Kaasexport groeit licht in 2020
Dat blijkt uit de publicatie Zuivel in Cijfers 2020 van de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO). Kaas was vorig jaar de gunstige uitzondering als het gaat om de zuivelexport. De totale uitvoerwaarde van zuivel nam in 2020 met zo’n 3,5 procent af en bleef steken op iets minder dan € 7,6 miljard. Deze afname is vooral toe te schrijven aan de gevolgen van de coronacrisis in de zuivelmarkt, die vanaf maart van invloed waren. Daarbij speelde waardedaling een rol, maar deels ook verschuivingen in het productportfolio, aldus NZO.
Duitsland
Bij de belangrijkste productgroep kaas was in 2020 ondanks corona zowel in waarde als in volume wél sprake van groei, schrijft de NZO. De grootste absolute volumetoename zat in de handel met Nederlands belangrijkste handelspartner Duitsland, die 6 procent meer kaas afnam. In totaal gaat bijna een derde van alle kaas naar de oosterburen.
De groei van de afzet naar Duitsland kon echter de stevige terugval in de leveringen aan België, Frankrijk en vooral Griekenland niet compenseren, aldus de NZO. Uiteindelijk bleef de Nederlandse kaashandel binnen de EU hierdoor per saldo iets achter (-1 procent). Van de Nederlandse exportkaas gaat 82,7 procent in de EU.
Derde landen
De overall groei van de kaasexport was daarmee volledig te danken aan de toegenomen export naar derde landen, die 13 procent hoger lag. Alle belangrijke bestemmingen buiten de EU namen meer kaas af, in het bijzonder Zuid-Korea, Japan, Chili en Marokko. Binnen het totale Nederlandse exportpakket (bijna 926 duizend ton) was vooral de sterke groei bij mozzarella opvallend: dat nam met 150 procent toe. Bij de meer traditionele kaassoorten was sprake van stagnatie (Gouda, -0,7 procent) of beperkte groei (Edam, +2,7 procent), aldus het rapport.
Melk
Over het totale zuivelpakket gerekend daalde de exportwaarde zoals gezegd met 3,5 procent. Een daling in de uitvoerwaarde van melk droeg in belangrijke mate bij aan de verlaging van de uitvoerwaarde. Ook bij boter en boterolie was sprake van een forse waardedaling (-12 procent), hoewel er meer product de grens over ging (+3 procent).
Bij mager melkpoeder was van volumegroei geen sprake (-8 procent). Uiteindelijk werd wel meer waarde gegenereerd (+6 procent), doordat het prijsniveau ondanks invloed van corona gemiddeld toch wat hoger lag dan in referentiejaar 2019, waarin de prijzen relatief laag waren.
Gekeken naar het totale pakket zuivelproducten is de EU met afstand de belangrijkste afzetmarkt, goed voor een waarde van bijna 5,4 miljard oftewel 70 procent van de totale exportwaarde. Alleen België, Duitsland en Frankrijk samen zijn al goed voor de helft van de totale Nederlandse zuivelafzet.
Ook het Verenigd Koninkrijk is door de jaren heen een belangrijke en stabiele bestemming voor Nederlandse zuivel geweest. In de komende jaren zal blijken wat de impact van de Brexit zal zijn.
Wereldmarktspeler
Nederland is van alle EU-lidstaten het meest actief op de wereldmarkt. Het Nederlandse aandeel in de wereldhandel, die in 2020 83,4 miljard kilo melkequivalenten bedroeg, was bijna 5 procent. Hiermee behoort Nederland tot de top-5 van grootste zuivelexporteurs in de wereld, samen met Nieuw-Zeeland, Verenigde Staten, Wit-Rusland en Duitsland. China was buiten de EU in 2020 opnieuw de belangrijkste bestemming voor zuivel uit Nederland, goed voor 3 procent van de totale uitvoerwaarde. Met uitzondering van de Verenigde Staten, Marokko en Egypte lagen de top-10 bestemmingslanden allemaal in Azië en het Midden-Oosten
