Fotoserie: Nieuw multifunctioneel (voeder)gewas: silphie

Movo Zaden uit Breklenkamp brengt het gewas op de markt. Dit jaar is er in Nederland tien hectare gezaaid, waarvan 5 door Movo zelf in Breklenkamp. „Voor volgend jaar gaan we uit van 80 tot 100 hectare en we hopen met vier jaar op 400 hectare te zitten”, zegt Peter Schreurs.

Silphie, ook wel bekend als zonnekroon, is een bijzonder gewas. Je zaait het één keer, daarna kan het 15 tot 30 jaar blijven produceren. In de winter sterft het af en in het voorjaar komt het weer op. Omdat het tot 2 meter diep wortelt, is het zeer droogtetolerant. De wortels zorgen ook voor een betere bodemstructuur.

Het eerste jaar blijft het laag, vanaf het tweede jaar bloeit het van juli tot september met gele bloemen. Dan levert het circa 14 tot 18 ton drogestof op, wat met de jaren kan oplopen naar 22 ton drogestof per hectare. Aan biomassa levert het circa 80 ton op per hectare. Elke kilo drogestof kan in de vergister 288 liter methaan opleveren, volgens Movo Zaden.

Vezelrijk

In Duitsland wordt er al zo'n 8000 tot 9000 hectare geteeld, voornamelijk voor de biogasinstallaties. Qua voederwaarde zit het volgens Duits onderzoek op 88 gram ruw eiwit en 287 gram ruwe celstof per kilo drogestof. Schreurs: „Het is heel vezelrijk, een mooie toevoeging voor de pens. Qua energie zit het op ongeveer 80 procent van dat van maïs. Het kan goed samen worden ingekuild met maïs.” In het eerste jaar, wanneer silphie nog geen oogst geeft, wordt het altijd geteeld in combinatie met snijmaïs.

Zaaizaad

Een voordeel is dat je maar één keer hoeft te zaaien, volgens Schreurs. Het is wel lastig zaaien; silphie kiemt heel slecht, er is een bio-kiemstimulant nodig om het aan de gang te krijgen. Zaaien moet op een diepte van slechts 0,5 tot 1 cm. En omdat de lichte zaadjes met de hand worden geoogst, kost het zaad 450 euro per kilo. Per hectare is 3,5 tot 4 kilo zaaizaad nodig. „Maar daarna staat het er ook 20 tot 30 jaar. Je hoeft dan niet meer te ploegen of te zaaien; het heeft alleen 35 kuub drijfmest nodig.”

Koolstof vastleggen

Schreurs ziet ook goede mogelijkheden voor 'carbon farming'. Het gewas legt jaarlijks circa 8 ton CO2 vast per hectare. Koolstofboeren kunnen momenteel met het verhandelen van CO2-certificaten circa 50 tot 75 euro per ton beuren.

Wie het gewas verhandelt als vezelgewas voor de papierindustrie, kan rekenen op pakweg 100 euro per ton – mits er een ontvezelingsinstallatie in de buurt zit. Tot slot komt het gewas ook de biodiversiteit ten goede, stelt hij. „Silphie is een echte bijenplant, een goede waardplant voor vlinders en insecten.” Imkers kunnen rekenen op minimaal 15 tot 20 kilo honing van een hectare, stelt hij.

Verpakkingsmateriaal

Een van de boeren in Nederland die met de teelt experimenteert, is Arjen van Buren van het biologische bedrijf Landgoed Velhorst in Lochem. Daar is dit jaar 1 hectare gezaaid, en op de tweede locatie in Borne ook 1 hectare. Omdat dit het eerste jaar is, is er ook snijmaïs meegezaaid. Van Buren gaat de combinatieteelt uit het eerste jaar verkopen aan twee bioboeren in de buurt, vertelt hij. Daarna wil hij bekijken of het ook geschikt is om verpakkingsmateriaal van te laten maken; landgoed Velhorst verbouwt diverse groentegewassen.

„Ik vind het een interessant gewas, ik wil dit gewoon eens proberen. Het bloeit vrij lang; wij boeren natuurinclusief, voor ons is biodiversiteit erg belangrijk. En je hebt er de komende jaren verder geen omkijken naar, dat is ook belangrijk voor ons als biologisch bedrijf.”

Voordeel is ook dat je er meerdere kanten mee op kunt, meent hij. „Ik werk zelf ook bij De Marke, het kan eventueel daar naar de biovergister. Of we kunnen het voeren aan onze koeien.” Landgoed Velhorst beschikt over circa 50 Lakenvelders en Brandrode runderen, voor natuurbegrazing en vleesproductie.