Een smakelijke kuil én behoud van eiwit met Powerstart Instant

Rundveespecialist Bart Luyckx en melkveehouderij Twan van de Laar bij de graskuil.

De laatste snede van het jaar dient vaak als ruwvoer voor het jongvee. Dat het ook anders kan bewijzen de najaarskuilen van Twan van de Laar. Met gemiddeld 169 gram ruw eiwit kan hij met zijn novemberkuilen van 2020 en 2021 uitstekend melken. Voorwaarde is een goede conservering, dus risico’s minimaliseren met een inkuiltoevoegmiddel. Van de Laar gebruikt hier sinds anderhalf jaar Powerstart Instant voor.

‘We proberen de eerste snede in mei te maaien en de snedes daarna in iedere volgende maand. En dan moet het met geweld’, lacht Twan van de Laar om aan te geven dat hij de veldperiode zo kort mogelijk wil hebben. Samen met zijn vrouw melkt hij 140 melkkoeien en houdt hij zo’n 100 stuks jongvee. Met 40 hectare grond in gebruik, voornamelijk gras, mag het bedrijf als intensief worden bestempeld. Door op tijd te bemesten en te maaien probeert de Brabantse melkveehouder zoveel mogelijk eigen ruwvoer te winnen. ‘En dat is steeds meer een uitdaging door de aangescherpte bemestingsnormen, maar ook door het extreme weer’, is zijn ervaring.

Koeien vreten van het smakelijke rantsoen bij VOF van de Laar - Huvenaars

Kalveren in het strokhok bij VOF van de Laar - Huvenaars

Koeien in het voerhek bij VOF van de Laar - Huvenaars

Rundveespecialist Bart Luyckx en melkveehouder Twan van de Laar bij de graskuil

Veel geld in de kuil

Om de grasmat zo goed mogelijk te prepareren wordt deze in het voorjaar belucht en voldoende bemest. Ook worden onkruid en molshopen aangepakt. Peilgestuurde drainage zorgt voor een goede afwatering en in droge periodes kan de grondwaterstand worden verhoogd om droogteschade te voorkomen. ‘Er gaat veel geld in de kuil zitten, dus dan wil je het wel goed doen en geen risico lopen’, aldus Twan, die sinds het najaar van 2020 bij een aantal graskuilen Powerstart® Instant inzet.

Lage NH₃-fractie

Als we de verschillende kuiluitslagen langs elkaar leggen is de werking van het inkuiltoevoegmiddel goed zichtbaar. Tijdens de laatste snede van 2020 werd voor de eerste keer Powerstart Instant toegevoegd. Dit resulteerde in een uitstekend geconserveerde kuil. De lage NH₃-fractie laat zien dat het eiwitrijke najaarsgras weinig van zijn voederwaarde heeft verloren. En met flink wat melkzuur en nauwelijks boterzuur vormt deze kuil een goede basis voor een smakelijk rantsoen. De eerste snede van 2021 was met een DS% van 26% aan de natte kant. De NH₃-fractie van 7 toont aan dat er niet veel eiwit verloren is gegaan. Er is veel melkzuur gevormd en de pH-waarde is snel gedaald zodat de kuil snel stabiel was. Ook nu is er geen boterzuur gevormd.

Tabel met kuiluitslagen van VOF van de Laar-Huvenaars (november 2020 - november 2021) — Tabel 1. Kuiluitslagen van VOF van de Laar-Huvenaars (november 2020 - november 2021)

Behoud van eiwit

Afhankelijk van de hoeveelheid en de omstandigheden werd vorig jaar de keuze gemaakt om wel of geen toevoegmiddel in te zetten. Twan: ‘In de eerste en laatste snede is een inkuiltoevoegmiddel sowieso een must. Maar als ik nu verschillende kuiluitslagen langs elkaar leg, denk ik dat ik het komend jaar alle kuilen ga behandelen met een inkuiltoevoegmiddel. Als je de voederwaarde en smakelijkheid kunt behouden waardoor het rantsoen beter opgenomen wordt, is het snel terugverdient’.

Rundveespecialist Bart Luyckx beaamt die redenatie en vult aan: ‘Als je de NH₃-fractie 2 punten kunt laten zakken, waardoor je eiwit behoudt en een smakelijke kuil krijgt, wat weer zorgt voor een hoge drogestofopname, dan heeft de investering zich al terugbetaald.’ En zeker nu wegen de kosten voor behoud van eiwit uit eigen ruwvoer niet op tegen de kosten voor aankoop van eiwitrijke grondstoffen.

Minder afhankelijke van het weer

Ondanks de wisselende weersomstandigheden in 2021 slaagden ondernemers er toch in iedere maand in te kuilen. ‘Als de omstandigheden zich aandienen, dan moet je alles kunnen laten vallen en maaien. En niet te bang zijn. Vorig jaar hebben we vroeg de eerste snede gemaaid, waardoor we met de volgende snedes goed uitkwamen’, blikt Twan terug. Bart Luyckx legt uit: ‘Met Powerstart ben je minder afhankelijk van het weer. Gras moet voldoende zon hebben gehad om genoeg enkelvoudige suikers te vormen voor een goede conservering. De bacteriën in Powerstart kunnen naast enkelvoudige ook meervoudige suikers omzetten naar melkzuur waardoor de pH snel daalt. Powerstart is echt een kuilverbeteraar.’

Frisse geur

Bij de graskuil valt het vlakke snijvlak en de dichtheid op. ‘Uitkuilen is zeker zo belangrijk. Om broei te voorkomen gebruiken we een kuilsnijder en proberen we voldoende voersnelheid te houden’, legt Twan uit. We staan bij de laatste snede van vorig jaar. Met een DS% van 23% en de vele regenval is het snijvlak van de kuil extreem nat. Dat er veel melkzuur is gevormd, is te merken aan de frisse geur. ‘Kijk, dit is een smakelijk gewas. Als ik met zulke kuilen werk, mag ik tenminste gewoon weer in huis komen. Dat is ook groot voordeel’, besluit Van de Laar met een lach.

Waarin onderscheidt Powerstart Instant zich?

Powerstart Instant bevat een gepatenteerde homofermentatieve melkzuurbacterie: de Aber F1-bacterie. Deze kan niet alleen enkelvoudige suikers (voornamelijk gevormd bij mooi weer) gebruiken voor de fermentatie, maar ook meervoudige suikers. Bij mindere weersomstandigheden neemt het aantal enkelvoudige suikers sterk af, maar blijft het aantal meervoudige suikers nagenoeg gelijk. Met Powerstart Instant worden 1.000.000 bacteriën per gram vers product toegediend. Door de zeer snelle productie van melkzuur daalt de pH in een rap tempo en krijgen ongewenste bacteriën nagenoeg geen kans. Dit is op de kuiluitslag terug te vinden in een lagere NH₃-fractie en weinig boterzuur.