Fotoserie: Annie 262
Annie is inmiddels 8 maanden oud. Haar huisvesting is de afgelopen maand niet veranderd; ze loopt nog steeds in dezelfde groep met leeftijdsgenoten. Ze krijgen het volledige melkveerantsoen verstrekt, zonder extra brok.
De familie Leenaars laat weten dat ze er goed uit ziet. ,,Ze is levendig en heeft een gezonde vacht, zonder schurft." Wel is ze vanwege rantsoenwisselingen een paar dagen wat wisselend op de mest geweest.
Opstart zonder Halocur
De Brabantse melkveehouders hebben inmiddels goede ervaringen opgedaan met de speciale darmwandbeschermende kunstmelk, Brio Black Magic. Dat geven ze in de eerste veertien dagen van de opfok. Ze hebben inmiddels 16 vaarsjes op deze manier opgefokt, zonder dat ze Halocur (diarreemiddel) hoefden in te zetten. ,,Het opstarten gaat nog steeds zonder problemen. Op deze weg proberen we door te gaan", aldus de familie Leenaars.
Vorige update, begin juni:
Annie 262 uit Noord-Brabant is op 1 juni 2016 opnieuw gemeten door de familie Leenaars. Met een borstomvang van 134 centimeter is ze met 28 kilo gegroeid naar 206 kilo in de afgelopen maand.
Het Noord-Brabantse kalf krijgt nu alleen nog melkveerantsoen verstrekt. Hoewel Annie 262 een slechte start heeft gehad, met ziekte in na de eerste 10 dagen, gaat het nu goed met haar. „Ze ziet er goed uit, is levendig en haar vacht is goed.” Opmerkelijk: de schurft bij de kalveren is bijna weg, terwijl de veehouders hier niets aan gedaan hebben.
Eenlingboxen
In februari zijn er specialisten van Dier-N-Artsen, MSD Animal Health en Alpuro langs geweest om het bedrijf door te lichten. De melkveehouders hebben het advies gekregen om buiten nieuwe eenlingboxen te plaatsen. Dit hebben Jan en Carolien doorgezet. „De nieuwe eenlingboxen bevallen goed, zijn makkelijk schoon te maken”.
Vorige update, begin mei:
De Noord-Brabantse Annie 262 uit Hooge Zwaluwe is op 4 mei 2016 opnieuw gemeten door Jan en Carolien Leenaars. Het meetlint geeft een borstomvang aan van 129 centimeter en de weegschaal blijft staan op 188 kilo. De afgelopen maand is Annie 42 kilo gegroeid.
Annie 262 krijgt het melkkoeienrantsoen aangevuld met maximaal 1 kilo brok per dag. Ze is onlangs verhuisd naar een nieuw groepshok met ligboxen en een roostervloer. De kalveren hebben wel wat last van schurft, volgens de familie Leenaars.
Probleemloze opfok
Na het bezoek van de specialisten van Dier-N-Artsen, MSD Animal Health en Alpuro, gaat het goed met de kalveropfok. Carolien Leenaars controleert de kwaliteit van de biest nu altijd en de hoeveelheid biest is goed. In overleg met de dierenarts gaan ze zo verder.
Goede ervaringen eenlingboxen
Jan en Carolien Leenaars hebben vorige maand vier nieuwe eenlingsboxen onder een afdak geplaatst. De boxen zijn alle vier bezet geweest en ze bevallen de melkveehouders goed. Ze kunnen nu tijdig beginnen met het verstrekken van water én brok, in plaats van water óf brok.
Vorige update, eind maart:
Het gaat goed met Annie 262. Jan en Carolien Leenaars hebben haar op 29 maart gemeten met een borstomvang van 119 centimeter en met een gewicht van 146 kilo. „Ze is goed gegroeid en is levendig”, aldus de veehouders uit Hooge Zwaluwe (Noord-Brabant).
Annie 262 is verhuisd naar de jongvee-afdeling met ligboxen. Hier krijgt ze het volledige melkkoeienrantsoen, aangevuld met 1 kilo koeienbrok per dag.
Eenlingboxen
Onlangs zijn er specialisten op bezoek geweest van Dier-N-Artsen, MSD Animal Health en van Alpuro, om het bedrijf door te lichten op verbeterpunten. Jan en Carolien Leenaars kregen het advies om buiten een ruimte te creëren met nieuwe eenlingboxen.
De veehouders hebben dit opgepakt. Buiten de stal zijn er vier nieuwe eenlingboxen onder een afdak geplaatst (zie foto). Naast de nieuwe eenlingboxen blijven de vier oude eenlingboxen eveneens in gebruik. „We gaan eerst even kijken hoe de nieuwe hokken bevallen; daarna kijken we verder.”
Bloedonderzoek
De ondernemers willen bloedonderzoek bij de kalveren gaan doen, om te kijken of de antistoffen uit de biest goed worden opgenomen bij de kalveren. Dat is echter nog niet gebeurd, want de afgelopen periode hebben ze weinig geboortes gehad. En wat er is geboren, waren allemaal Belgisch Witblauwe kalveren en stierkalveren.
Vorige bericht, 7 maart:
Annie 262, eerst een zorgenkindje, trekt nu goed bij. Ze is erg actief en ze eet goed, melden Jan en Carolien Leenaars. Ze produceert ook meer mest dan de rest van de kalveren. Daarom is de groep nu gesplitst, zodat Annie niet te veel brok meer kan eten.
Annie 262 is op 7 maart weer gemeten, op een leeftijd van ruim vier maanden. De borstomvang van 112 centimeter komt overeen met een gewicht van 125 kilo. Annie krijgt nu onbeperkt ruwvoer (melkkoeienrantsoen) en maximaal 2 kilo koeienbrok per dag.
Biestonderzoek
De veehouders uit Hooge Zwaluwe (Noord-Brabant) doen nog steeds biestonderzoek. Kwaliteit en hoeveelheid zijn duidelijk verbeterd, laten ze weten.
Ze willen ook bloedonderzoek bij de kalveren laten doen. De laatste weken hebben ze 12 geboortes gehad, maar daarvan waren er veel stierkalveren en Belgische blauwe-kalfjes van recent aangekochte vaarzen. Aangezien het bemonsteren van kalveren van aangekochte dieren niets zegt over hoe Jan en Carolien het op hun eigen bedrijf doen, staat dat nog steeds op de planning.
Voerkeuken doorgelicht
De ondernemers zijn zich ook aan het oriënteren op het verbeteren van de huisvesting. Wel hebben ze onlangs de voerkeuken eens doorgelicht. Die is opnieuw ingericht. ,,Spullen die er niet horen, weghalen, en ook niet meer terug laten komen." Er is een nieuwe spoelbak gevonden, maar die moet nog worden opgehangen en daarvoor moet eerst de waterleiding worden verhangen.
,,De opfok gaat goed, afkloppen maar." Tot nu toe hebben ze nog geen problemen gehad op dag 10, dus ze blijven voorlopig gebruik maken van het Brio Black Magic kunstmelkpoeder.
Vorige bericht, medio februari:
Annie 262 is op 15 februari 2016 15 weken oud. Ze heeft zich ontwikkeld tot een kalf met een borstomvang van 107 centimeter en een gewicht van 110 kilo.
Na de vorige update is Annie 262 goed opgeknapt. Volgens Jan en Carolien Leenaars oogt ze erg levendig en heeft ze een nette en gladde vacht. Ze krijgt onbeperkt ruwvoer van het melkvee verstrekt, aangevuld met onbeperkt hooi en 3 kilo brok per dag.
Brio Black Magic
De eerste 7 vaarskalveren hebben nu gedurende de eerste 14 dagen de speciale, darmwand-beschermende kunstmelk Brio Black Magic gekregen. De veehouders zijn zeer blij met het resultaat. Carolien: „De kalveren hebben geen opstartproblemen meer gehad.”
Biestkwaliteit
Ook de biestkwaliteit is verbeterd. De biestmeter gaf eerst 10.30 (lichtgroen) aan, maar is nu omhoog gegaan naar 10.45 (donkergroen). De gemiddelde hoeveelheid biest per koe is van 0,5 à 2 liter gestegen naar 3 tot 7 liter.
Dit is het gevolg van een aanpassing in het droogstandsrantsoen. Eerst bestond dit uit 2,5 kilo hooi, 18 kilo graskuil en 150 gram droogstandsmineralen. Nu verstrekt de familie Leenaars 2,5 kilo hooi, 12 kilo gras, 10 kilo maiskuil en 0,8 kilo bestendige soja. Bij de close-upgroep, 2 weken voor het afkalven, komt daar 2,5 kilo prestart Excellent brok van Agrifirm bij. „Het betekent dat er in het hele droogstandsrantsoen meer eiwit zit.”
Kalversterfte
Bij Jan en Carolien Leenaars ligt het sterftecijfer van kalveren rond de tiende dag erg hoog. De veehouders hebben daarom samen met een veearts van Dier-N-Artsen, MSD Animal Health en een specialist van poedermelkfabrikant Alpuro een ronde over het bedrijf gemaakt, van de droge koeien tot de grotere kalveren.
Er zijn geen grote verbeterpunten geconstateerd, maar er zijn wel maatregelen aangedragen die de veehouders kunnen nemen om de kalversterfte te voorkomen. Jan en Carolien zijn geadviseerd om door te blijven gaan met het meten van de biest, wat eventueel uitgebreid kan worden met een bloedonderzoek bij de kalveren om te kijken of de antistoffen goed worden opgenomen.
Eenlingboxen
Daarnaast zijn de eenlingboxen verouderd, en zijn er tevens te weinig voor de vaarskalveren. Dit zouden ze kunnen oplossen door buiten de stal een ruimte te creëren voor de huisvesting van eenlingboxen, of een aparte stalruimte.
Het derde voorstel betreft het verbeteren van de hygiëne van de voerkeuken, door hier een schone en een vuile werkruimte te maken. Ten slotte kregen Jan en Carolien de raad om elke zes weken met de dierenarts de stand van zaken te evalueren. Dan kan er sneller worden ingegrepen als het nodig is.
Vorige bericht, 9 februari:
Annie 262 heeft lang behoorlijk last gehad van de diarree waar ze als nuchter kalf mee te kampen kreeg. Ze blijft zo'n 15 kilo achter in de groei in vergelijking met haar leeftijdsgenoten, vertelt Carolien Leenaars.
De Danno-dochter is nu ruim 3 maanden oud. Een paar weken terug dacht de familie Leenaars nog dat ze het niet ging redden en overwogen ze om haar te laten afspuiten, aldus Carolien. Inmiddels lijkt het beter te gaan. Annie doet het goed op de brok en ze begint bij te trekken. ,,Ze komt ook beter in het haar te zitten", zegt Carolien.
Brio Black Magic
De familie Leenaars heeft nu het vijfde nuchtere kalf opgestart met Brio Black Magic kunstmelk, na de biestperiode. ,,De eerste vier zijn zonder problemen opgestart. Kalfje nummer 5 is nu op de kritieke leeftijd van 9 dagen, dus dat is nog even spannend", volgens Carolien.
De eerste ervaringen met de melk van het donkergrijze poeder lijken goed, dus ze gaan hier voorlopig nog wel mee door. De kalveren krijgen per liter water 125 gram Black Magic; tot maximaal 4 liter per dag op een leeftijd van 10 dagen. Daarna gaan ze over op gewone kunstmelk van Alpuro. Daarvan krijgen ze 140 gram op een liter water. Bij de overgang naar gewone opfokmelk schakelt Carolien terug naar 3 liter daags, zodat de grammen ongeveer gelijk blijven.
Extra ontsmetten
In de strijd tegen kalverdiarree worden de eenlingboxen nu bovendien extra ontsmet met ammoniak, vertelt Carolien. ,,We maakten ze al schoon met een ontvetter."
Vorige bericht, 18 januari:
Annie 262 is de eerste 10 dagen goed ziek geweest. In de tussentijd is Annie verhuisd naar de groepshuivesting. In haar groepje is een lichte coccidiosebesmetting geweest en een licht hoestje, waarvoor behandeld is.
Speciale kunstmelk
Jan en Carolien Leenaars geven de kalveren sinds kort, na de biestperiode, Brio Black Magic kunstmelk: ,,Deze melk zorgt ervoor dat er een beschermlaagje op de darmwand komt.”
De kalveren krijgen deze speciale kunstmelk 14 dagen. Daarna schakelen ze over op gewoon melkpoeder. ,,We zijn nu met het eerste koppeltje van drie kalveren begonnen. Kijken of dit een positief effect gaat geven.”
De veehouders hopen hiermee het aantal gevallen van kalverdiarree te verminderen. Daarnaast verstrekken ze nu ook eerder water in de eenlingboxen.
Eerste bericht, november 2015:
Op 3 november 2015 is de zwartbonte Danno-dochter Annie 262 geboren in Hooge Zwaluwe (NB). Een uur na de geboorte dronk ze 2 liter biest van haar eigen moeder, Annie 188. Na 3 uur heeft ze nog eens 2 liter biest gedronken. Die biest was afkomstig van een andere koe en bewaard in de vriezer.
Ziek
Na 10 dagen werd Annie 262 ziek. Ze heeft toen direct 2 liter water met elektrolyten gehad en de dierenarts is gebeld. Die is bekend met de problemen op het bedrijf, waar relatief veel dieren met kalverdiarree te maken krijgen. Binnen een uur lag Annie aan het infuus, 1000 ml Lodevil tegen het uitdrogen en daarna werd er langzaam 3 liter zoutoplossing ingedruppeld.
Drie dagen werd ze nabehandeld met Kryptophyt, een middel dat de vocht- en elektrolytenbalans herstelt. En om de 4 uur kreeg ze melk of water. Nu loopt ze in een strohok en begint al hooi en brokjes te eten, volgens de familie Leenaars. Annie 262 lijkt ze de infectie te overleven. Welke ziektes er spelen op het bedrijf is niet helemaal duidelijk, vandaar dat de familie Leenaars meedoet aan het Jaar van het Kalf, op zoek naar oplossingen.
Bedrijf
Jan en Carolien Leenaars houden 121 koeien met 65 stuks jongvee op 59 hectare grond. Het rollend jaargemiddelde is 9.700 kilo melk. Het fokdoel is een robuuste koe met een hoge productie.
De tussenkalftijd is gemiddeld 418 dagen, met een inseminatiegetal van 3,6. De vaarzen kalven op 24 maanden voor het eerst af. Het bedrijf kampt met infectieproblemen onder de kalveren, vandaar ook dat de kalversterfte uitkomt op 16 procent.
Tekst: Gineke Mons
Gineke Mons (1970) groeide op op een biologisch melkveebedrijf in Gelderland. Na haar studie journalistiek werkte ze 13 jaar bij het Agrarisch Dagblad. Sinds 2008 is ze freelance (landbouw)journalist, met het accent op veehouderij en diergezondheid.
Beeld: Ellen Meinen, Familie Leenaars