Dijksma onder vuur in Eerste Kamer

"Het lijkt erop dat de staatssecretaris de rol van de Eerste Kamer niet helemaal serieus neemt", schamperde Tof Thissen (GroenLinks). Hij hekelde de, in zijn woorden, "slechte voorbereiding" van het wetsvoorstel en "de korte tijd waarin de Kamer zich dient uit te spreken voor of tegen het voorstel."

Hij was bij lange na niet de enige. Ook Geert Reuten (SP) ging voluit op het orgel. "In de 7 1/2 jaar dat ik hier verkeer heb ik nooit eerder meegemaakt dat vragen zo slecht, en niet, beantwoord werden", stelde hij. "Gedegen beantwoording van schriftelijke vragen is essentieel voor de kwaliteit van het debat hier. De staatssecretaris wenst kennelijk een oppervlakkig debat."

Niko Koffeman van de PvdD sprak over "deze lege wet, deze carte blanche die we in dit huis vandaag moeten afgeven", terwijl PVVer Martin van Beek stelde dat "de mimimumeisen ten aanzien van zorgvuldigheid, waar deze Kamer vaak prat op gaat, tot het maximum zijn opgerekt in het proces rond dit wetsvoorstel."

Hectische tijden

Sybe Schaap, senator voor de VVD, relativeerde dat weer. "Het zijn hectische tijden voor de wetgevende macht", zei hij, refererend aan het grote aantal wetsvoorstellen dat nog voor 31 december moet worden behandeld. Hij vervolgde: "Het ondergaan van een dergelijke procedure heeft in ieder geval als voordeel dat het enig gevoel kan oproepen voor de posities waarin agrariers doorlopend verkeren: die van opgejaagd wild. Aan het verstikkend complex van regels, bureaucratie, lastenverhoging en oplopende bedrijfskosten lijkt geen eind te komen."

Zijn fractie staat 'noodgedwongen positief' tegenover het wetsvoorstel, omdat hij de derogatie niet in gevaar wil brengen. CDA-senator Gerrit Terpstra viel hem bij: "We zijn het eens met alle woordvoerders dat we snel hebben moeten werken. Maar nood breekt wet. We hebben zelf ingestemd met deze spoedprocedure om de derogatie uit Brussel niet in gevaar te brengen. "

Geen intensieve melkindustrie

Veel partijen wilden dat de wet, en de Algemene Maatregel van Bestuur die daar volgend jaar aan wordt gekoppeld, moet borgen dat de melkveehouderij niet wordt geïntensiveerd. "De melkveehouderij moet geen industrieel bedrijf worden", zei Gerrit Holdijk van de SGP bijvoorbeeld. Grenzen aan intensivering moeten volgens hem gesteld worden door een bovengrens aan het aantal dieren per hectare.

PvdA'er Wouter van Zandbrink wil graag meewerken aan het mogelijk maken van een groei van een perspectiefvolle sector, zei hij. Zeker ook vanwege het effect op de werkgelegenheid. "Maar", stelde hij, "de PvdA vindt wel dat de groei van de melkveehouderij duurzaam moet zijn." De melkveewet moet wat hem betreft daarvoor zorgen.

De linksere partijen vroegen zich daarentegen af of Nederland wel voor de wereld moet produceren. Onder andere de SP en GroenLinks pleitten ervoor dat de sector niet meer melk produceert dan wat Nederland zelf consumeert. Dat gaf Terpstra een mogelijkheid om een sneer uit te delen. "De nationalistische visie van de SP leidt ertoe dat wij alleen nog maar melk drinken, de Italianen alleen maar wijn en de Brazilianen alleen maar rum en koffie", stelde hij. "Dat lijkt ons niet voor alle inwoners in deze landen gezond."

Krachttoer

Na afloop van de eerste termijn van de Eerste Kamer lijkt het wetsvoorstel op de steun te kunnen rekenen van de meeste senatoren van de VVD, de PvdA, het CDA en de PVV. Die fracties hebben samen 51 van de 75 leden van de Eerste Kamer. Maar de fractiediscipline in de Eerste Kamer is een stuk losser dan die van de Tweede Kamer en het is nog niet zeker dat al deze fractieleden ook voor de Melkveewet stemmen.

Morgenochtend beantwoordt Dijksma de vragen die haar door de senatoren zijn gesteld. Ze zal dan haar best mogen doen om hen te overtuigen voor de wet te stemmen. Veel Eerste Kamerleden zijn, in de woorden van D66-senator Thom de Graaf, nog niet overtuigd van de kwaliteit van de wetgeving. De Graaf sprak de hoop uit "dat de staatssecretaris tot een krachttoer in staat is om in haar repliek ons mee te nemen in de kracht van haar argumenten." Hij wacht haar antwoorden met grote belangstelling af.