Boeren sluiten kringloop met de mens bij actie Give a shit
De actie waarbij burgers hun poep en plas bij boeren kunnen doneren op 14 mei is georganiseerd door Stichting Rondgang (Broodje Poep), Stichting Symphony of Soils en AERES MBO. Daarbij wordt de actie ondersteund door Living Lab Fryslân, Friese Milieu Federatie en Vereniging Circulair Friesland. ‘Onze shit is wat we nodig hebben om deze shit op te lossen’, aldus de organisatoren.
Deelnemende boeren
De boeren die meedoen zijn Jan Dirk van der Voort (Gelderland), Boerderij Landlust (Zuid-Holland), familie van de Hengel (Utrecht), Jaco Visser (Overijssel), Amber Laan (voorzitter Agrarische Jongeren, Noord-Holland), Niek Konijn (Noord-Holland), Coron van den Hout (Zeeland) en Thieu Bongers (Limburg). De deelnemende boerderijen zijn te herkennen aan de Give a Shit vlag.
‘Bijna alles wat we eten komt van een boerderij. Na vertering komen de resterende grondstoffen niet terug op de boerderij. In de huidige kringloop van mineralen in het landbouw-voedselsysteem zit namelijk een groot lek. Alle mineralen uit de menselijke uitwerpselen komen uit de bodem van de boer maar keren daarin niet terug. Het tekort dat ontstaat wordt aangevuld met kunstmest en dierlijke mest.’
Fosfaat, stikstof en kali
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat we in Nederlands jaarlijks 35 miljoen kilo fosfaat, 110 miljoen kilo stikstof en 34,5 miljoen kilo kali verloren laten gaan, aldus de organisatie. ‘Dit spoelen we met zijn allen gewoon door in de wc. Dit is absoluut niet vol te houden. Kali halen we nu vooral uit Rusland. Fosfaat uit Marokko en stikstof met hulp van fossiele energie uit de lucht. Voor 10 ton kalkammonsalpeter is 3.600 kuub aardgas nodig. Met de huidige aardgasprijzen vliegen de kosten omhoog.’
‘De samenleving wil graag kringlooplandbouw’, vervolgt de organisatie. ‘Met deze actie willen we bewustwording kweken om het beter te doen. De boeren willen dit ook en zien de voordelen hiervan. De zeer hoge kunstmestprijzen versnellen dit denken. Omdat er zoveel mineralen verloren gaan ontstaan er wereldwijd tekorten. Het is belangrijk dat we als samenleving het gat in de kringloop dichten en de barrières slechten die hergebruik van essentiële mineralen en waardevolle stoffen belemmeren.’
Tekst: Erik Kruisselbrink
Is als freelance vakbladredacteur van vele markten thuis.
Beeld: Klant in zicht