Meer opbrengst met gras-klaver
![](http://d3ncyx4db87lab.cloudfront.net/49/980/b55810df6.-detail.jpg)
Het onderzoek betrof proefvelden bij gangbare melkveehouders in Harfsen en Etten-Leur. Mengsels met klaver kregen slechts drijfmest, puur gras kreeg daarbij ook maximaal kunstmest. Door de hogere opbrengst en het hogere eiwitgehalte waren zowel de N-opbrengst als de VEM-opbrengst per hectare in klavermengsels hoger.
![](https://www.melkvee.nl/site/assets/files/0/78/157/tabel_1_klaver.470x0.jpg)
Voederwaarde
De proeven laten ook zien dat gras-klaver ander voer is dan gras: gras-klaver heeft een hoger ruweiwit-gehalte en een hoger DVE-gehalte dan puur gras. Een nadeel is echter de lagere energiewaarde per kg ds van gras-klaver.
![](https://www.melkvee.nl/site/assets/files/0/78/159/tabel_2_voederwaarde.470x0.jpg)
Bestand tegen droogte
De verschillen tussen gras en gras-klaver kwamen vooral duidelijk naar voren tijdens de derde snede. Deze werd geoogst in augustus na een zeer droge periode. De mengsels met klaver bleken, onder meer door de penwortel van rode klaver, beter bestand tegen de droogte. Gemiddeld bracht gras-klaver in de derde snede 95% (op klei) en 70% (op zand) meer op dan puur gras.
Gras-klaver: betere stikstofbenutting
De hogere opbrengst in combinatie met de lagere kunstmestgift zorgde ervoor dat de stikstofbenutting bij gras-klaver veel hoger was dan bij puur gras: per kg stikstof uit (kunst)mest werd op de veldjes met grasklaver gemiddeld1,4 kg N geoogst, terwijl op de veldjes met alleen gras gemiddeld0,6 kg N werd geoogst. Dit kan interessant zijn nu de wetgeving de hoeveelheid stikstof die met mest kan worden gegeven beperkt.
![Figuur 3. Gemiddelde stikstof-bemesting en stikstof-opbrengst voor de veldjes met grasklaver en puur gras voor de demo op zand.](https://www.melkvee.nl/site/assets/files/0/78/161/tabel_3_n-opbrengst.470x0.jpg)
Financieel
Naast de teelt zette het Louis Bolk instituut deze maand ook de financiële kant van gras-klaver teelt op een rij. Hierbij vallen de hogere zaad- en inzaaikosten en hogere mestafzetkosten op, maar ook de lagere kunstmestkosten en lagere voerkosten door productiestijging. De onderzoekers concluderen dat het voordeel van gras-rode klaver uiteindelijk kan oplopen tot gemiddeld 240 euro per hectare per jaar.
Zelfs bij een ongunstig scenario blijft er nog altijd een voordeel over van 70 euro per hectare. Alleen als de teelt echt mislukt is er natuurlijk geen voordeel te halen, maar blijven de kosten voor extra inzaaien met circa 70 euro altijd nog beperkt, constateren de onderzoekers. Een beknopte berekening is hier te vinden. De uitgebreide maar overzichtelijke berekening staat hier.
Tijdig inzaaien
Wie grasklaver wil inzaaien doet er goed aan een vroeg maïsras te kiezen en het daar direct achteraan te zaaien. Naast een evenwichtig mengsel (niet alles grasrassen zijn geschikt) en beperkt bemesten zorgt tijdig inzaaien namelijk dat de klaver een goede start heeft. Gras-klaver mengsels lenen zich vooral als maaiweide. Door de opener zode en daarmee lagere draagkracht is het als graasweide minder geschikt.
Project klaverklimaat
Op 3 en 5 juni zijn de demovelden toegankelijk voor geïnteresseerden. Meer informatie over klaverteelt en het onderzoek is te vinden bij het project Klaverklimaat. Ook (kritische) vragen over bijvoorbeeld onkruiddruk of oogstverliezen worden hier behandeld.
Tekst: José Bongen, Jan de Wit, Petra Rietberg
Beeld: Susan Rexwinkel