Goed inkuilen van snijmais betaalt zich dit jaar extra uit
Nu de voerkosten de pan uit rijzen, is het zaak om de melkproductie te optimaliseren met voer van eigen bodem, vertelt dr. Mark Leggett, wetenschappelijk onderzoeker bij Volac. De huidige hoge melkprijs benadrukt dit argument.
Hoge mest- en brandstofkosten
Maar er is volgens hem nog een reden waarom het belangrijk is om bij het inkuilen van snijmais zoveel mogelijk voederwaarde te behouden. “Hoge brandstof- en meststofkosten betekenen dat de teelt van maïs dit jaar meer heeft gekost. Elk verlies in drogestof en voedingswaarde betekent dat een nog grotere investering verloren gaat.”
De kosten van foute bacteriën
- Bij broei in maiskuil worden drogestof en voedingsstoffen ‘opgebrand’ door gisten en schimmels
- De kuil wordt minder smakelijk, waardoor een koe minder drogestof opneemt uit ruwvoer
- Schimmels kunnen mycotoxinen aanmaken die schadelijk zijn voor de gezondheid van de koe
Pas op voor ongewenste bacteriën
Door zijn hoge zetmeelgehalte is maïs een aantrekkelijke bron van zelfgeteelde direct opneembare energie, stelt dr. Leggett. “Zeker als je dat vergelijkt met aankoop van energie uit krachtvoer. Een belangrijke uitdaging bij snijmais is dat maïsplanten gastheer zijn voor veel ongewenste micro-organismen - in de vorm van bacteriën, gisten en schimmels. Als deze zich in de kuil kunnen vermenigvuldigen, kunnen ze de voederwaarde aanzienlijk verminderen, zowel tijdens de opslag als bij het uitkuilen.”
Verliezen van 10 tot 50 procent
Hoewel het moeilijk precies in getallen is uit te drukken, bedraagt het normale verlies in een maiskuil volgens Leggett rond 10 procent drogestof. “Dit verlies kan verdubbelen als het inkuilmanagement niet op orde is. Als er bederf optreedt in de kwetsbare boven- en zijkant van de kuil, kan volgens hem zelfs de helft of meer van de drogestof verloren gaan.”
Vooral ten koste van energie
“Het is niet alleen de schade van het drogestofverlies”, zegt Leggett. “Ongewenste microben voeden zich het eerst met de meest verteerbare delen van de drogestof: suikers en zetmeel. Er is dus niet alleen minder drogestof beschikbaar om te voeren, maar de drogestof die overblijft bevat ook minder energie voor de koe."
Broei- en fermentatieverliezen voorkomen
Volgens Leggett is maïs heel gevoelig voor verliezen door aëroob bederf (broei), veroorzaakt door gisten en schimmels die zich in de kuil voeden in aanwezigheid van zuurstof. “Maar maïs lijdt niet alleen onder verliezen door broei”, zeg hij. “Onzichtbare verliezen door slechte fermentatie kan zorgen voor tot de helft van het totale drogestofverlies. Bij het plannen van de beste manier om maïs te conserveren, is het dus belangrijk met beide problemen rekening te houden.
Juiste kuiltoevoegmiddel kiezen
"Het goed conserveren van maïskuilvoer begint al vóór de oogst met het grondig reinigen van de sleufsilo/kuilplaat om vervuiling door oud kuilvoer te voorkomen”, vertelt Leggett. "Een ander belangrijk onderdeel in de voorbereiding is de keuze van het juiste type toevoegmiddel.”
Conservering en broeiremming
Om beide verliesbronnen (slechte conservering en broei) aan te pakken, pleit Leggett voor een toevoegmiddel met een dubbele werking. "Ecocool bevat bijvoorbeeld twee soorten nuttige bacteriën. De eerste, Lactobacillus plantarum MTD/1 die ook in Ecosyl zit, is gericht op het verbeteren van de fermentatie. Ecocool bevat daarnaast een tweede bacteriestam, Lactobacillus buchneri PJB/1, die de groei van gisten en schimmels remt.”
Het werkt en verdient zich ruim terug
“Bij proeven bleek dat onbehandelde snijmais na blootstelling aan de lucht 440 miljoen kolonievormende gisteenheden per gram bevatte, terwijl snijmais behandeld met Ecocool minder dan 1.000 kolonies bevatte. Ecocool heeft ook aangetoond dat het snijmais koel en stabiel houdt gedurende meer dan 10 dagen na het uitkuilen”, besluit dr. Legget. “Met de huidige hoge voer- en melkprijzen, is een toevoegmiddel een investering die de moeite waard is en zich snel terugverdient."
Tip voor betere kwaliteit snijmais | Waarom doe je dit? |
Maak de kuilplaat/sleufsilo schoon voor de oogst | Om ongewenste bacteriën, gisten en schimmels die in oude kuil en scheuren zitten te verwijderen |
Oogst de mais direct bij 30 - 33% drogestof | Om een evenwicht te vinden tussen: |
· Zetmeelgehalte in kolven - voor energie | |
· Loof dat nog groen is - voor verteerbaarheid | |
· Gewas dat nog voldoende ‘zacht’ om goed te verdichten | |
Laat tenminste 15 cm stoppels staan | Omdat de stengelbasis: |
· Weinig voedingswaarde bevat | |
· Besmet kan zijn met bodembacteriën die goede fermentatie kunnen verhinderen | |
· Gisten en schimmels kan bevatten | |
Optimale haksellengte (1,5 – 2 cm) | Zodat de mais kort genoeg is voor optimale verdichting van de kuil |
Behandel met een toevoegmiddel met dubbele werking | · Beperking van fermentatieverliezen (als gevolg van ongewenste bacteriën die van nature in het gewas aanwezig zijn) |
· Om de gisten en schimmels aan te pakken die bij broei verliezen veroorzaken | |
Vul de kuil in lagen van maximaal 15 cm, rij aan met voldoende gewicht en dek goed af (zijkanten afdekken, een zuurstof-barrièrefolie en voldoende verzwaring van het afdekzeil) | Om te helpen verdichten en lucht buiten te houden: door de zuurstof in de kuil kunnen gisten en schimmels gedijen. (Normaal gesproken is voor maïs met 30% drogestof 25% van het gewicht dat per uur in de kuil komt nodig om het te verdichten. Dus 100 ton/uur vereist constant met 25 ton aanrijden) |