Noord-Ierse boeren vrezen halvering veestapel
Er liggen twee wetsvoorstellen klaar: eentje van de Groenen die aanstuurt op 100 procent CO2-reductie (net-zero) per 2045, en eentje van landbouwminister Edwin Poots van de Democratic Unionist Party die mikt op een reductie van 82 procent per 2050.
Dat tweede voorstel kan na het debat over de beide klimaatwetten eerder deze week nog aangescherpt worden naar 100 procent CO2-neutraal per 2050. Een amendement van die strekking werd in het Noord-Ierse parlement namelijk aangenomen, met een meerderheid van 50 stemmen voor en 38 stemmen tegen.
Demonstratie
Tijdens het klimaatdebat demonstreerden boeren buiten bij de parlementsgebouwen in Belfast tegen de zogenoemde ‘net-zero’ klimaatdoelen. Volgens voorzitter Victor Chestnutt van de Ulster Farmers’ Union zijn die voor veehouders niet op te brengen. „Ja, we moeten wat doen aan de opwarming van de aarde, maar met een net-zero doelstelling ga je dat niet redden”, foetert hij tegenover weekblad Farmers’ Weekly.
De doelstelling druist volgens Chestnutt in tegen het advies van de experts van het Climate Change Committee. „Die zeggen dat het niet haalbaar is voor Noord-Ierland. Het zou ten koste gaan van op z’n minst de helft van de veestapel hier”, aldus de veehouder die zelf zoogkoeien, Texelse schapen en melkvee houdt.
„Zelfs als we de helft van ons vee opgeven, hou je de klimaatverandering nog niet tegen. Sterker nog: voedsel wat we nu hier produceren, moeten we dan elders vandaan importeren om aan de vraag naar vlees en zuivel te voldoen. Dan haal je het uit landen waar de emissies hoger zijn, en de kwaliteitsstandaarden lager.”
Banen op de tocht
Volgens Chestnutt komen er tevens 113.000 banen in de agri-food sector op de tocht te staan, zodra de net-zero doelstelling per 2050 wordt verankerd in wetgeving.
Volgens de Groenen onderstreept de aanscherping van het wetsvoorstel echter het belang van een sterke en robuuste klimaatwetgeving. In de landbouwtransitie mag niemand achterblijven, vindt de partij. Die streeft dan ook naar maatregelen waarbij boeren financieel worden ondersteund om de omschakeling naar net-zero te kunnen maken. Maar boerenvoorman Chestnutt heeft er een zeer hard hoofd in dat dergelijke maatregelen voldoende zullen zijn.
Noord-Ierland is het enige deel van het Verenigd Koninkrijk zonder wettelijke doelstellingen voor het reduceren van broeikasgassen. De regering streeft ernaar om de wetgeving per eind maart erdoor te hebben, omdat er binnenkort nieuwe parlementsverkiezingen op stapel staan.
In Nederland stuurt 's lands grootste zuivelcoöperatie FrieslandCampina ook aan op net-zero per 2050, en een 30 procent CO2-reductie per 2030.
Lastige situatie na Brexit
Sinds de Brexit is er een zeer lastige situatie ontstaan in Noord-Ierland. Dat gebied is onderdeel van het Verenigd Koninkrijk, maar ligt op een ander eiland. Het grenst bovendien aan Ierland, dat nog steeds wél onderdeel is van de Europese Unie.
De EU en het VK hebben afgesproken dat goederen uit de EU nog wel onbelemmerd naar Noord-Ierland mogen. Anders zouden er opnieuw douanecontroles aan de grens met Ierland komen en dat druist in tegen het vredesakkoord in dat pro-Britse protestanten en pro-Ierse katholieken in de jaren negentig sloten.
Maar de Britse regering vindt de afspraken onwerkbaar, omdat de douane nu goederen controleert die van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland gaan. De EU wil daar echter aan vasthouden, omdat Britse goederen anders zomaar via Noord-Ierland de EU in kunnen komen.
Ook de Noord-Ierse minister van Landbouw, Poots, wil dat alle controles van Britse goederen die naar Noord-Ierland worden verscheept, per direct worden stopgezet. Poots beroept zich daarbij op juridisch advies. Daaruit zou naar voren zijn gekomen dat Brexitmaatregelen niet ingevoerd hadden mogen worden zonder de goedkeuring van de regionale regering.
Brussel wil nu vóór eind februari een akkoord met het Verenigd Koninkrijk sluiten over de moeizame situatie die na de Brexit in Noord-Ierland is ontstaan.
