mee te geven.
•Goed: In ieder geval biest van een koe die al langer op het bedrijf aanwezig is en dus afweerstoffen tegen bedrijfsspecifieke ziekteverwekkers (pathogenen)heeft opgebouwd. Dat hoeft niet de melk van de moederkoe te zijn! Sterker nog: de biest van een andere koe kan soms van een betere kwaliteit zijn. Essentieel is dat u de kwaliteit van de eerste biest controleert op zuiverheid en de concentratie antistoffen. Met de antistoffen uit die biest moet het kalf het de eerste weken doen; pas na 3 weken heeft het kalf zelf voldoende weerstand opgebouwd.
Eerste biest van de moederkoe of uit de vriezer?
Garanderen dat elk kalf binnen een uur na de geboorte voldoende en goede eerste biest krijgt vraagt om uitgekiend biestmanagement. Want hoe krijg je dat binnen een uur voor elkaar?
Kun je de moederkoe wel zo snel melken en ook nog haar biest controleren?
En, als je ingevroren biest gebruikt, hoe krijg je die snel genoeg op de vereiste temperatuur van 40oC?
Hierbij komt ook de vraag op of je biest van de moederkoe moet geven of gecontroleerde biest van een andere koe die al langer op het bedrijf aanwezig is.
Sprayfo stelt de kwaliteit van de biest en de snelheid waarmee je die aan het kalf kunt toedienen voorop.
In de praktijk is het niet altijd eenvoudig om de moederkoe binnen een uur na de geboorte te melken, haar biest te controleren en 4 liter gecontroleerde biest aan het kalf te geven. Gecontroleerde biest van een andere koe uit de vriezer is een uitstekend en soms zelfs beter alternatief als de kwaliteit van de moederbiest niet goed genoeg is.
1e biest winnen:
•Als u het kalf biest van de eigen moeder wilt geven, melk dan direct na de geboorte minimaal 4 liter biest bij de moeder.
•Controleer (optisch) of er geen vuiligheid in de biest zit en meet onmiddellijk na het melken de concentratie van antistoffen in de biest. Een refractometer is hiervoor een accuraat meetinstrument.
Zo meet je biest met een refractometer
•Is de biest in orde, geef het kalf dan 4 liter binnen een uur na de geboorte.
•Heeft de moeder te weinig biest voor het kalf, gebruik dan gecontroleerde biest uit de vriezer.
Geeft u het kalf geen biest van de eigen moeder, melk de koe dan binnen 6 uur na de geboorte.
Controleer de biest en vries deze in als de kwaliteit goed genoeg is voor de eerste voeding.
Het coloQuick systeem is hiervoor uitstekend geschikt.
Aanpak 1e biest verstrekken
In het Sprayfo biestprotocol staan alle benodigde stappen voor goed biestmanagement op een rij.
Vitale kalveren drinken 3-4 liter biest zonder al te veel problemen. De lebmaag van een kalf is in aanleg klein (inhoud 2,5 liter) echter neemt door de voeding snel in volume toe.
Na de eerste dag kan mengbiest – transitiemelk gevoerd worden. Lees meer over voeding na de eerste dag.
Biestmanagement met coloQuick
Voor een constante, goede kwaliteit biest en gedegen biestmanagement, adviseren wij het gebruik van het coloQuick systeem.
Meer informatie leest u in het artikel 'De eerste biestvoeding met coloQuick' en op de website van coloQuick.
Tekst: Sprayfo