Update: NZO op de vingers getikt door reclamecommissie over 'CO2-impact zuivel'
De klacht die Dier&Recht indiende betrof twee berichten op de website van NZO. Volgens de Reclame Code Commissie zijn de uitingen van NZO onvoldoende duidelijk en daarmee 'misleidend.'
Het betreft onder andere de volgende tekst: "Het op een gezonde manier vervangen van zuivel leidt niet tot een verkleining van de CO2-footprint. Het is daarom feitelijk onjuist dat de Nationale Week Zonder Vlees in 2022 de toevoeging ‘en Zuivel’ heeft gekregen.’ De RCC oordeelde ‘dat de gemiddelde consument deze tekst zo zal begrijpen dat het vermijden van zuivel geen positief effect heeft op de CO2-voetafdruk."
Optimeal boosdoener
NZO stelt dat de onduidelijkheid een onderzoek betreft met het rekenmodel Optimeal naar het vervangen van zuivel in een gezond voedingspatroon. En het effect daarvan op de CO2-uitstoot. "Volgens de Reclame Code Commissie worden de uitgangspunten van het Optimeal model onvoldoende toegelicht", erkent NZO. Door die onduidelijkheid is de RCC van mening dat de consument de conclusies niet op waarde kan schatten en dat uiting een te eenzijdig beeld geeft.
Berichtgeving verbeteren
NZO trekt daarop het boetekleed aan: "Als NZO vinden wij het belangrijk dat we consumenten volledig en juist informeren over de rol van zuivel in een gezond voedingspatroon. We streven ernaar de feiten zo goed mogelijk naar voren te brengen. Daarom zullen we onze berichtgeving naar aanleiding van deze uitspraak verbeteren. Daarnaast blijven we in gesprek gaan met partijen die net als wij streven naar een duurzame toekomst waarin ook zuivel een belangrijke rol kan spelen."
Gelijk gekregen
Volgens Dier&Recht heeft zij daarmee gelijk gekregen bij haar klacht tegen de claim van NZO. "De Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) beweert op haar website dat er geen duurzaam en gezond plantaardig alternatief is voor de consumptie van zuivel." Volgens Dier&Recht wordt consumenten hiermee een eenzijdig en onjuist beeld voorgeschoteld. "Volgens NZO is het niet mogelijk om zuivelconsumptie op een gezonde en duurzame manier te vervangen door plantaardige alternatieven’, aldus de dierenbeschermingsorganisatie. ‘De belangenorganisatie voor de zuivelindustrie claimt dat plantaardige alternatieven te weinig voedingsstoffen bevatten voor een gezond dieet. Om dit tekort te compenseren zou de consumptie van plantaardige alternatieven enorm moeten toenemen. Het vervangen van dierlijke zuivel door plantaardige alternatieven zou daardoor slechts een zeer beperkte klimaatwinst (lagere CO2-uitstoot) opleveren."
'Misleidend en oneerlijk'
Dier&Recht wees daarbij naar eigen zeggen op de onvolledige en onjuiste rekenmethode van de NZO. "En de wetenschappelijke consensus dat een verlaging van de zuivelproductie wel degelijk leidt tot een flinke daling van CO2-uitstoot. Zo stelt het meest gerenommeerde internationale instituut op het gebied van klimaatverandering, IPCC, dat voedingspatronen met veel plantaardige eiwitten en weinig vlees- en zuivelproducten bijdragen aan lagere broeikasgasemissies." Aldus Dier&Recht. "Volgens de Reclame Code Commissie zijn deze uitingen niet alleen misleidend en oneerlijk maar ook in strijd met de Nederlandse Reclame Code en Milieu Reclame Code."
Nergens gezegd
NZO reageert vervolgens op een aantal aantijgingen van Dier&Recht. „De bewering 'dat er geen duurzaam en gezond plantaardig alternatief is voor de consumptie van zuivel' doen wij niet. Wij zeggen nergens dat het niet mogelijk is om met plantaardige producten zuivel te vervangen. Maar áls je zuivel op een gezonde manier wil vervangen, moet je veel meer plantaardige producten eten dan alleen een product dat zich positioneert als vervanger van zuivel. De vraag is of consumenten dat zullen doen en of ze dus alle voedingsstoffen blijven binnenkrijgen die ze nodig hebben voor de gezondheid."
Héle voedingspatroon
NZO ontkent dat het beweert dat 'plantaardige alternatieven voor zuivel slechts een zeer beperkte klimaatwinst opleveren'. „Ook dat zeggen we niet. Wij zeggen: kijk naar het héle voedingspatroon. Want de voedingstoffen die we nodig hebben, halen we uit het complete dieet. Ter verduidelijking: in het rekenmodel Optimeal zitten ook twee plantaardige producten die zich positioneren als alternatief voor zuivel. Maar die plantaardige producten leveren niet alle voedingsstoffen die in zuivel zitten. Als je alle voedingsstoffen die in zuivel zitten, wil binnenkrijgen, moet je veel meer plantaardige producten eten of - als je wil – ze uit andere dierlijke producten halen."
'Pertinent onjuist'
NZO besluit met de verklaringen dat de twee standpunten die Dier&Recht haar toedicht pertintent onjuist zijn. „Wij weten dat het op een gezonde manier vervangen van zuivel in een voedingspatroon heel moeilijk is. En we zien dat het lastig is om dit duidelijk uit te leggen. Andere partijen, zoals het Voedingscentrum, hebben daar ook moeite mee. Zuivel is niet zo makkelijk te vervangen als je gezond wil blijven eten."
Tekst: Erik Kruisselbrink
Is als freelance vakbladredacteur van vele markten thuis.
Beeld: Susan Rexwinkel