Staghouwer bezoekt Jongerendag Agrifirm
Staghouwer: 'Ik kan de sector niet redden'
De 300 aanwezigen in de zaal te Apeldoorn konden vragen stellen aan minister Staghouwer van Landbouw, Natuur- en Voedselkwaliteit (LNV). De boeren willen graag door, maar stuiten op wet-en regelgeving en een gebrek aan toekomstperspectief. Van de aanwezige jonge boeren geeft 69 procent aan thuis niet te kunnen voldoen aan de stikstofreductie. Eén de gegadigden die een vraag mocht stellen, was Sanne uit Stellingwerf (FR). Ze geeft aan dat in haar regio 110 melkveebedrijven mogelijk opgekocht moeten worden. Ze wil van Staghouwer weten hoe ze doorkan als opvolger. De minister geeft haar als advies om het gebiedsproces aan te grijpen. „En anders bel je mij, dan bel ik gedeputeerde Klaas Fokkinga (van Friesland, red.)."
Ben Knoef uit Geesteren (OV) van Young CRV, wijst naar de zaal. „Kijk al die jonge boeren: hoe behouden onze bedrijven waarde?" De bewindsman antwoordt dat zijn opa en vader bakker waren en dat hij uiteindelijk de zaak heeft verkocht. Vervolgens gaat hij in op de actualiteit: „We moeten zorgen dat de blijvers in 2030 een goed verdienmodel hebben met als doel een goede toekomst. We willen stekkers er niet uittrekken." Knoef vraagt zich af hoe onze bedrijven dan waarde behouden. Staghouwer: „Ik kan geen garanties geven voor waardebehoud. En ook wat betreft afwaardering van de grond zijn die er niet, maar er zijn instrumenten. We hebben respect voor de boer in transitie. Dat leek misschien anders, maar nu is het kabinet hier van doordrongen."
Tot 2030 'en langer'
Andere boeren zijn bang dat de passie en het plezier gaan verdwijnen in het werk, zoals akkerbouwer Lennart Haanstra uit Marknesse (FL), voorzitter van de Jongerenraad van Agrifirm. Hij wil van Staghouwer weten hoe hij de passie kan behouden. „Dit kabinet erkent dat er grenzen zijn en maakt keuzes. Dat schuurt in het kabinet. Daarbij wil ik de landbouw helpen. Ik kijk naar 2030 en wil met regelingen, en minder controles, helpen." Staghouwer richt zich persoonlijk naar Haanstra; „Ik wil jou die ruimte geven, maar dan moet jij zeggen dat je dat doel gaat behalen." Haanstra is blij dat de minister het sámen wil doen met minder controles, maar hij heeft bedenkingen bij de tijd voor alle aanpassingen die nodig zijn. Staghouwer geeft aan dat er tijd genoeg is; „We hebben een transitietijd naar 2030 en langer."
Passie
Uit de zaal komt een vraag van Kim, in hetzelfde straatje als Haanstra. Ze geeft aan dat ze zich met de wet- en regelgeving geen baas op het eigen bedrijf voelt of kan zijn. Ze verliest zelfs de passie. Minister Staghouwer bekent dat het kabinet geen onrust had moeten zaaien. „Jullie moeten aan het stuur zitten. Jullie moeten minder afhankelijk zijn van input en afzet. Supermarkten verschuilen zich achter de consument."
Verdienmodel
Op het verdienmodel richt ook voorzitter Roy Meijer van de NAJK zich. „Wij boeren moeten investeren in duurzaamheid en straks moeten we misschien een naheffing betalen. Dan worden we twee keer gepakt." De minister antwoordt vervolgens: „De coöperaties moeten een bijdrage leveren en ook meebewegen. Als regering willen we die bedrijven ook uitnodigen. Het doel is niet om 50 procent van de dieren te verminderen. Maar we moeten helder zijn over de beschikbare landbouwgrond. Maar ik ben niet het duizenddingendoekje dat alle problemen oplost." Meijer vervolgens: „Zet de oplossingen dan in de perspectiefbrief." Staghouwer: „Daarbij zou er ook een bedrijfseconomische autoriteit moeten komen. De regering heeft een zak met geld maar dat is niet de oplossing."
Innovatie niet de heilige graal
De perspectiefbrief is al klaar volgens de minister, maar een datum van verschijnen noemt hij niet. Voordat de bewindsman vertrekt geeft hij aan dat innovatie niet de heilige graal is, maar één instrument.
Achter het podium beantwoordt hij de vraag waarom de 'septemberbrief' geen 'perspectiefbrief' meer heet. „Ik kan de sector niet redden", zegt de minister, waarna hij gehaast in de auto stapt.
Agrifirm: stikstofvraagstuk op te lossen via innovatie
Agrifirm heeft op de Jongerendag een rapport overhandigd aan minister Henk Staghouwer met de naam 'Perspectief voor de boer'. Het document is opgesteld door specialisten van Agrifirm, Exlan Advies en Schuttelaar en Partners. Het veevoerbedrijf schreef het rapport omdat de Kamerbrief over perspectieven die Staghouwer in juni verstuurde, te weinig inging op de rol van innovatie en welk perspectief dit heeft. Agrifirm heeft de behoefte om de rol va innovatie nader te duiden en geeft daarvoor in deze notitie een eerste aanzet. Volgens het bedrijf kan via innovatie de richtinggevende 39 kiloton ammoniakreductie ten opzichte van 2018 gerealiseerd worden. Dit leidt tot een daling van de kritische depositiewaarden (KDW) van 74 procent.
In dit rapport is gekeken naar het reductiepotentieel op stalniveau en het reductiepotentieel voor het aanwenden van mest. Agrifirm heeft voor deze onderwerpen gekozen omdat ze samen de twee grootste emissiebronnen van de landbouw in Nederland zijn.
De resultaten laten zien dat nagenoeg de volledige 39 kiloton reductie via de weg van innovatie en emissiearme huisvesting gerealiseerd kan worden. De resultaten laten ook zien dat ongeveer 50 procent van de berekende reductie bij stal, opslag en verwerking vandaan kan komen en dat de ander 50 procent behaald kan worden bij het aanwenden van mest.
Tekst: Ruth van Schriek
Na van alles gedaan en gezien te hebben, teruggekeerd naar de Achterhoek. En bijna terug naar de boerderij waar ze opgroeide. Na jaren als eindredacteur voor de kranten en magazines van Agrio gewerkt te hebben, trok ze zelf de laarzen aan. Met camera, pen en papier op weg naar boeren, om met veel belangstelling hun altijd interessante verhaal te horen. En dit bij thuiskomst op te schrijven.
Tekst: Bas Lageschaar
Bas Lageschaar groeide op tussen de weilanden in de Achterhoek. Daardoor had hij altijd al belangstelling voor de agrarische sector. Voor Agrio zit hij in de redactie politiek en beleid. Bas volgt het laatste (regionale) nieuws op de voet en schrijft voor de regionale websites en verschillende printuitgaven.
Beeld: Ruth van Schriek