Hoe rendabel zijn pensbestendige vetten in het rantsoen?

Of het aantrekkelijk is om pensbestendig vet in het rantsoen op te nemen hangt af van veel factoren. Zo is de prijs van pensbestendig vet, het effect op de prestaties van een melkkoe, de melkprijs en de uitbetalingssystematiek van de melkfabriek waaraan wordt geleverd, allemaal van groot belang. De effecten op de prestaties van een melkkoe, zijn niet zo eenvoudig te bepalen. Het voeren van pensbestendige vetten beïnvloedt namelijk een groot aantal productiefactoren zoals de melkproductie, de samenstelling van de melk (verhouding vet, eiwit en lactose) en ook de vruchtbaarheid (tussenkalftijd) van de koe.

Wetenschappelijk onderbouwd

Het mag duidelijk zijn dat een ‘sigarendoos berekening’ waarbij de kosten van het vet in mindering worden gebracht op de verwachte extra melkgeldopbrengst, veel te kort door de bocht is. Volac Wilmar is aan de slag gegaan met recente meta-analyses (een onderzoek dat de resultaten van eerdere onderzoeken combineert; het is een analyse van analyses) van de Michigan State University om de verschillende effecten in beeld te brengen, om hier vervolgens een berekening op los te kunnen laten. “Om op basis van wetenschappelijke data in beeld te krijgen wat de impact van het voeren van pensbestendige vetten is op de voerkosten enerzijds en de melkproductie (kg melk en de gehalten) anderzijds”, vertelt Paul Fransen van Volac Wilmar. Daarnaast is het effect van pensbestendig vet op de vruchtbaarheid van de koeien in twee separate proeven bepaald. “Nu alle effecten vaststaan en kunnen worden meegewogen, kunnen we een reële berekening maken van het rendement. Niet eerder was er zo’n precieze en wetenschappelijk robuuste rekentool om het rendement te berekenen.”

Verschil per zuivelfabriek

In de calculator zitten de relevante variabelen, zoals de prijs van pensbestendig vet en de uitbetalingsprijs van de melk, waarmee je eenvoudig kunt doorrekenen of je een investering in bijvoorbeeld Megalac terugverdient. Daarbij houdt de tool rekening met de verschillen in uitbetalingssystematiek per zuivelverwerker. Elke zuivelfabriek hanteert immers zijn eigen waardering voor vet, eiwit en lactose. Dat verklaart volgens Fransen waarom het voor de ene melkveehouder niet rendabel hoeft te zijn, terwijl het voor zijn collega onder precies dezelfde omstandigheden, maar bij een andere melkfabriek wél aantrekkelijk kan zijn om Megalac te voeren.

Verdringing en voerkosten

De rekentool is inmiddels getest en praktijkklaar. Paul Fransen vertelt dat de calculator een aantal zaken haarscherp duidelijk maakt. “Dat geldt bijvoorbeeld voor het verdringingseffect. Het is bekend dat door het voeren van calciumzouten de algehele verteerbaarheid van de drogestof in ruwvoer toeneemt. De koe gaat daardoor efficiënter om met het aangeboden rantsoen en produceert meer meetmelk uit dezelfde hoeveelheid ruwvoer. Dit heeft een gunstig effect op de voerkosten per kg melk. Dat effect is veel groter dan waar vaak rekening mee wordt gehouden. In de praktijk wordt het nu zelfs in veel berekeningen niet eens meegenomen, terwijl het wel een flinke slok op een borrel scheelt.”

Verder blijkt dat een hogere melkgeldopbrengst bij het voeren van vetten vooral is te danken aan het stuwende effect op de melkproductie (kg). Dit effect is vaak groter dan de positieve invloed op de gehaltes in de melk.

Weloverwogen keuze

Het grote voordeel van de ROI-calculator volgens Fransen, is dat melkveehouders en voeradviseurs niet langer op basis van aannames de afweging hoeven te maken om wel of geen pensbestendig vet in het rantsoen op te nemen. “Die keuze kunnen de ze nu maken op basis van precieze en wetenschappelijk gebaseerde data. Het is bovendien een heel toegankelijke en praktische tool. Een veehouder kan direct zien of het bij de actuele melk- en vetprijs in zijn specifieke bedrijfssituatie rendabel is om pensbestendig vet te voeren.”

De ROI-calculator wordt tijdens de Eurotier van 15 tot 18 november gepresenteerd. Hierna is de rekentool voor iedereen te gebruiken.