N-overschot onveranderd op K&K-bedrijven

Het bedrijfsoverschot is in 2011, 2012 en 2013 respectievelijk 225, 234 en 231 kilogram per hectare. Naast het bedrijfsoverschot stikstof, blijkt ook dat het bodemoverschot nauwelijks verandering laat zien. Het bodemoverschot is over 2011 tot en met 2013 respectievelijk 149, 158 en 155 kilogram per hectare.
Ammoniakverliezen gelijk
Binnen het bedrijfsoverschot vallen naast het bodemoverschot ook de ammoniakemissie en de overige stikstofverliezen die vervluchtigen. Het bodemoverschot is het grootste aandeel van het bedrijfsoverschot. Op de Koeien & Kansen-bedrijven is dat bijna 70 procent. Het ammoniakverlies op deze bedrijven is 27 procent van het overschot. Het verschil in bedrijfsoverschot tussen de jaren is gelijk aan het verschil in bodemoverschot tussen de jaren. Dit betekent dat de ammoniakverliezen gelijk zijn gebleven, aldus Koeien & Kansen.
Het bodemoverschot is enerzijds het verschil tussen bemesting, inclusief depositie en mineralisatie en gewasonttrekking en anderzijds de vastlegging van stikstof in de bodem. De stikstofopbrengst van de gewassen is het hoogst in 2011. Het betreft 262 kilogram per hectare. De opbrengst was in 2013 het laagst met 254 kilogram per hectare. Volgens het project zit tussen de jaren dus niet zoveel verschil. Omdat het bodemoverschot in de drie jaren ook nauwelijks veranderd is betekent dit dat de bemesting gelijk is gebleven.
Intensiteit toegenomen
De intensiteit van de bedrijven is van 2011 naar 2012 met ruim 500 kilogram melk per hectare toegenomen. In 2013 is deze groei niet doorgezet en de intensiteit is gelijk gebleven aan het jaar 2012. Als een bedrijf intensiever wordt, betekent dat in de praktijk dat het bedrijf meer voer aankoopt, meer mest afvoert, indien het niet op het eigen bedrijf kan plaatsen, en meer melk afvoert.
De hogere afvoer van melk compenseert volgens Koeien & Kansen de extra aanvoer van voer niet, omdat er altijd verliezen plaats vinden. Op de Koeien & Kansen-bedrijven is te zien dat er in 2012 en 2013 meer voer is aangevoerd dan in 2011 en dat er meer mest en melk is afgevoerd. Het iets hogere bedrijfsoverschot in 2012 en 2013 ten opzichte van 2011 is volgens het project veroorzaakt door een toename van de voeraanvoer.
Gewasopbrengst verhogen
Volgens Koeien & Kansen kan een toename van de voeraanvoer het gevolg zijn van een intensivering van het bedrijf en/of een verlaging van de gewasopbrengst. Op dat laatste heeft een veehouder niet altijd invloed op en is afhankelijk van de grondsoort en het weer. Daar staat wel tegenover dat hij al ondernemer maatregelen kan nemen die hij zelf kan uitvoeren om de gewasopbrengst te verhogen.

Tekst: Sjouke Jacobsen
Begon na de HAS zijn loopbaan in de fokkerij en veevoedingsbranche. Sinds 2014 werkzaam voor Agrio, vanaf 2022 als freelance vakredacteur. Benut zijn praktijkervaring in de melkveehouderij voor Melkvee.nl en Vakblad Melkvee.
Tekst: Verantwoorde Veehouderij
Beeld: Koeien, Kansen